Jadwiga Chudziakowa (red.)

Archaelogia Historica Polona, t. 19

Wysyłamy w ciągu 5 dni roboczych
Redirect to ibuk.pl
ISSN:
1425-3534
Publication year:
2011
Pages number:
218
Typ okładki:
miękka
Publisher:
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

72,00 zł

miękka

Jadwiga Chudziakowa (red.)

Archaelogia Historica Polona, t. 19

Kategoria produktu:

W dniu 1 sierpnia2006 roku JM Rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika powołał interdyscyplinarny Zespół do Badań Średniowiecznego i Nowożytnego Torunia. Decyzję tę poprzedziło podpisanie w dniu 2 czerwca 2006 roku listu intencyjnego o współpracy pomiędzy Urzędem Gminy Miasta Torunia a UMK w zakresie badań Torunia. W skład Zespołu weszło sześciu archeologów, dwóch historyków mediewistów, trzech historyków sztuki i architektury, dwóch geografów, antropolog, archeozoolog i konserwator; w sumie 16 osób. Zespół opracował obszerny i wieloletni program działań badawczych, obejmujący między innymi:

1.Badania początków Torunia przed translokacją, w szczególności lokalizację i rozpoznanie grodu Vogelsang, lokalizację i badania osady krzyżackiej w Starym Toruniu.

2.Badania przedlokacyjnego miasta.

3.Badania najstarszego miasta lokacyjnego.

4.Rekonstrukcję faz rozwoju przestrzennego średniowiecznego i nowożytnego

miasta.

5.Zagadnienia dotyczące przedmieść toruńskich, ich powstania i rozwoju przestrzennego, zabudowy i topografii oraz roli w strukturze aglomeracji miejskiej.

6.Studia nad poziomem życia i strukturą społeczną mieszkańców miasta oraz przedmieść w średniowieczu i nowożytności.

7.Opracowanie struktury populacji ludzkiej i jej przemian w średniowiecznym

i nowożytnym mieście.

8.Badania początków i faz rozwoju założeń architektonicznych, w tym lokalizacji i  badań pozostałości dotąd nierozpoznanych obiektów: kościołów, klasztorów,szpitali, budynków użyteczności publicznej.

9.Rekonstrukcję środowiska naturalnego przedlokacyjnego Torunia i jego najbliższych okolic oraz przemiany środowiskowe związane z oddziaływaniem miasta.

Toruń należy do najważniejszych średniowiecznych miast w Polsce, ale też do nielicznych o tej randze, gdzie na szerszą skalę nie były prowadzone programowe, zespołowe badania wykopaliskowe. Pamiętajmy, że Toruń jest też miastem, gdzie znajduje się wyjątkowo dużo zachowanych obiektów średniowiecznej  architektury murowanej; w stanie niemal niezmienionym przetrwał do naszych czasów średniowieczny staromiejski układ przestrzenny, który sam w sobie stanowi cenny element zabytkowy. Prowadzone dotąd w Toruniu, z różnym skutkiem i przez bardzo różne instytucje, w których prace wykopaliskowe najczęściej wynikały z doraźnych potrzeb inwestycji, remontów, zmian nawierzchni itp., nie zaś z programowych badań o określonym, przemyślanym kwestionariuszu pytań, na jakie chcemy uzyskać odpowiedź. W rezultacie doprowadziły one do ogromnego rozproszenia uzyskanych tą drogą źródeł, do których dostęp jest bardzo utrudniony, nie mówiąc już o braku możliwości ich rzetelnej interpretacji. Akcje badawcze takie jak nadzory archeologiczne czy badania ratownicze wyprzedzające wielkie i małe inwestycje są konieczne i stanowią bardzo ważny aspekt opieki nad zabytkami, powinny jednak spełniać warunki badań naukowych. Szybkie tempo takich prac, wymuszone terminami obowiązującymi inwestorów, nie zwalnia badacza od rzetelnej rejestracji wszystkich informacji płynących z warstw kulturowych. Bardzo poważnym mankamentem różnego rodzaju prac wykopaliskowych prowadzonych w Toruniu od wielu lat przez różne jednostki jest niemal zupełny brak opracowań(poza artykułami o charakterze przyczynkarskim) i rzetelnej analizy materiałów źródłowych, co w konsekwencji często prowadzi do nadinterpretacji. Mimo że w ciągu ostatnich 20 lat w obrębie całej aglomeracji miejskiej nastąpiło częściowe lub pełne rozpoznanie stratygrafii, w wielu punktach miasta nie potrafimy zrekonstruować ani rozwoju przestrzennego najstarszej drewnianej zabudowy lokacyjnego miasta, ani faz narastających kolejno zmian w średniowiecznym budownictwie drewnianym, nie mówiąc już o chronologii tego budownictwa. Niewiele także potrafimy powiedzieć o osadnictwie poprzedzającym pojawienie się na tym terenie zakonu krzyżackiego. Dysponujemy jedynie śladowymi informacjami na temat średniowiecznych szlaków i dróg komunikacyjnych w Toruniu. Brak też badań nad najstarszym placem targowym, które zazwyczaj są bogatym nośnikiem informacji. Wielką stratą jest również to, że w Toruniu nie wykorzystano szansy, jaką stwarzały kompleksowe prace remontowe rynku staromiejskiego. Wiemy bowiem, jak cenne wyniki badań uzyskano w trakcie takich prac prowadzonych na rynkach Wrocławia, Krakowa, Gdańska, Elbląga, Szczecina czy Kołobrzegu. Poza wspomnianymi doraźnymi pracami o charakterze nadzorów oraz badaniami ratowniczymi prowadzone były w Toruniu większe, szeroko płaszczyznowe akcje badawcze. W latach 1958–1966 porządkowo-wykopaliskowymi pracami objęto teren ruin zamku krzyżackiego, w latach 90. ubiegłego stulecia badano pozostałości klasztoru Dominikanów, w ostatnich latach natomiast prowadzono badania ratownicze w obrębie ruin zamku dybowskiego. Należy także wspomnieć o badaniach ratowniczych prowadzonych na szerszą skalę w kościele św. Janów czy pofranciszkańskim kościele Najświętszej Marii Panny. W obu tych przypadkach dokonano cennych odkryć w obrębie prezbiterium, jednak badania te należy uznać za niedokończone. Niedostateczny stopień rozpoznania archeologicznego, wynikającego z dotychczasowych odkryć na terenie Torunia, stwarza duże niebezpieczeństwo dowolności interpretacji. Zdając sobie w pełni sprawę z konieczności przeprowadzenia badań o charakterze interdyscyplinarnym, środowisko uniwersyteckie od wielu lat zabiegało o stworzenie zespołu do badań Torunia, jednak z powodów pozamerytorycznych do realizacji tych planów doszło dopiero w 2006 roku. Odkrycia dokonane w ciągu ostatnich dwóch lat przez Instytut Archeologii UMK przy ul. Wały gen. Sikorskiego stały się impulsem do ponowienia starań w kierunku stworzenia takiego zespołu. Dobrze układająca się współpraca między Uczelnią a Urzędem Miasta, przy dużym poparciu Wojewódzkiego i Miejskiego Konserwatora Zabytków, stworzyła podstawy do wspólnych działań w tym zakresie. Do  rąk czytelnika oddajemy 19 tom „Archaeologia Historica Polona”, który w całości poświęcony jest wynikom interdyscyplinarnych badań prowadzonych w Toruniu. Redakcja informuje, że od 19 tomu AHP seria ta staje się czasopismem z numerem ISSN:1425-3534. Jednocześnie zachowujemy kolejność numeracji tomów ze względu na długą już tradycję wydawniczą dotychczasowej serii. 

Prof.dr hab. Jadwiga Chudziakowa

Od redakcji / 7

Krzysztof Mikulski: Kwartał św. Wawrzyńca(Przedmieście Chełmińskie) – sieć drożna i osadnictwo przed połową XVII wieku w świetle źródeł historycznych / 11

Agnieszka Górzyńska, Tomasz Górzyński, Ryszard Kaźmierczak: Przedmieście Chełmińskie w świetle badań archeologicznych / 21

Bożena Zimnowoda-Krajewska: Toruński przytułek św. Wawrzyńca w świetle źródeł archeologicznych na tle średniowiecznego szpitalnictwa europejskiego / 47

Eugeniusz Gąsiorowski: Zaginione średniowieczne kościoły Torunia / 71

Adam Chęć: Stan badań i opracowań oraz postulaty badawcze dotyczące zamku krzyżackiego w Toruniu / 105

Andrzej Nowakowski: Kunszty zbrojeniowe w Toruniu w średniowieczu i u progu nowożytności / 145

Beata Bielec-Maciejewska: Najstarsze kafle z Torunia /155

Marek Kołyszko: Pomyłka technologiczna budowniczych katedr? / 161

Tomasz Kozłowski, Natalia Głowacka, Magdalena Krajewska: Analiza antropologiczna ludzkich szczątków kostnych pozyskanych w trakcie badań archeologicznych przy ulicy Wały gen. Sikorskiego w Toruniu / 167

Paweł Molewski: Przeobrażenia rzeźby terenu i powierzchniowej budowy geologicznej dzielnicy Torunia – Mokre (Przedmieście Mokre) w czasach historycznych / 189

Agnieszka M. Noryśkiewicz: Późnoglacjalna i wczesnoholoceńska historia roślinności Torunia w świetle analizy pyłkowej osadów biogenicznych z dzielnicy Mokre / 203

No reviews

At the moment there is no reviews for this book. You can write your own!!!

Write review

Write your own review

Captcha

Newsletter

If you are interested in receiving news from Wydawnictwo Naukowe UMK, please subscribe to our newsletter.

Dodano do koszyka:

Lorem ipsum