Kategoria: Nauki humanistyczne / Etnologia i kulturoznawstwo

pokaż tył okładki

Przypadek. Kategoria egzystencjalna i artystyczna w literaturze i filmie

seria:res humanae autorzy: Rafał Koschany

38,00 zł Najniższa cena z 30 dni:38,00 zł

Wysyłamy w przeciągu 20 dni roboczych

szt

od 4,92 zł

Przekierowanie do ibuk.pl

Rok wydania:2016 Nr wydania:drugie Liczba stron:418 ISBN:978-83-231-3645-3

OPIS

W XX-wiecznej sztuce przypadek niejednokrotnie stawał się zarówno zasadą tworzenia, jak i ważnym tematem – podlegał artystycznemu namysłowi. Oba te wątki – w myśl podtytułu – w książce się przenikają, a u jej podstaw leży szeroko pojęta interdyscyplinarność, w ramach której łączą się trzy perspektywy badawcze: filozoficzna, literaturoznawcza i filmoznawcza. W kręgu zainteresowań autora sytuują się wybrane wątki filozoficzne (od Leibniza po Marquarda), twórczość literacka (Auster, Barańczak, Breton, Camus, Fink, Gombrowicz, Kundera, Lem, Mallarmé, Podsiadło, Szymborska) oraz filmowa (Antonioni, Kieślowski, Ramis, Tykwer, Zanussi).

Przypadek, uznawany za jedną z podstawowych kategorii ontologii i epistemologii, od dawna domagał się także literaturoznawczego i filmoznawczego opracowania. Biorąc pod uwagę rozwój chociażby sztuki filmowej ostatniej dekady (w zakresie rozwiązań formalnych oraz zainteresowań samym tematem przypadku) – przy okazji drugiego wydania książki można się jeszcze mocniej pod tym wyjściowym dążeniem podpisać.

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów / 9
Wstęp / 11

Rozdział 1. Prolegomena do „filozofii przypadku” / 21
Wprowadzenie / 21
„Apologia przypadkowości” jako projekt egzystencjalny (Odo Marquard) / 28
Teodycea Gottfrieda Wilhelma Leibniza – kluczowa tradycja filozoficzna / 40
„Filozofia przypadku” wobec teorii interpretacji (Stanisław Lem) / 50
Przypadek jako kategoria egzystencjalna i artystyczna / 67

Rozdział 2. Poezja i filozofia / 75
Od Platona do Derridy / 76
Przypadek i „filozoficzne samobójstwo” (Stéphane Mallarmé) / 88
Przypadek surrealistyczny – między literaturą a filozofią / 96
Przypadek i miłość – temat w poezji / 115
Wszelki przypadek (Wisława Szymborska) / 124

Rozdział 3. Przypadek w sztuce powieści /143
Od Platona do Ricoeura / 144
Przypadek w mitologii. Mit o Edypie / 150
Egzystencjalizm, czyli „uspokajający bezład przypadku” / 161
Fikcja i rzeczywistość (Paul Auster) / 170
Metafizyka powieści kryminalnej (Gombrowicz, Lem, Auster) / 188
Mądrość powieści – mądrość filozofii (Kundera, Rorty, Marquard) / 208
Zdarzenie i wydarzenie / 225

Rozdział 4. Film i „filozofia przypadku” / 253
Od Platona do Deleuze’a / 255
Sfery przypadkowości w filmie / 265
Przypadek i tajemnica (Michelangelo Antonioni) / 273
Ironia losu (w sztukach fabularnych) / 282
Gra w przypadek (komedia romantyczna) / 297
Przypadek w filmowej teorii światów możliwych / 308
Ten sam i inny. Tożsamość bohatera – widza – filmu (Przypadek Krzysztofa Kieślowskiego) / 340

Zakończenie / 355
Bibliografia podmiotowa / 367
Filmografia / 371
Bibliografia przedmiotowa / 373
Summary / 399
Indeks osobowy / 407

Recenzje

Autorzy

Rafał Koschany

Adiunkt w Zakładzie Semiotyki Kultury Instytutu Kulturoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Swoje zainteresowania badawcze skupia na teorii interpretacji, pograniczu literaturoznawstwa i filmoznawstwa, kulturowych studiach miejskich oraz edukacji kulturowej. Autor artykułów publikowanych m.in. w „Kwartalniku Filmowym”, „Przeglądzie Filozoficzno-Literackim”, „Kulturze Współczesnej”, „Estetyce i Krytyce”, „Studiach Kulturoznawczych” oraz w tomach zbiorowych. Współredaktor kilku książek, m.in. Horyzonty interpretacji. Wokół myśli Paula Ricoeura (2003), Fenomen słowa (2009), Musical. Poszerzanie pola gatunku (2013). W przygotowaniu znajduje się rozprawa poświęcona współczesnym teoriom interpretacji dzieła filmowego.

Powiązane

Książka Wydanie papierowe

Filozofia

Przypadek. Kategoria egzystencjalna i artystyczna w literaturze i filmie

Czas i to, co ludzkie. Szkice z chronozofii i kultury

Rekonstrukcja zła. Etyczne aspekty opresji w świetle refleksji "ocalonych"

Obraz człowieka w dziele Kępińskiego

Hegel i Nietzsche wobec problemu polityczności

Codices et Fragmenta. Średniowieczny kodeks rękopiśmienny w aspekcie historycznego trwania

Chwile szczęścia

Księga szkiców pana Geoffreya Crayona

Ulrich von Wilamowitz-Moellendorf 1848-1981 z urodzenia Kujawianin

Stawka większa niż życie. Wokół fenomenu kulturowego

Uspołecznianie antropocenu. Ekowerwa i ekologizowanie ekonomii

Tim Jackson. Postwzrost. Życie po kapitalizmie

Esej o naturze naszych uczuć i afektów

Kapitalizm platform

Tytus, Romek i A'Tomek i twórczość komiksowa Henryka J. Chmielewskiego

Dźwięki, ludzie i nasłuchiwanie miasta. Wybrane elementy fonosfery Warszawy na przełomie XIX i XX wieku

Głos, ciało, scena. Afektywność teatru operowego we francusko-włoskim dyskursie słownikowym 1768–1826

Jak wytwarzany jest slums? Studium przypadku mieszkańców Kibery i Korogocho w Nairobi

Performans cyfrowy – historycznomedialne przemiany

Balancing Changes. Seventy Years of People’s Republic of China

Krew kobieca w religiach i folklorze Japonii: konteksty „Sutry krwawego jeziora”

Sport: Język, społeczeństwo, kultura

Archipelag indywidualności. Solowe teatry performerów współdziałających z materią

Studying the Memory of Communism. Genealogies, Social Practices and Communication

Pamiętając komunizm w postkomunistycznej Europie – pamięć historii i historia pamięci

Cyfrowa dekada. Związki sztuki i technologii w latach 1960–1975

Bajka ludowa i nie-ludowa w badaniach interdyscyplinarnych

Jesuit culture between texts and arts

Folklor polski i litewski. Źródła – adaptacje – interpretacje

Autorstwo. Urynkowienie literatury i fantazmat podmiotu autorskiego

Japan: Fictions and Reality

„Jednemu się zmiele, drugiemu się skrupi”. Młynarze i młyny w pamięci zbiorowej mieszkańców pogranicza mazowiecko-dobrzyńskiego

Jean Rollin. Migawki z historii francuskiej grozy

Kultura rocka 4. Muzyczny rok 1969

Człowiek – mądrość i głupota. Tom 1. Aspekt humanistyczno-etnologiczny

Opera, ciała, technologie. Strategia współdziałania w XXI wieku

Performatywne archiwum teatru. Konsekwencje „Nie-Boskiej komedii. Szczątków” Olivera Frljicia

Demokratyzacja kultury współczesnej. Między teoriami a praktykami

Teatr w Toruniu 1904–1944. Opowieść performatyczna

Przeczucie końca. Modernizm, późność i polskie kino

Klasa, kapitał i coaching w dobie późnego kapitalizmu. Perswazja neoliberalnego urządzania

„Chińskie bajki”. Fandom mangi i anime w Polsce

O tym nie wolno mówić... Zagłada Żydów w opowieściach wspomnieniowych ze zbiorów Dionizjusza Czubali

Kultura rocka 1. Twórcy, tematy, motywy

Kultura rocka 2. Słowo, dźwięk, performance

Kultura rocka 3. Tradycje, poszukiwania, kontynuacje

Świat po omacku. Etnograficzne studium (nie)widzenia i (nie)sprawności

Stamtąd – tu. Obrazy tożsamości kazachstańskich Polaków w kontekście repatriacji

Drogi i miejsca religijności ludowej. Antropologiczne studium nowych ośrodków kultu we współczesnej Polsce (Strachocina, Stryszawa, Sokółka i Legnica)

Słownik polskiej bajki ludowej, t. 1–3

„Kobiece” gatunki telewizyjne. Geneza i kulturowe przeobrażenia

Dziecko w świecie ruchomych obrazów

Sztuka Indonezji. Ciągłość, zmiana, inspiracje

Co z tą starością? O starości i chorobie w europejskiej literaturze i filmie

Fandom. Fanowskie modele odbioru

Codzienność rytuału. Magia w życiu społeczeństw Azji Południowo-Wschodniej

Odmienność w kulturze

Człowiek - czystość i brud. Tom 1. Aspekt humanistyczno-etnologiczny

Z Torunia. Teksty miejscem zainspirowane

Aspekty funkcjonowania gier cyfrowych we współczesnej kulturze. Studia przypadków

Jarmark tradycji. Studia i szkice folklorystyczne

Kultura wsi w egodokumentach

Potworna wiedza. Horror w badaniach kulturowych

Bogowie i ludzie. Współczesna religijność w Azji Południowo-Wschodniej

Folklor - tradycja i współczesność

Teatr wśród mediów

Współczesny teatr i film wobec wyzwań nowych mediów

Portret artysty jako inżyniera. Twórczość Edwarda Ihnatowicza

Kultura studencka. Z badań folklorystycznych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika

Mityczni obcy. Dzieci i starcy w polskiej kulturze ludowej przełomu XIX i XX wieku

Nasłuchiwanie hałasu. Audioantropologia między ekspresją a doświadczeniem

Wyzwolenie przez zmysły. Tybetańskie koncepcje soteriologiczne

Edukacja wielokulturowa. Działania podejmowane w Polsce

Netlor. Wiedza cyfrowych tubylców

W cieniu przodków. Obrzędy społeczności Indonezji i Birmy

Biblia ludowa. Interpretacje wątków biblijnych w kulturze ludowej

U źródeł pamięci. O "zapominaniu" w historii, teologii i literaturze

Cmentarz i stół. Pogranicze prawosławno-katolickie w Polsce i na Białorusi

Krajobraz kulturowy wolnej Polski. Zbiór studiów

Kołchoźnicy. Antropologiczne studium tożsamości wsi białoruskiej przełomu XX i XXI wieku