Opera Selecta, t. V: Polska w Europie nowożytnej. Studia i szkice

Kolejny tom studiów Profesora Janusza Małłka publikowany w serii „Opera Selecta”, przygotowanej przez Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, jest z jednej strony kontynuacją prac nad polskim parlamentaryzmem, myślą polityczną, stosunkami religijnymi w epoce nowożytnej, z drugiej – próbą spojrzenia na zjawisko kształtowania się szkół historycznych oraz relacji mistrz–uczeń, tworzącej oblicze humanistyki w ostatnich stuleciach.

Słowo wstępne (Stanisław Roszak) / 7
Avant-propos (Stanisław Roszak) / 9
Przedmowa (Janusz Małłek) / 13

CZĘŚĆ I. POLONICA

1. Dzieje polityczne Polski
Miejsce Polski w dziejach Europy / 21
Traktat toruński z roku 1466 w historiografii polskiej i niemieckiej / 33
Samorząd w Prusach Polskich w czasach nowożytnych / 45
„Marzenia o potędze” a rzeczywistość polityczna Rzeczypospolitej w XVII w. / 61
Podróż dyplomatyczna Jana Ocieskiego do Konstantynopola w roku 1531 w świetle jego diariusza (wspólnie z Wojciechem Polakiem) / 71
Dyplomaci polscy w Istambule w latach 30. i 40. XVI w. Kartki z dziejów stosunków polsko-tureckich / 83

2. Dzieje parlamentaryzmu polskiego w epoce Odrodzenia
Drukarnie i druki w służbie polskiego parlamentu w XVI w. / 101
Trzy listy sejmowe z czasów Zygmunta Augusta (wspólnie z Wojciechem Polakiem) / 111
Polska instrukcja poselska z roku 1562 w archiwum meklemburskim (wspólnie z Teresą Borawską) / 121
Źródła do dziejów reprezentacji stanowej w krajach nadbałtyckich od Pomorza Zachodniego po Inflanty / 131
Zasługi Karola Górskiego we wprowadzeniu problematyki stanowej do historiografii polskiej / 141
Międzynarodowa Komisja do Badania Historii Zgromadzeń Stanowych i Instytucji Parlamentarnych (1936–2008) i udział w niej polskich badaczy / 153

3. Protestantyzm i katolicyzm w Polsce w XVI i XVII w.
Początki, rozwój i przyczyny załamania się reformacji w Polsce w XVI w. / 167
Periodyzacja dziejów reformacji w Polsce / 181
Zarys dziejów reformacji w Wielkopolsce / 189
Reformacja w Prusach Królewskich i Koronie w XVI w. Podobieństwa i różnice / 201
O Piotrze Artomiuszu, pastorze kościoła NMP w Toruniu i jego twórczości / 213
Piotr Skarga jako problem dialogu ekumenicznego protestantów i prekursor konfesjonalizacji trydencko-katolickiej w Polsce / 227

4. Kultura w Polsce i Skandynawii w XIV–XVIII w.
Stosunki kulturalne Polski i Litwy, a potem Rzeczypospolitej z państwami skandynawskimi w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych (1385/1397–1795) / 245
Kultura katolicka i kultura mniejszości wyznaniowych w Polsce w XVII i XVIII w. / 289

5. Przyczynki do biografii historyków polskich, badaczy późnego średniowiecza i wczesnej epoki nowożytnej
Ludwik Kolankowski a uniwersytety polskie / 301
Cechy toruńskiej szkoły historycznej Karola Górskiego / 313
Karol Górski – autor biografii Mikołaja Kopernika / 323
Marian Biskup – historyk Zakonu Krzyżackiego, Pomorza i Prus / 337
Kontakty i przyjaźnie Klausa Zernacka z toruńskimi historykami w latach 70. i 80. XX w. / 343
Andrzej Tomczak – historyk dziejów Polski epoki nowożytnej / 355
Wielkie Pomorze (Pomorze Zachodnie, Prusy Zachodnie i Wschodnie) w historiografii polskiej po roku 1945 / 365

6. Z dziejów medycyny w Polsce w XVI w.
Nowe przyczynki do historii okularów w Polsce w XVI w. Gdańskie okulary księcia pruskiego Albrechta / 375
Przyczynek do historii chirurgii okulistycznej w Polsce w XV w. Toruńska operacja zaćmy Bartłomieja Płuczki w 1589 r. / 395

CZĘŚĆ II. ROMANICA
La naissance du protestantisme dans le duché de Prusse / 407
Tolérance religieuse et confessionnalisme en Pologne et en Suede aux XVIe et XVIIe siecles / 421
Prussiano, polacco o tedesco? Identita e minoranze in Prussia e Polonia del Nord (XVI–XX secolo) / 431
La Prusse Ducale et le Brandebourg dans les années 1525/1535–1701 (état des études et besoins de recherches) / 455

Nota bibliograficzna / 469
Indeks osobowy / 473

Janusz Małłek