Uraz przetrwania. Trauma i polemika z mitem pierwszej wojny światowej w powieści kanadyjskiej

Książkę Anny Branach-Kallas pt. „Uraz przetrwania”. Trauma i polemika z mitem pierwszej wojny światowej w powieści kanadyjskiej można nazwać pionierską, stanowi ona bowiem obszerne omówienie tematyki istotnej dla literatury kanadyjskiej, ale jednocześnie dotychczas stosunkowo słabo opracowanej. Anna Branach-Kallas stawia sobie za cel omówienie motywu traumy (urazu) w powieści kanadyjskiej o tematyce związanej z pierwszą wojną światową. Jednocześnie interpretuje nowsze powieści kanadyjskie pod kątem polemicznych odniesień do mitu wielkiej wojny. Ze względu na centralne dla książki analizy literackiego przedstawienia traumy, zarówno na poziomie indywidualnym, jak i kulturowym, podstawę metodologiczną stanowią różnorodne opracowania dotyczące zespołu stresu pourazowego oraz szerzej – w kontekście literacko-kulturowym – pojmowanej traumy/urazu psychicznego, a także zjawisk pokrewnych czy powiązanych (jak melancholia, żałoba itp.). Autorka korzysta więc z jednej strony z prac przedstawicieli stosunkowo nowego, bo powstałego w latach 90. XX wieku, kręgu badań nad traumą (trauma studies); z drugiej zaś z teorii psychoanalitycznych. Chociaż we wstępie autorka deklaruje, że praca nie ma charakteru przeglądowego ani ambicji szczegółowego omówienia mitu wielkiej wojny w Kraju Klonowego Liścia, stanowi ona w rezultacie obszerną analizę (na wybranych przykładach) powieści dotyczącej pierwszej wojny światowej w Kanadzie, przeprowadzoną ze skrupulatnym zarysowaniem tła historyczno-socjologicznego.

Z recenzji dr hab. Agnieszki Rzepy

Wstęp / 9

Rozdział I / 19
Wielka Wojna Kanadyjczyków  – fakty, propaganda, mit

Rozdział II / 53
Kształtowanie się mitu Wielkiej Wojny – wczesna powieść wojenna w Kanadzie

Rozdział III / 81
Deheroizacja wojny w Generals Die in Bed Charlesa Yale Harrisona

Rozdział IV / 104
Kryzys męskości w God’s Sparrows Philipa Childa

Rozdział V / 129
Opisać wojnę – opisać traumę – The Wars Timothy’ego Findleya

Rozdział VI / 161
Świadectwo Innego – Three Day Road Josepha Boydena

Rozdział VII / 184
Piętno przetrwania w Zanurzonej w ciszy Frances Itani, The Underpainter Jane Urquhart i Broken Ground Jacka Hodginsa

Rozdział VIII / 215
Melancholia, żałoba i trauma kulturowa w The Stone Carvers Jane Urquhart

Zakończenie / 243

Bibliografia / 250

Summary / 265

The Trauma of Survival: The (De)Construction of the Myth of the Great War in the Canadian Novel

Anna Branach-Kallas