Już elementarna - wrażliwość i potoczne doświadczenie podpowiadają, że jedną z głównych bolączek naszych czasów jest samotność. Znajduje to również swoje potwierdzenie w wielu - nierzadko alarmistycznych w wymowie - naukowych diagnozach współczesności. Zastępy myślicieli otwarcie wyznają, w tonie zadumy i przestrogi, że samotność to choroba doby obecnej, przybierająca postać i rozmiary trudnej do opanowania epidemii. Naiwnością byłoby jednak sądzić, że samotność jest najnowszym „wynalazkiem" ludzkości. Przeciwnie, jak słusznie w Trzeciej fali zauważa Alvin Toffler, nie jest dziś ona bynajmniej niczym nowym. Nowe i zaskakujące są za to siła i rozmiary, jakie przybiera. Samotność jest dziś - że znów odwołamy się do Tofflera - zjawiskiem tak powszechnym, że paradoksalnie przeżywa się je zbiorowo. Płonne okazały się nadzieje tych, którzy za fasadą globalnej wioski i popkultury chcieli uchronić ludzkość przed udręką samotności. Podejmowane w tym względzie starania, miast zbliżać ludzi do siebie i przyczyniać się do zacieśniania więzi między nimi, przeradzają się w swoją odwrotność. Bezkrytyczni na ogół szermierze globalizacji, usilnie chcąc przechytrzyć ciążące człowiekowi od wieków fatum samotności, imają się i takich działań, które mają na celu likwidację albo przynajmniej minimalizację skali, rozmiarów i natężenia samotności - przez jej oswojenie. Niegdysiejsza waloryzacja samotności mądrościowej typu sokratejskiego ustąpiła dziś miejsca lansowaniu mody na wygodę bezrefleksyjnego życia w pojedynkę, a jeśli w związkach, to co najwyżej luźnych, doraźnych i niezobowiązujących. Pozorność, jałowość, a także opłakane skutki tych działań są aż nazbyt oczywiste, by się nad nimi rozwodzić.
profesor zwyczajny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Kierownik Zakładu Filozofii Moralnej i Bioetyki w Instytucie Filozofii. Członek Komitetu Nauk Filozoficznych Polskiej Akademii Nauk. Zajmuje się historią filozofii i etyki, aksjologią, etyką, bioetyką, filozofią i etyką środowiskową. Ważniejsze publikacje: Ideologia nauki w świadomości polskich środowisk intelektualnych doby pozytywizmu (Toruń 1989), Pojednać się z Ziemią. W kręgu zagadnień humanizmu ekologicznego (Toruń 1993), Etyka i ekologia (Toruń 1995), Myśl etyczna w Polsce od XVI do XIX wieku (Toruń 2000), Filozofia moralna w Wilnie (2004), Elzenberg (Warszawa 2006), Zasady kształtowania postaw sprzyjających wdrażaniu zrównoważonego rozwoju (2011).
Zobacz publikacje autora
- Rozprawy filozoficzne. Księga pamiątkowa w darze Profesorowi Józefowi Pawlakowi
- Henryk Elzenberg (1887-1967) Dziedzictwo idei
- Polska filozofia analityczna. W kręgu Szkoły Lwowsko-Warszawskiej
- Tadeusz Czeżowski (1889-1981) dziedzictwo idei: logika, filozofia, etyka
- Zrozumieć samotność. Studium interdyscyplinarne
- Elzenberg - tradycja i współczesność
- Zasady kształtowania postaw sprzyjających wdrażaniu zrównoważonego rozwoju
- Dyscypliny humanistyczne i ekologia
