Literaturoznawczy spór o interpretację. Analiza wybranych dwudziestowiecznych koncepcji teoretycznych

Literaturoznawczy spór o interpretację jest książką poświęconą jednej z najżywszych i najciekawszych dyskusji, jakie odbyły się w humanistyce drugiej połowy dwudziestego wieku. Brali w niej udział nie tylko literaturoznawcy, ale także między innymi filozofowie i semiotycy. Dlatego omawiane w niniejszej książce stanowiska i kontrowersje, choć skupiają się wokół problemu interpretacji utworów literackich, wykraczają poza ściśle literaturoznawcze zagadnienia.

Autor książki - zamiast starać się wyłonić zwycięzców w rzeczonym sporze - próbuje dociec, w których miejscach tak naprawdę pojawiała się niezgoda między uczestnikami dyskusji. Nie jest to takie oczywiste, jak mogłoby się wydawać, ponieważ uczestnicy ci mieli tendencję do radykalizowania lub upraszczania poglądów swoich oponentów. Obecnie intensywność sporu o interpretację uległa zmniejszeniu, więc jest to dobry moment, aby przyjrzeć mu się na spokojnie i odpowiedzieć na pytanie, na ile odmienne są reprezentowane w nim stanowiska.

Wprowadzenie / 7

CZĘŚĆ I. FILOZOFIA

Rozdział 1. Trzy, a nie dwie, strony sporu / 31

Rozdział 2. Esencjaliści i antyesencjaliści / 43

Rozdział 3. Logocentryści i antylogocentryści / 69

CZĘŚĆ II. TEORIA

Rozdział 1. Eric Donald Hirsch, Jr. / 99

Teoria Hirscha wyłożona w Validity in Interpretation / 100

Rozwój teorii Hirscha / 113

Filozoficzne zaplecze teorii Hirscha / 121

Wątpliwości i krytyki / 124

Rozdział 2. Umberto Eco / 129

Dzieło otwarte, czyli dzieło wielu nieporozumień / 129

Lector in fabula / 134

Dopowiedzenia / 146

Wątpliwości i krytyki / 152

Rozdział 3. Richard Rorty / 159

Filozofia Rorty’ego / 160

Poglądy Rorty’ego na interpretację / 174

Wątpliwości i krytyki / 185

Rozdział 4. Jacques Derrida / 187

Teoria / 192

Intencja / 201

Derrida a literaturoznawstwo / 216

Wątpliwości i krytyki / 222

Rozdział 5. Hans-Georg Gadamer / 225

Hermeneutyka / 226

Podstawy hermeneutyki Gadamera / 228

Szczegóły / 238

Wątpliwości i krytyki / 242

CZĘŚĆ III. PRAKTYKA

Rozdział 1. Metody i wskazówki interpretacyjne / 251

Rozdział 2. Propozycja Erica Hirscha / 261

Rozdział 3. Propozycja Henryka Markiewicza / 273

Zakończenie / 285

Bibliografia / 291

Interpretation Argument in Literary Studies. Analysis of Selected Theoretical Conceptions of 20th Century. Summary / 299

Tomasz Szymon Markiewka