politolog, adiunkt w Katedrze Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UMK w Toruniu. Interesuje się problematyką szeroko pojętej komunikacji politycznej oraz public relations. Doświadczenie zawodowe zdobywała w sztabach wyborczych kampanii politycznych oraz w public relations. Autorka i współredaktorka publikacji dotyczących marketingu politycznego, komunikowania permanentnego, kwestii związanych z profesjonalizacją procesu komunikacji politycznej oraz nowych mediów.
Zawód: dziennikarz. Między misją a profesją
Prawo prasowe definiuje dziennikarzy jako osoby zajmujące się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych, pozostające w stosunku pracy z redakcją albo zajmujące się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji. Jednocześnie ustawa z 1984 roku jasno określa zadania i obowiązki stawiane przed profesją dziennikarską, do których należy m.in. „służba społeczeństwu i państwu” (czyli poświęcenie się im i działalność podporządkowaną ich dobru i interesowi).
Dziennikarstwo przez wiele dziesiątków lat było sposobem zarabiania pieniędzy, ale także swoistym stylem życia i powołaniem. Z różnych kierunków płyną jednak opinie, że czasy misyjnego dziennikarstwa dawno minęły. Współczesny dziennikarz powinien umiejętnie i szybko docierać do faktów oraz dysponować taką techniką pisania, aby informacje zebrane i wybrane były dla odbiorcy strawą łatwą do przyswojenia. Ryszard Kapuściński przyznał: „Żadne koncerny, żadne fabryki samochodów czy ropa naftowa nie przynoszą takich zysków jak handel informacją. To dziś najbardziej dochodowy biznes”. Coraz trudniej pogodzić misję, służbę, społeczne powinności dziennikarza z warunkiem rentowności medium, które go zatrudnia.
Tytuł, którym opatrzono niniejszy tom, odzwierciedla napięcie między sferą posłannictwa, wciąż oczekiwanego od dziennikarzy, a stricte zawodowymi standardami (one też zresztą podlegają dynamicznym zmianom). Niniejszą książką wpisujemy się w potrzebę wszechstronnej analizy profesji dziennikarskiej. Świadomi faktu, że do istotnych przeobrażeń mediów masowych w Polsce doszło po 1989 roku, interesujący nas temat rozpatrywaliśmy w możliwie szerokim przedziale czasowym. Czytelnikom oferujemy opracowania dotyczące polskiego środowiska dziennikarskiego, jednak równie ważne wydały się opisy doświadczeń dziennikarzy zatrudnianych przez media zagraniczne i prezentacje rozwiązań obowiązujących poza naszym krajem.
Wstęp /7
I. DZIENNIKARSTWO - ZAWÓD
LUCYNA SZOT
Dziennikarstwo jako zawód inteligencki / 17
BARTOSZ ODOROWICZ
Reporter wojenny w operacji Iraqi Freedom – bezstronny obserwator czy narzędzie? / 41
ŁUKASZ WOJTKOWSKI
Media masowe a polityczna rzeczywistość medialna / 62
ŁUKASZ GONIAK
Dziennikarz: sprawozdawca, kreator czy deformator? O zjawisku deformacji obrazu rzeczywistości w mediach masowych z perspektywy teoretycznej / 76
MAGDALENA KOZAKIEWICZ
Sposób relacjonowania kampanii prezydenckiej2010 astandardy etyczne i zawodowe dziennikarzy / 98
LIDIA POKRZYCKA
Edukacja przyszłych dziennikarzy – teoria i praktyka / 120
RAFAŁ POLAK
Plany zawodowe studentów dziennikarstwa / 133
II. DZIENNIKARSTWO - MISJA
MAGDALENA MATEJA
Felietonista: zawodowiec z powołaniem / 159
IZABELLA STARZEC-KOSOWSKA
Telewizyjne dziennikarstwo muzyczne – wyzwania i problemy / 180
MAŁGORZATA ŁOSIEWICZ
Media obywatelskie dla trzeciego sektora, czyli jak to robią w Elblągu / 207
MAŁGORZATA ŁOSIEWICZ
Rozwój mediów obywatelskich w Polsce / 230
IWONA LEONOWICZ-BUKAŁA
Dziennikarstwo obywatelskie a rola mediów w demokracji / 251
ŁUKASZ BARTOSIK
Tabloidyzacja polskiej prasy. Przejawy i konsekwencje / 272
Bibliografia
Barbara Brodzińska
Marek Jeziński
Kierownik Katedry Komunikacji, Mediów i Dziennikarstwa (która od 1 października 2008 r. do 30 września 2019 r. funkcjonowała pod nazwą Katedra Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej) UMK. Bada zjawiska współczesnej kultury masowej i kultury popularnej, antropologii kultury współczesnej oraz komunikacji społecznej. Jest autorem 150 publikacji naukowych z dziedziny politologii, socjologii, medioznawstwa, kulturoznawstwa, współczesnego teatru i muzyki popularnej.
Magdalena Mateja
Profesor w Katedrze Komunikacji, Mediów i Dziennikarstwa, medioznawczyni i badaczka komunikowania politycznego. Autorka publikacji poświęconych m.in. gatunkom medialnym, komunikowaniu perswazyjnemu, funeralności w mediach masowych, profesji dziennikarskiej.