Kategoria: Nauki humanistyczne / Filologia polska

Septem sidera. Poemat religijny Mikołajowi Kopernikowi przypisywany

autorzy: Ireneusz Mikołajczyk, Mirosław Mróz redaktorzy: Mirosław Mróz

120,00 zł 84,00 zł Najniższa cena z 30 dni:84,00 zł

Wysyłamy w przeciągu 20 dni roboczych

szt

Rok wydania:2010 Nr wydania:pierwsze Liczba stron:294 ISBN:978-83-231-2454-2

OPIS

„Nowy to rodzaj malarstwa. Tu nie drzewo, nie miedź, nie płótno przedstawia te obrazy, ale niebo barwy, nawet podczas najciemniejszej nocy widziane". Tymi właśnie słowami prof. Jan Brożek, doktor medycyny i bakałarz teologii Akademii Jagiellońskiej, opisał w swojej dedykacji odnaleziony we Fromborku poemat religĳny Septem sidera, który w 1629 roku wydał jako autentyczne dzieło Mikołaja Kopernika i przesłał Jego Świątobliwości papieżowi Urbanowi VIII. To dla nas zaszczyt, że dzięki życzliwości Biblioteki Jagiellońskiej możemy w niniejszej publikacji umieścić faksymile całości pierwszego wydania, znajdującego się w zbiorach krakowskiej wszechnicy pod sygnaturą nr 1474 I.
Nawet jeżeli już dzisiaj wiadomo, że dzieło to nie wyszło sp od ręki toruńskiego Astronoma, to jednak możemy sądzić, że poezja nie była mu obca. Jego zaś wielkość naukowa i wiekopomne dzieło będą inspirowały zapewne jeszcze niejedno pokolenie. Niechaj więc poszukiwania w obszarze działalności Kopernika i jego spuścizny nie gasną, dając nam wszystkim poczucie obcowania z wielkością ludzkiego ducha i możliwościami jego rozwoju.
Redaktorzy niniejszej publikacji pragną w tym miejscu serdecznie podziękować wielu osobom, dzięki których życzliwości i pomocy mógł być zrealizowany pomysł wydania poematu

Septem sidera z tak licznymi przekładami na języki nowożytne. Jest to efekt wspólnej pracy i zrozumienia, że w społeczności uniwersyteckiej umysły poszczególnych badaczy mogą nie tylko być obok siebie, ale działać razem w imię tego, co przyczynia się do dobra nas wszystkich.
[...] Na koniec pragniemy wspomnieć, iż toruńskie zainteresowanie dziełem Septem sidera sięga czasu wizyty papieża Jana Pawła II w naszym grodzie 7 czerwca 1999 roku. To wtedy bowiem radosna i z entuzjazmem podjęta praca alumnów Wyższego Seminarium Duchownego w Toruniu nad wydaniem tego poematu została zwieńczona okolicznościową publikacją i wręczeniem jej Jego Świątobliwości. Obecne wydanie powstało z okazji obchodów 65-lecia Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i kończącego się 19 lutego 2010 roku - w dniu urodzin patrona naszej Uczelni - Międzynarodowego Roku Astronomicznego i stąd jego szczególna oprawa edytorska.
Oddając do rąk czytelnika to specjalne wydanie Septem sidera, mamy nadzieję, że jego forma i treść pobudzą go do własnych refleksji. Aby wniknąć w atmosferę utworu, pragniemy przytoczyć słowa, które lekarz toruński dr Melchior Pirnesius, wybrawszy je z Carmina autorstwa Eneasza Sylwiusza Piccolominiego (biskupa warmińskiego,późniejszego papieża Piusa II), umieścił na portrecie Mikołaja Kopernika, pochodzącym z epitafium (ok. 1580 r.) z katedry śś. Janów w Toruniu. Są one wyrazem naszej wdzięczności wobec wielkości dzieła, które Septem sidera odkrywa, a brzmią następująco:

Non parem Paulo gratiam
Requiro veniam Petri neque posco,
Set quam in crucis ligno dederas latroni
Sedulus oro.

[Nie proszę o łaskę równą Pawłowi,
Ani o przebaczenie, jakie otrzymał Piotr,
Tylko o taką, jaką na drzewie krzyża udzieliłeś łotrowi,
Ustawicznie błagam].

Niech prezentowany tutaj utwór, przypisywany przez wiele wieków Mikołajowi Kopernikowi, kierujący nasz wzrok ku gwiazdom, sprawi, że także w życiu każdego z nas prawda rozbłyśnie wśród błędów, dobro zwycięży zło, a piękno st anie się chwałą każdego człowieka.

Ireneusz Mikołajczyk
ks. Mirosław Mróz

SPIS TREŚCI

Benevolens Lector! - Universitatis Copernicanae Thoruniensis Rector Magnificus Andreas Radzimiński / 5
Przedmowa - Ireneusz Mikołajczyk, ks. Mirosław Mróz / 7
Nota od wydawcy / 11

I.Quaestiones

Mirosław Mróz - Gwiazda Mikołaja Kopernika - Sidus Nicolai Copernici / 15
Ireneusz Mikołajczyk - Poemat religĳny Septem sidera Mikołajowi Kopernikowi przypisywany / 25
Mirosław Mróz - The Star of Copernicus - Sidus Nicolai Copernici / 35
Ireneusz Mikołajczyk - Septem sidera - a religious poem attributed to Copernicus / 45
Mirosław Mróz - L'Étoile de Nicolas Copernic - Sidus Nicolai Copernici / 53
Ireneusz Mikołajczyk - Septem sidera - un poème religieux attribué à Nicolas Copernic / 65
Mirosław Mróz - La est rella de Nicolás Copérnico - Sidus Nicolai Copernici / 75
Ireneusz Mikołajczyk - El poema religioso Septem sidera atribuido a Nicolás Copérnico / 85
Mirosław Mróz - Der Stern von Nikolaus Kopernikus - Sidus Nicolai Copernici / 95
Ireneusz Mikołajczyk - Das religiöse Poem Septem sidera, Nikolaus Kopernikus zugeschrieben / 107
Мирослав Мруз - Звезда Николая Коперника - Sidus Nicolai Copernici / 117
Иренеуш Миколайчик - Религиозная поэма Septem sidera, приписываемая Николаю Копернику / 129
Mirosław Mróz - La st ella di Niccolò Copernico - Sidus Nicolai Copernici / 139
Ireneusz Mikołajczyk - Poema religioso Sett e st elle att ribuito a Niccolò Copernico / 151

II.Dedicatio

Prima dedicatio professoris Joannis Broscii poematis religiosi Septem sidera Nicolai Copernici Urbano VIII Pontifici Optimo Maximo / 163
Faksymile poematu Jana Brożka ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej / 165
Pierwsza dedykacja profesora Jana Brożka poematu religĳnego Siedem gwiazd Mikołaja Kopernika Jego Świątobliwości Urbanowi VIII Papieżowi / 189
The first dedication by Professor Jan Brożek Seven st ars of Nicolaus Copernicus a religious poem for His Holiness Pope Urban VIII / 191
La première dédicace du Professeur Jan Brożek du poème religieux Septétoiles de Nicolas Copernic à Sa Sainteté Le Pape Urbain VIII / 193La primera dedicatoria del profesor Jan Brożek Siete est rellas de Nicolás Copérnico poema religioso dedicado a Su Santidad Papa Urbano VIII / 195
Erste Widmung von Professor Joannes Broscius Sieben Sterne von Nikolaus Kopernikus ein religiöses poem Seiner Heiligkeit Papst Urban VIII / 197
Первое посвящение Профессора Яна Брожека Религиозная поэма Николая Коперника Семь звезд Его Святейшеству Папе Римскому Урбану VIII / 199
La prima dedica del professore Jan Brożek Di Niccolò Copernico Sett e stelle poema religioso a Sua Santità Papa Urbano VIII / 201

III. Poema

Sidus primum - Christum a prophetis promissum proponit / 209
Gwiazda pierwsza - Zapowiada Chrystusa obiecanego przez proroków / 210
The First Star - Heralds Christ promised by prophets / 211
La première étoile - Qu i annonce le Christ promis par les prophètes / 212
La primera estrella - Anuncia al Cristo prometido por los profetas / 213
Der erste Stern - Kündigt die Geburt Jesuan, von Propheten vorhergesagt / 214
Звезда первая - Проповедует Христа, обетованного пророками / 215
La prima stella - Preannuncia Cristo promesso dai profeti / 216

Sidus secundum - Christ um a patribus desideratum proponit / 219
Gwiazda druga - Zapowiada Chrystusa upragnionego przez ojców / 220
Th e second star - Heralds Christ awaited of old / 221
La deuxième étoile - Qu i annonce le Christ att endu par les pères / 222
La segunda estrella - Anuncia al Cristo deseado por los padres / 223
Der zweite Stern - Kündigt die Geburt Jesuan, von den Vätern ersehnt / 224
Звезда вторая - Проповедует Христа, желанного отцами / 225
La seconda stella - Preannuncia Crist o desiderato dai padri / 226

Sidus tertium - Christum de virgine natum prae se ferat / 229
Gwiazda trzecia - Zwiast uje Chryst usa zrodzonego z Dziewicy / 230
The third star - Proclains Christ born of virgin / 231
La troisième étoile - Qu i annonce le Christ qui prit chair dans le sein de la Vierge / 232
La tercera estrella - Anuncia a Cristo nacido de la Virgen / 233
Der dritte Stern - Verkündigt die Geburt Jesu aus der Jungfrau Maria / 234
Звезда третья - Проповедует Христа, от девы рожденного / 235
La terza stella - Preannuncia Crist o nato dalla Vergine Maria / 236

Sidus quartum - Christum iuxta legem circumcisum declarat / 239
Gwiazda czwarta - Ogłasza Chrystusa obrzezanego według prawa / 240
The fourth star - Declares Christ circumcised according to the law / 241
La quatrième étoile - Qu i annonce le Christ circoncis selon la Loi / 242
La cuarta estrella - Anuncia al Cristo circuncidado de acuerdo a la ley / 243
Der vierte Stern - Kündigt Christus an, nach Gesetz besch nitt en / 244
Звезда четвёртая - Проповедует Христа, по закону обрезанного / 245
La quarta stella - Annuncia Cristo circonciso secondo la legge / 246

Sidus quintum - Christum a tribus magis adoratum exhibet / 249
Gwiazda piąta - Ukazuje Chrystusa uczczonego przez trzech mędrców / 250
The fifth star - Shows Christ adored by three magi / 251
La cinquième étoile - Qu i révèle le Christ adoré par trois mages / 252
La quinta estrella - Enseña a Cristo homenajeado por Tres Magos / 253
Der fünfte Stern - Zeigt Jesus Christus, durch die drei Könige angebetet / 254
Звезда пятая - Явит Христа, тремя волхвами почтенного / 255
La quinta stella - Mostra Cristo onorato da tre saggi / 256

Sidus sextum - Christum in templo praesentatum manifest at / 259
Gwiazda szósta - Ukazuje Chrystusa ofiarowanego w świątyni / 260
The sixth star - Presents Christ brought to the temple / 261
La sixième étoile - Qu i indique le Christ présenté dans le Temple / 262
La sexta estrella - Enseña a Cristo ofrecido en el templo / 263
Der sechste Stern - Zeigt Christus, im Tempel dargebracht / 264
Звезда шестая - Явит Христа, Богу в храме посвященного / 265
La sest a stella - Most ra Cristo sacrifi cato nel tempio / 266

Sidus septimum - Christum puerum inter doct ores duodennem collocat / 269
Gwiazda siódma - Umieszcza dwunastoletniego Chrystusa pośród uczonych w Piśmie / 271
The seventh star - Finds Christ at twelve among the doct ors / 273
La septième étoile - Qu i montre le Christ, de douze ans âgé, parmi les scribes / 275
La séptima estrella - Situa a Cristo de doce años frente a los sabios / 277
Der siebte Stern - Zeigt den zwölfj ährigen Christus unter den Schrift gelehrten im Tempel / 279
Звезда седьмая - Ставит двенадцатилетнего Христа среди книжников / 281
La settima stella - Mett e Cristo dodicenne fra dott i di Sacra Scritt ura / 283

Recenzje

2024-03-13 10:33:37

Jan Zieliński

Poemat przez długi czas uznawany był za utwór Kopernika, obecnie uważa się go za dzieło anonimowego zakonnika, zapewne jezuity. Wydawcy książki, o której piszę, sugerują nawet, że być może autorem jest sam Brożek, który w ten sposób dopuściłby się jednej z „największych mistyfikacji w historii literatury”. Zostawmy tę kwestię otwartą. Faktem jest, że poemat Siedem gwiazd doczekał się edycji, jakiej nie mają arcydzieła o niepodważalnym autorstwie. Wydawnictwo Naukowe UMK w Toruniu wydało „Poema religiosum Nicolao Copernico adscriptum SEPTEM SIDERA. Poemat religijny Mikołajowi Kopernikowi przypisywany”(Toruń 2010) po łacinie i w przekładach na siedem języków, z podobizną pierwodruku (z unikatu w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej), z dwoma naukowymi wstępami (Ireneusza Mikołajczyka i ks. Mirosława Mroza) i z oryginalnymi grafikami Krystiana Papierkiewicza. Edytorski klejnot. Fragment recenzji opublikowanej w dodatku kulturalnym "Przegląd Polski" (27 maja 2011) pisma "Nowy Dziennik"

Autorzy

Ireneusz Mikołajczyk

Mirosław Mróz

urodził się w 1958 r. w Grudziądzu. Jest kapłanem diecezji toruńskiej; święcenia prezbiteratu przyjął w 1983 r. z rąk Ojca Świętego Jana Pawła II w Rzymie. Odbył studia na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie i Westfalische Wilhelms-Universitiit w Munster które uwieńczył doktoratem z teologii w 1988 r. oraz doktoratem z filozofii w 1991 r. W latach 1992-2001 prowadził wykłady z filozofii średniowiecznej i tomistycznej w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 2001 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego z zakresu teologii moralnej i został zatrudniony na Wydziale 'Teologicznym UMK. Od 2003 r. jest kierownikiem Zakładu Teologii Moralnej i Katolickiej Nauki Społecznej Wydziału Teologicznego UMK. Opublikował kilkadziesiąt artykułów i książek z zakresu filozofii scholastycznej teologii moralnej etyki św. Tomasza z Akwinu, zwłaszcza aretologii i chrystianologii moralnej.