Kultura oceny w bibliotekach. Obszary, modele i metody badań jakości zasobów oraz usług biblioteczno-informacyjnych

Ocenianie nie jest zajęciem szczególnie przyjemnym, zwłaszcza jeżeli oceniać trzeba własne  zachowania czy wyniki podejmowanych działań. Niemniej bywa zajęciem wdzięcznym, jeśli okazuje się, że konsekwentnie przeprowadzana, przynosi pozytywne rezultaty. Ewaluację postrzega się jako niezbędny element zarządzania, konieczny etap każdego przedsięwzięcia, służący wyciąganiu wniosków na przyszłość. Jest to szczególnie wyraźnie widoczne w przypadku organizacji uczący się, rozwijających wiedzę na podstawie oceny efektów swoich działań i relacji z otoczeniem. Do tej grupy należą bez wątpienia biblioteki. „Kultura oceny” jako perspektywa badawcza i podejście praktyczne nie ma bogatego dorobku w piśmiennictwie polskim. W takiej sytuacji książka prof. Ewy Głowackiej jest opracowaniem pionierskim, o ogromnej wartości poznawczej. Pozwala uporządkować zarówno aparat pojęciowy, jak i wiedzę na ten temat w obszarze modeli, metodologii, normalizacji, realizowanych bądź proponowanych procedur postępowania. Wydaje się publikacją niezbędną dla osób odpowiedzialnych za badanie efektów działania zarówno poszczególnych placówek bibliotecznych, jak i większych ich grup.

Fragment recenzji dr hab. Małgorzaty Kisilowskiej

WSTĘP / 7

Rozdział 1
KULTURA OCENY W BIBLIOTEKACH / 16
1.1. Rozwój oceny jakości w bibliotekach / 20
1.2. Wybrane modele oraz metody oceny jakości / 28
1.2.1. Obszary badania jakości bibliotek / 28
1.2.2. Wybrane modele oceny / 32
1.2.3. Wybrane metody jakościowe i metodologia mieszana / 45
Podsumowanie / 56

Rozdział 2
BADANIE FUNKCJONALNOŚCI ZASOBÓW I USŁUG BIBLIOTECZNOINFORMACYJNYCH / 58
2.1. Standardy statystyki bibliotecznej / 61
2.2. Standardy wskaźników funkcjonalności bibliotek / 65
2.3. Rozwój międzynarodowych norm związanych z oceną bibliotek / 76
2.4. Projekty i inicjatywy badania funkcjonalności bibliotek / 81
2.5. Ocena funkcjonalności zasobów cyfrowych tworzonych bądź prenumerowanych przez biblioteki / 92
2.5.1. Ocena prenumerowanych przez biblioteki bibliograficznych baz danych / 93
2.5.2. Ocena funkcjonalności bibliotek i repozytoriów cyfrowych / 100
Podsumowanie / 110

Rozdział 3
BADANIA JAKOŚCI USŁUG BIBLIOTECZNOINFORMACYJNYCH / 112
3.1. Metoda ServQUAL / 113
3.2. LibQUAL+ / 122
3.3. Analiza połączona (ang. conjoint analysis) / 128
3.4. StatsQUAL / 131
3.5. WebQUAL / 137
3.6. TechQUAL+ / 145
Podsumowanie / 147

Rozdział 4
BADANIA WPŁYWU ZASOBÓW I USŁUG BIBLIOTECZNOINFORMACYJNYCH NA OTOCZENIE SPOŁECZNOEKONOMICZNE / 149
4.1. Badania wpływu edukacyjnoinformacyjnego bibliotek / 156
4.2. Badania wpływu kulturalnośrodowiskowego bibliotek / 160
4.3. Wpływ ekonomiczny oraz wartość ekonomiczna usług bibliotecznoinformacyjnych / 182
Podsumowanie / 195

ZAKOŃCZENIE / 197
ANEKSY / 201
BIBLIOGRAFIA / 249
Źródła / 249
Opracowania / 254
WYKAZ SKRÓTÓW / 274
STRESZCZENIE / 278
SUMMARY / 280

Ewa Głowacka