Ze wstępu
Dzieje zakonu krzyżackiego w Prusach - uwzględniając różne aspekty jego funkcjonowania - stanowią ciągle jeszcze wdzięczny obszar badań. Stąd też podejmowane są dość systematycznie, szczególnie w środowisku toruńskich mediewistów, inicjatywy wydawnicze, których celem jest prezentowanie najnowszych osiągnięć badawczych z tego zakresu. Znakomitym przykładem mogą służyć dwa wydane ostatnio opracowania zbiorowe poświęcone podziałom administracyjnym i kościelnym w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach (Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach. Podziały administracyjne i kościelne od XIII do XVI w., pod red. Z. H. Nowaka i R. Czai, Toruń 2000) oraz w Inflantach (Inflanty w średniowieczu. Władztwa zakonu i biskupów, pod red. M. Biskupa, Toruń 2002). Niniejszy tom, w zamierzeniu autorów, stanowi uzupełnienie i ważne dopełnienie wspomnianych książek. Ma on przy tym swoją stosunkowo długą historię: z pomysłem przygotowania do druku źródeł do dziejów państwa i zakonu krzyżackiego w Prusach, w tłumaczeniu na język polski, wystąpił bowiem już w 1997 roku ś.p. Profesor Zenon Hubert Nowak. Ta niezrealizowana za życia Profesora inicjatywa naukowa znalazła swoje uwieńczenie dzisiaj, po ponad siedmiu latach od jej powstania. Autorzy tomu postanowili zaprezentować Czytelnikowi różne typy źródeł, które ilustrują rozmaite aspekty działalności państwa krzyżackiego w Prusach, w tłumaczeniu na język polski. Każdy z rozdziałów został zaopatrzony w instruktywne wstępy dające podstawowe informacje, które odnoszą się do określonej sfery działalności zakonu krzyżackiego w Prusach oraz charakteryzują najważniejsze typy źródeł i wydawnictw źródłowych z tego zakresu.
