Wolność - władza - samorząd. Zarys myśli politycznej Francisa Liebera

(...) Zamiarem moim było ukazanie tych wątków w dorobku Liebera, które uważałem za najbardziej istotne dla rozwoju amerykańskiej myśli politycznej; jego spojrzenie na naturę jednostki, społeczeństwa i państwa, na próbę sprecyzowania, czym jest wolność z filozoficznego i społecznego punktu widzenia. Jaką rolę może i powinna pełnić wolność we współczesnym świecie? W jaki sposób, przy założeniu priorytetu istnienia i rozwoju wolności we współczesnym świecie, budować model nowoczesnego państwa, które łączyłoby w sobie, sprzeczne z natury, dążenia i prawa wolnościowe jednostki ze zwartą, organiczną koncepcją państwa? Pragnąłem w szczególności uwypuklić Liebera ideę "instytucjonalnej wolności", która pozwala, w jego przekonaniu, na w miarę bezkonfliktowe współdziałanie dwóch przeciwnych tendencji w życiu każdego człowieka: jego indywidualizmu z jednej strony z potrzebą życia w zorganizowanym społeczeństwie i państwie - z drugiej. Sądzę, iż teoretyczne i historyczno-porównawcze rozważania Francisa Liebera warte są przypomnienia i zaprezentowania wobec wciąż ożywionej dyskusji, jaka toczy się na naszym gruncie, w związku z niedawnymi i wciąż aktualnymi przemianami polityczno-ustrojowymi, nad nowym porządkiem opartym, co do zasady, na demokratycznym schemacie ustrojowym państwa, w którym zachowano by jednak prawa podmiotowe jednostek czy grup mniejszościowych(...)

Ze Wstępu

Marek Żmuda