Filozofia XVII wieku - twórcy, problemy, kontynuacje

Monografia "Filozofia XVII wieku – twórcy, problemy, kontynuacje" zawiera zbiór artykułów dotyczących początków i rozwoju systemów nowożytnej europejskiej filozofii oraz płynących z nich inspiracji. Autorzy – historycy filozofii,etycy, logicy, znawcy idei i badacze systemów filozoficznych XVII wieku – wywodzą się z niemal wszystkich polskich ośrodków uniwersyteckich. 

Zebrane teksty dzielą się na trzy grupy tematyczne. W pierwszej z nich, określonej jako "Filozofia XVII wieku", znalazły się artykuły charakteryzujące myślenie tej epoki i jej problemy. Druga, najobszerniejsza część monografii, zatytułowana "Filozoficzne problemy XVII wieku", została podzielona na trzy rozdziały, poświęcone filozofii Descartes’a, Spinozy i myślicieli brytyjskich (Locke, Berkeley, Smith), podejmujących polemikę z tradycją kontynentalną. Oprócz wymienionych, Czytelnik znajdzie tu takie nazwiska, jak: Pascal, Leibniz, de La Forge, Malebranche, Hutcheson, Shaftesbury, Mandeville, Newton. Część trzecia, "Filozofia XVII wieku" – kontynuacje i porównania, ukazuje szeroki przekrój zagadnień podniesionych, lecz nierozstrzygniętych w XVII-wiecznej myśli: koncepcje piękna, geneza języka, zagadnienie ciągłości natury,samotności egzystencji ludzkiej, wolności woli, monizmu i pluralizmu.

Wprowadzenie   9

Część I. Filozofia XVII wieku

Zdzisław Jerzy Czarnecki
Przesłanki historyzmu w stuleciu ahistorycznego myślenia   13

Stanisław Janeczek
Z dziejów dyskusji o uniwersalnej metodzie. Analiza i synteza   31

Sabina Kruszyńska
XVII-wieczne opisywanie rozumu filozoficznego.Kartezjusz, Spinoza, Leibniz   41

Włodzimierz Tyburski
Polska myśl etyczna XVII wieku – próba systematyzacji   55

Część II. Filozoficzne problemy XVII wieku

A. Descartes. Antagoniści i kontynuatorzy

Zbigniew Drozdowicz
Descartes i Pascal – dwaj antagoniści   79

Joanna Usakiewicz
Czy Kartezjusz stanąłby po stronie Antygony?   99

Tomasz Śliwiński
Louis de La Forge jako uczeń René Descartes’a i jego koncepcja umysłu ludzkiego   117

Stefania Lubańska
Pojęcie sprzeczności w filozofii Pascala   135

B. Problemy filozofii Spinozy

Sławomir Sztajer
Religia i antropomorfizm w twórczości Benedykta Spinozy   145

Tomasz Kąkol
Spinozjański argument za substancjalnym monizmem numerycznym   163

Maria Kostyszak
Kultura sporu filozoficznego na przykładzie„Listów” Spinozy   177

Jolanta Żelazna
Istnienie i czas w filozofii Spinozy   193

Dorota Leszczyna, Radosław Kuliniak
Polskie badania nad filozofią Barucha Spinozy.Zarys bibliograficzny   203

C. Brytyjska myśl filozoficzna XVII–XVIII w.

Honorata Jakuszko
John Locke jako prekursor krytycyzmu Kanta   221

Barbara Grabowska
Ideał człowieka według Johna Locke’a   235

Paweł Sikora
Aktualność hipotetycznego realizmu Johna Locke’a w filozofii percepcji   249

Piotr K. Szałek
Zagadnienie zależności ontologicznej w filozofii Berkeleya   265

Adam Grzeliński
Pojęcie natury u Newtona i Malebranche’a oraz jego kontynuacja w filozofii George’a Berkeleya   277

Marta Szymańska
XVII-wieczne korzenie filozofii moralnej George’a Berkeleya. Prawa moralne i geometryczne w ujęciu traktatu „PassiveObedience” (1713)   295

Anna Markwart
Wpływ koncepcji Hutchesona, Mandeville’a i Shaftesbury’ego na filozofię Adama Smitha – konstruktywna polemika   307

Część III. Filozofia XVII wieku – kontynuacje i porównania

Kinga Kaśkiewicz
Estetyka Giovanniego Pietra Belloriego i jej wpływ na XVIII-wieczną koncepcję naturalistyczną Charles’a Batteux   319

Tomasz Kupś
Dwie medytacje filozoficzne – Fichte a Descartes   333

Piotr Koprowski
Między doczesnością a nadprzyrodzonością. Blaise Pascal i Janusz Pasierb o ludzkiej sytuacji egzystencjalnej   345

Halina Święczkowska
Czy to koniec sporu o wrodzony charakter języka?   369

Bogdan Lisiak
Leibniz i filozofia procesu Alfreda Northa Whiteheada   383

Leszek Kopciuch
Teleologia a wola. GottfriedWilhelm Leibniz – Hans Reiner   395

Radosław Kuliniak, Dorota Leszczyna
Bibliografia polskich prac poświęconych dziełu i filozofii Gottfrieda Wilhelma Leibniza. Fragment uzupełniający (lata1750–1917)   405

Anna Dziedzic
Spinoza a monizm II połowy XIX wieku (w perspektywie autorów polskich)   415

Noty o Autorach   427

Jolanta Żelazna