Dydaktyka i pedagogika kognitywistyczna. Zasady ogólne i implementacje w fizyce

Fizyka to dziedzina nauki, bez której współczesny postęp technologiczny praktycznie na dowolnej płaszczyźnie byłby niemożliwy. Potrzeba skutecznej pedagogiki fizyki w dowolnym zakresie, zwłaszcza w ostatnich latach, jest naprawdę ogromna. Wymienić by tu można praktycznie każdą dziedzinę nauki, zaczynając oczywiście od badań podstawowych z zakresu fizyki, biofizyki, fotofizyki, poprzez badania związane z poznaniem przestrzeni kosmicznej przez inżynierię, chemię czy biologię, a kończąc na współczesnej medycynie.

W mojej opinii podręcznik Dydaktyka i pedagogika kognitywistyczna. Zasady ogólne i implementacje w fizyceodpowiada na we współczesne zapotrzebowania rynku z niezwykłą trafnością. Wysoki poziom merytoryczny tej książki, napisanej w bardzo przystępny i nieprawdopodobnie ciekawy sposób, zasługuje na szczególne podkreślenie.

Książkę z powodzeniem można wykorzystać w procesie kształcenia na poziomie podstawowym, szkolnym i akademickim. Wydaje mi się również, że sięgną po nią także przedstawiciele rożnych grup zawodowych.

Fragment recenzji

Co prawda istnieje wiele prac dotyczących pedagogiki kognitywistycznej, jednak niewiele jest pozycji związanych z kognitywistyczną dydaktyką fizyki. Nowością jest przedstawienie zastosowań w nauczaniu na różnym poziomie fizyki i astronomii – wielu metod, środków i strategii dydaktycznych, takich jak: ścieżki, wystawy interaktywne, podręczniki, eksperymenty wspomagane komputerowo, teatr, wykład interaktywny czy też edukacyjne programy i strony internetowe. Praca stanowi nowe, cenne ujęcie problemu zarówno dydaktyki, jak i pedagogiki i odpowiada na aktualne zapotrzebowanie społeczne.

Fragment recenzji

Prezentacja książki z udziałem autorów:

https://www.youtube.com/watch?v=hf4vxxUaN1c 

Wstęp / 9

ROZDZIAŁ 1
Nauki kognitywistyczne a pedagogika / 13
1.1. Epistemologia pedagogiki / 13
1.2. Neurologia jako prekursor współczesnej pedagogiki / 14
1.3. Nauki kognitywistyczne i pedagogika kognitywistyczna / 16
1.4. Mentalizm i neuropedagogika / 18

ROZDZIAŁ 2
Źródła pedagogiki kognitywistycznej / 21
2.1. Fundamentalne założenia pedagogiki kognitywistycznej / 21
2.2. Podstawy pedagogiki kognitywistycznej / 31

ROZDZIAŁ 3
Dydaktyka kognitywistyczna: źródła / 63
3.1. Dydaktyka kognitywistyczna jako styl / 63
3.2. Dydaktyka jako dialog i mediacja / 71
3.3. Dydaktyka a nadrzędność czasu / 73
3.4. Mądrość dydaktyki / 80
3.5. Dydaktyka popularna / 83
3.6. Różne i wielorakie / 88

ROZDZIAŁ 4
Dydaktyka kognitywistyczna: zasady / 95
4.1. Pojęcie dydaktyki kognitywistycznej / 95
4.2. Potrzeba nowej dydaktyki / 97
4.3. Hyper-konstruktywizm / 100
4.4. Neorealizm / 106
4.5. Trudności nowej dydaktyki / 109
4.6. Zasady dydaktyki hyper-kognitywistycznej / 110
4.7. Miscellanea / 115
4.8. Podsumowanie zasad / 118

ROZDZIAŁ 5
Dydaktyka kognitywistyczna: implementacje / 121
5.1. Strategie kognitywistyczne / 121
5.2. Wybrane realizacje / 124
5.3. Efektywność dydaktyczna / 134
5.4. Podsumowanie implementacji / 142

ROZDZIAŁ 6
Formy dydaktyki kognitywistycznej: teatr i wykład interaktywny / 145
6.1. Nauczanie wielostronne jako wyzwanie współczesnej pedagogiki / 145
6.2. Rola teatru w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych / 148
6.3. Realizacje teatru interaktywnego w dydaktyce fizyki i astronomii / 150
6.4. „Bajki robotów” – teatr naukowy według Stanisława Lema / 156
6.5. Uniwersytety dziecięce, pokazy interaktywne, wykłady / 158
6.6. Wyzwolić twórczą radość / 159

ROZDZIAŁ 7
Kognitywistyczna dydaktyka astronomii: między światem realnym a wirtualnym / 161
7.1. Astronomia w Internecie / 161
7.2. Teleskopy internetowe / 166
7.3. Elementy dydaktyki kognitywistycznej / 171

ROZDZIAŁ 8
Aksjologia pedagogiki kognitywistycznej: no-student left behind / 187
8.1. Porównania międzynarodowe / 188
8.2. Badania ankietowe / 191
8.3. Socjologia oczekiwań edukacyjnych / 195
8.4. Recepta konstruktywistyczna / 197

ROZDZIAŁ 9
Kompetencje społeczne w nauczaniu fizyki / 201
9.1. System boloński / 201
9.2. Kompetencje indywidualne / 203
9.3. Hyper-konstruktywizm (HK) / 205
9.4. Uwarunkowania społeczne / 207
9.5. PCK jako warunek metody HK / 208
9.6. Hyper-konstruktywistyczna dydaktyka fizyki / 210
9.7. Przykłady implementacji HK w nauczaniu fizyki / 212
9.8. Wnioski / 221

ROZDZIAŁ 10
Teorie kształcenia a nowe technologie edukacyjne / 225
10.1. Przesłanki płynące z teorii kształcenia dla praktyki dydaktycznej / 227
10.2. Środowisko sieciowe a edukacja / 238

ROZDZIAŁ 11
Perspektywy przyszłości edukacji z nowymi technologiami 249
11.1. Aktualne badania stanu edukacji 249

Zakończenie 257
Bibliografia 263

Dorota Siemieniecka

Grzegorz Karwasz