Pracuje w Instytucie Filozofii UMK; jego zainteresowania badawcze obejmują nowożytną filozofię brytyjską i estetykę. Autor monografii Angielski spór o istotę piękna. Koncepcje Shaftesbury’ego i Burke’a (2001), Kategorie „przedmiotu” i „podmiotu” w Dawida Hume’a nauce o naturze ludzkiej (2005), Człowiek i duch nieskończony. Immaterializm George’a Berkeleya (2010), a także przekładów dzieł filozoficznych z języka angielskiego.
Empiryczne podstawy i obrzeża filozofii siedemnastego wieku
Niniejszy tom nawiązuje do wyboru tekstów Filozofia XVII wieku. Francja, Holandia, Niemcy, wydanego ponad pięćdziesiąt lat temu przez Leszka Kołakowskiego. Zebrane tu przekłady i opracowania rozpraw Thomasa Hobbesa, Roberta Boyle'a, Isaaka Newtona, Pierre'a Chaneta, Barucha Spinozy i Gottfrieda W. Leibniza, ukazują ich naukowe zainteresowania i odkrycia, wzbogacając tradycyjny obraz siedemnastowiecznej filozofii. Chociaż w osobach Newtona i Boyle'a zwykło się dziś widzieć raczej fundatorów nowoczesnej nauki niż klasyków filozofii, to lektura wszystkich przedstawionych tu prac przekonuje, jak trudne byłoby wytyczenie precyzyjnej linii pomiędzy spekulacjami metafizycznymi a badaniami ściśle naukowymi i odnoszącymi się do doświadczenia. Zależność pomiędzy nimi była zresztą dwustronna: z jednej strony prowadzone obserwacje i badania ugruntowywały twierdzenia filozoficzne dotyczące np. natury substancji czy różnicy pomiędzy człowiekiem a zwierzęciem, z drugiej zaś stanowiska filozoficzne pozwalały na interpretację danych dostarczonych przez eksperymenty oraz wiodły do kolejnych rozstrzygnięć naukowych.
Przekład i opracowanie: Adam Grzeliński, Katarzyna Pękacka-Falkowska, Zbigniew Pietrzak, Tomasz Stegliński, Krzysztof Wawrzonkowski, Jolanta Żelazna.
Wstęp / 7
Pierre Chanet
Wprowadzenie tłumacza / 13
O instynkcie i poznaniu zwierzęcym z uwzględnieniem tego, co pan de la Chambre napisał w tej sprawie / 25
Rozważania o mądrości Charona / 67
Thomas Hobbes
Wprowadzenie tłumacza / 81
Decameron physiologicum, czyli 10 dialogów o filozofii naturalnej / 93
Robert Boyle
Wprowadzenie tłumacza / 141
O tym, jak owocna jest hipoteza mechaniczna oraz na czym się ona opiera / 153
Isaac Newton
Wprowadzenie tłumacza / 181
O ciężkości i równowadze cieczy / 193
Baruch de Spinoza
Wprowadzenie tłumaczki / 243
Algebraiczne obliczanie tęczy w celu ściślejszego powiązania fizyki z matematyką / 255
Obliczanie prawdopodobieństw / 273
Gottfried W. Leibniz
Wprowadzenie tłumaczki / 281
Rozmyślania nad powołaniem w Niemczech akademii tudzież towarzystwa rozwijającego nauki i sztuki / 295
Szkic do rozmyślań nad powołaniem w Niemczech towarzystwa rozwijającego nauki i sztuki / 317
Adam Grzeliński
Jolanta Żelazna
kieruje Zakładem Historii Filozofii w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zajmuje się filozofią XVII w., historią filozofii nowożytnej, filozofią Nietzschego i Heideggera. Ważniejsze publikacje: "Egzystencjalia i struktury Heideggerowskiego Dasein" (1993), "Skończone poznanie ludzkie w filozofii Spinozy" (1995), "Substancja jak światło wybrane pojęcia i problemy filozofii Spinozy" (2010).