Edycja – Piotr Roszak, Enrique Alarcón

Przekład i opracowanie naukowe – Paulina Chojnacka

Wprowadzenie – Jörgen Vijgen

Komentarz Akwinaty do Listu do Hebrajczyków jest prawdopodobnie owocem jego nauczania w klasztorze dominikanów w Neapolu w ostatnich latach życia (1272–1273). Komentarz został przekazany, w całości lub we fragmentach, w dwudziestu ośmiu manuskryptach. Dzieło to istnieje w dwóch wersjach: w wersji krótkiej (reportatio vulgata) i w wersji długiej […]. Komentarz Tomasza otwiera prolog, składający się z krótkiego opisu […], który dotyczy kwestii autorstwa i stylu literackiego tekstu. Mówi się na przykład, że apostoł Paweł z pokory nie umieścił w tekście swojego imienia ani nawet nie wspomniał, że autorem był apostoł. Paweł pierwotnie napisał tekst w języku hebrajskim, po czym Łukasz przetłumaczył go na język grecki. […]

Tematem prologu do Listu do Hebrajczyków jest Ps 85, 8 („Nie ma wśród bogów nikogo podobnego do Ciebie, Panie, i nie ma nikogo według Twoich dzieł"), werset, który występuje tylko kilka razy w pismach Tomasza i tylko tutaj, w prologu, jest użyty do wskazania doskonałości Chrystusa jako głównego tematu Listu. […] Cechą wyróżniającą List do Hebrajczyków jest to, że jego przedmiot (materia) dotyczy Chrystusa jako Głowy mistycznego ciała Kościoła, podczas gdy pozostałe trzynaście listów dotyczą samego ciała mistycznego albo jego głównych członków, czyli przełożonych.

Według Tomasza List do Hebrajczyków dzieli się na dwie części: pierwsza część (rozdz. 1–10) traktuje o doskonałości Chrystusa, czyli o doskonałości Nowego Testamentu w porównaniu ze Starym Testamentem, natomiast druga część (rozdz. 11–13) dotyczy wiary jako tego, co jednoczy członki z głową, czyli z Chrystusem. […]

Cały List i komentarz Tomasza zasługują na znacznie więcej uwagi, aby zrozumieć i docenić sposób, w jaki Tomasz wykorzystuje swoje źródła oraz doktrynę, którą rozwija w odniesieniu do stworzenia i jego przyszłości (eschatologia), roli Chrystusa w historii, a w szczególności Jego kapłaństwa, relacji Starego i Nowego Przymierza oraz roli wiary i sakramentów. Jednak, jak zauważył Leo Elders, komentarz Akwinaty nie jest jedynie biblijno-teologicznym studium Listu do Hebrajczyków, ale oferuje również teologię duchową i zaprasza czytelnika do medytacji nad tymi słowami Pisma.

[Z Wprowadzenia dr. Jörgena Vijgena (Tilburg University)]