Absolwentka biologii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Stopień doktora nauk biologicznych uzyskała w dziedzinie parazytologii na podstawie pracy dotyczącej rozprzestrzenienia i różnorodności przywr digenicznych w populacjach słodkowodnych gatunków ślimaków z terenu Pojezierza Brodnickiego. Autorka zajmuje się morfologiczną diagnostyką larwalnych stadiów Digenea u rodzimych i obcych gatunków ślimaków i małży. W kręgu jej zainteresowań znajduje się również parazytologia środowiskowa, w tym badania dotyczące wpływu wybranych czynników biotycznych i abiotycznych na dynamikę inwazji przywr u mięczaków oraz monitoring gatunków przywr odpowiedzialnych za parazytozy. Jest członkiem Stowarzyszenia Malakologów Polskich. Obecnie pracuje w Zakładzie Zoologii Bezkręgowców na UMK.
Atlas of Digenea developmental stages. The morphological characteristics and spread within the populations of freshwater snails from the Brodnickie Lakeland, Poland
Do rąk czytelników oddajemy Atlas of Digenea developmental stagesprzedstawiający larwalne stadia przywr digenicznych rozwijające się wewnątrz żywicieli należących do pospolitych w Europie gatunków słodkowodnych ślimaków. Bogato ilustrowane opracowanie zawiera fotografie, ryciny oraz morfologiczną charakterystykę larw Digenea uzupełnioną o ich przyżyciowe pomiary, co może być pomocne w ocenie systematycznej przynależności tej grupy pasożytniczych płazińców.
Do sięgnięcia po opracowanie zachęcamy specjalistów z dziedziny malakologii, parazytologii i hydrobiologii, w celu podjęcia zintegrowanych badań nad ekologicznymi uwarunkowaniami inwazji przywr do mięczaków. Cenne informacje w Atlasie znajdą również weterynarze, pracownicy laboratoriów diagnostycznych oraz nauczyciele biologii i studenci, którzy prowadzą badania monitoringowe dotyczące występowania gatunków przywr odpowiedzialnych za kłopotliwe dla człowieka parazytozy.
"Praca poświęcona stadiom larwalnym przywr związanych ze ślimakami słodkowodnymi ma dużą wartość naukową i praktyczną. Przedstawione w opisach szczegóły budowy sporocyst, redii, cerkarii i metacerkarii stanowią istotny wkład do poznania powłok ciała, struktur wewnętrznych i behawioru tych wciąż słabo zbadanych organizmów. Jednocześnie w znaczny sposób wzbogacają wiedzę o powiązaniach Gastropoda - Digenea. Na szczególne wyróżnienie zasługuje materiał ilustracyjny w postaci oryginalnych rysunków, fotografii wykonanych pod mikroskopem optycznym oraz doskonałych obrazów uzyskanych techniką SEM. Charakter opracowania pozwala oczekiwać, że będzie ono wysoko cenione zarówno przez specjalistów zainteresowanych środowiskiem wodnym - parazytologów, hydrobiologów, malakologów - jak i pracowników służb weterynaryjnych, służb ochrony środowiska, studentów i nauczycieli biologii."
prof. dr hab. Andrzej Piechocki
A list of abbreviations and symbols / 7
Preface / 9
1. Digenetic trematodes and snails / 11
1.1. Classification, life cycles and general structure of digenea developmental stages / 11
1.2. Snails as hosts for digenetic trematodes / 15
2. Methods of field and laboratory studies / 17
2.1. Study sites/ 17
2.2. Parasitological diagnosis of digenea developmental stages / 17
3. Alphabetical overview of the identified taxa / 19
3.1. Amblosoma exile Pojmańska, 1972 / 19
3.2. Apatemon gracilis (Rudolphi, 1819) / 23
3.3. Asymphylodora tincae (Modeer, 1790) / 28
3.4. Asymphylodora sp. 2 sensu Našincová (1992) / 32
3.5. Australapatemon burti (Miller, 1923) / 36
3.6. Australapatemon minor yamaguti, 1933 / 40
3.7. Bilharziella polonica (Kowalewski, 1895) / 43
3.8. Cercaria pugnaxLa Valette, 1855 / 48
3.9. Cercaria vesiculosa diesing, 1850 / 52
3.10. Cotylurus sp. / 56
3.11. Diplostomum pseudospathaceum Niewiadomska, 1984 / 61
3.12. Diplodiscus subclavatus (Pallas, 1760) / 65
3.13. Echinoparyphium aconiatum dietz, 1909 / 69
3.14. Echinoparyphium recurvatum (Linstow, 1873) / 73
3.15. Echinostoma revolutum (Fröhlich, 1802) / 78
3.16. Echinostoma spiniferum (La Valette, 1855) / 83
3.17. Furcocercaria sp. a / 87
3.18. Furcocercaria sp. B / 89
3.19. Hypoderaeum conoideum (Bloch, 1782) / 93
3.20. Leucochloridiomorpha lutea (von Baer, 1826) / 98
3.21. Moliniella anceps (Molin, 1859) / 102
3.22. Neoacanthoparyphium echinatoides (Filippi, 1854) / 106
3.23. Neoglyphe sobolevi Shaldybin, 1953 / 111
3.24. Notocotylus attenuatus (Rudolphi, 1809) / 115
3.25. Notocotylus ephemera (Nitzsch, 1807) / 119
3.26. Notocotylus imbricatus (Looss, 1893) / 123
3.27. Opisthioglyphe ranae (Frölich, 1791) / 127
3.28. Plagiorchis elegans (Rudolphi, 1802) / 131
3.29. Plagiorchis neomidis Brendow, 1970 / 135
3.30. Paracoenogonimus ovatus Katsurada, 1914 / 139
3.31. Paryphostomum radiatum (dujardin, 1845) / 143
3.32. Paryphostomum sp. 2 sensu Našincová (1992) / 147
3.33. Quinqueserialis quinqueserialis (Barker and Laughlin, 1911) / 151
3.34. Rubenstrema exasperatum (Rudolphi, 1819) / Neoglyphe locellus (Kossack, 1910) / 155
3.35. Sanguinicola inermis Plehn, 1905 / 160
3.36. Sphaeridiotrema globulus (Rudolphi, 1819) / 165
3.37. Tylodelphys clavata (Nordmann, 1832) / 169
3.38. Tylodelphys excavata (Rudolphi, 1803) / 175
3.39. Trichobilharzia ocellata (La Valette, 1855) / 179
3.40. Xiphidiocercaria sp. a / 185
3.41. Xiphidiocercaria sp. B / 189
3.42. Xiphidiocercaria sp. C / 192
3.43. Xiphidiocercaria sp. d/ 196
4. Literature / 201
5. Glossary of key terms related to digenea larvae / 207
6. Index a: the snails and digenetic trematodes / 209
7. Index B: the number of collected snails in particular study sites / 213
8. Figures / 215
9. Tables / 217
Anna Cichy
Elżbieta Żbikowska
Absolwentka biologii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Stopień doktora habilitowanego uzyskała w dziedzinie parazytologii prowadząc badania ekofizjologiczne nad wpływem wybranych gatunków przywr digenicznych na biologiczne parametry gospodarza – ślimaka Lymnaea stagnalis. Przedmiotem naukowych zainteresowań Autorki są również reakcje obronne generowane u ślimaków w odpowiedzi na pasożyty i patogeny – wirusy, bakterie, grzyby. We współpracy z weterynarzami i środowiskiem medycznym Autorka prowadzi także monitoring organizmów pasożytniczych należących do różnych grup systematycznych, stanowiących czynniki etiologiczne parazytoz. Jest członkiem Stowarzyszenia Malakologów Polskich i Polskiego Towarzystwa Parazytologicznego. Obecnie jest Kierownikiem Zakładu Zoologii Bezkręgowców na UMK.