W 2007 roku minęło czterdzieści lat od ogłoszenia przez papieża Pawła VI encykliki Sacerdotalis caelibatus. Z tej racji w wielu wyższych uczelniach zorganizowano sympozja lub sesje naukowe. Historia celibatu w Kościołach chrześcijańskich jest ciekawa i wciąż wywołuje wiele dyskusji. W nurt tych dyskusji włącza się niniejsza publikacja, która na Wydziale Teologicznym UMK otwiera podserię wydawniczą Communio sanctorum. Będą w niej publikowane wyniki badań prowadzonych w tym zakresie przez Zakład Teologii Duchowości przy współpracy z innymi ośrodkami naukowymi.

Rdzeń łacińskiego słowa caelibatus pochodzi od rzeczownika caelum (niebo), co wskazuje na motywację podjęcia bezżenności - dla królestwa niebieskiego. Choć celibatariuszami są nie tylko duchowni, ale zagadnienie celibatu przeważnie łączy się ze stanem duchownym. [...] Uważa się, że w VIII wieku celibat stał się powszechnym prawem w Kościele zachodnim, ale dopiero w XI wieku, głównie za sprawą papieża Grzegorza VII, zyskał rangę niepisanego prawa. Problem celibatu podjęto na Soborze Trydenckim (15H-5-1563), natomiast konkretny zapis o celibacie znajdujemy w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 r. W tej sprawie Kodeks powołuje się na prawodawstwo soboru trydenckiego.

Z powyższych wypowiedzi widać, że celibat nie został ustanowiony przez Chrystusa i nie jest dogmatem wiary, dlatego może być przedmiotem dyskusji. W urzędowych wypowiedziach Kościoła na temat celibatu, dawniej mniej mówiło się o trudnościach z nim związanych, natomiast ukazywano jego pozytywne strony. Nowe podejście do problemów Kościoła w świecie współczesnym przez Sobór Watykański II ożywiły w niektórych kręgach nadzieje z podjęciem nowych decyzji odnośnie do celibatu, a może nawet jego zniesieniem.

Z Wprowadzenia ks. prof. dr. hab. Ireneusza Werbińskiego