Sztuka a prawda. Problem sztuki w dyskusji między Gorgiaszem a Platonem

Prezentowana praca podejmuje rozważania na temat filozoficznych podstaw dyskusji toczącej się pomiędzy Platonem a Gorgiaszem. Re­lacja między Platonem a Gorgiaszem jest bez wątpienia problemem fa­scynującym. Retor z Leontinoi, jego ucznio­wie czy poglądy, pojawiają się wielokrotnie w platońskich dziełach, od Gorgiasza po późnego Sofistę. W dodatku problem relacji pomiędzy dwoma myślicielami staje się tym ciekawszy, że w pismach Platona dyskusja z Gorgiaszem nie sprowadza się do prostej krytyki, ale niejednokrotnie myśl platońska kontynuuje i przetwarza wątki pojawiają­ce się u Gorgiasza. Przedstawienie fundamentalnych założeń obu prze­ciwstawnych koncepcji sztuki – sofistycznej (Gorgiasza) i platońskiej – może więc być pomocne w zrozumieniu głównych problemów i po­lemiki zawartej w dialogu, mianowicie: jaka jest i jaka powinna być retoryka. Ponadto szczegółowe omówienie wątku relacji zachodzą­cej między sztuką a prawdą w koncepcji Gorgiasza i Platona może dać podstawę do wyciągnięcia wniosków dotyczących istotnych różnic po­między tymi dwiema koncepcjami filozoficznymi.

Wstęp / 7

Rozdział 1. Epistemologia a koncepcja sztuki w retoryce Gorgiasza z Leontinoi  / 17
Traktat o niebycie gorgiasza z leontinoi  / 17
Epistemologia a koncepcja sztuki w pochwale Heleny i obronie Palamedesa  / 30

Rozdział 2. Gorgiaszowa koncepcja sztuki retorycznej
W ujęciu Platona (Gorgiasz, 447–461b2) / 59
Przedmiot sztuki (πρᾶγμα) / 66
Namowa (πειθώ) / 76
Moc (δύναμις) / 82
Wiedza (ἐπιστήμη) / 90

Rozdział 3. Platona poglądy na sztukę w dialogu Gorgiasz / 103
Kryteria sztuki / 116
Dobro jako cel (τἑλος) / 119
Wiedza (ἐπιστήμη) / 134
Sztuka a dobro / 145
Projekt prawdziwej retoryki / 156

Rozdział 4. Gorgiasz i platon – dwie koncepcje sztuki / 171

Słowniczek terminów greckich / 185
Bibliografia / 187
Summary / 195
Indeks osobowy / 199

Zbigniew Nerczuk