Prywatyzacja małżeństwa. Wybrane stanowiska libertariańskie

„Z miłości” − to na rozprawie rozwodowej najczęściej padająca odpowiedź na zadane przez sąd pytanie o to, dlaczego domagające się rozwodu strony wstąpiły w związek małżeński. Z kolei podczas konsultacji prawnych poprzedzających sprawę rozwodową bardzo często można usłyszeć zaprzeczające temu stwierdzeniu pytanie, które brzmi: „Po co ja brałem / brałam ten ślub?”. Trywializując nieco, można powiedzieć, że niniejsza publikacja stawia dalej idące pytanie: „Po co w ogóle jest małżeństwo (przynajmniej w obowiązującej obecnie formie prawnej)?”. Praca nie stanowi próby ataku na rodzinę czy instytucję małżeństwa, poddaje natomiast analizie możliwość ich reformy i funkcjonowania w postaci niezetatyzowanej, tzn. takiej, jaka nie byłaby sankcjonowana przez państwo ani nie cieszyła się przywilejami przysługującymi z tego powodu (w porównaniu ze związkami niemającymi statusu małżeństwa), innymi słowy – byłaby sprywatyzowana.

Wstęp / 7

I. Wprowadzenie / 11
1. Postrzeganie rodziny i małżeństwa w wybranych nurtach filozofii politycznej / 11
2. Wybrane zagadnienia z historii instytucji małżeństwa / 17

II. Libertarianizm: charakterystyka nurtu / 33
1. Geneza i polityczna identyfikacja libertarianizmu / 35
2. Niektóre aksjomaty libertarianizmu i spory wokół nich / 39
3. Prawo – jego tworzenie i egzekwowanie bez udziału państwa / 51
4. Libertarianizm a konserwatyzm / 56

III. Libertarianie wobec instytucji małżeństwa / 63
1. Zasada samoposiadania i jej konsekwencje / 65
2. Indywidualizm / 78
3. Sprzeciw wobec państwa socjalnego / 83
4. Krytyka ingerencji państwa w sferę przekonań / 89
5. Podsumowanie. Libertariańskie oczekiwania względem instytucji małżeństwa i ich krytyka / 93

IV. Libertarianie a formalizacja związków jednopłciowych / 101
1. Historia legalizacji związków jednopłciowych w Stanach Zjednoczonych / 102
2. Libertarianie a równość / 109
3. Libertarianie wobec homoseksualizmu i związków jednopłciowych / 116

V. Prywatyzacja małżeństwa w amerykańskim dyskursie prawnym / 121
1. Prawo prywatne a prawo publiczne / 122
2. Prywatyzacja małżeństwa jako teza deskryptywna / 127
3. Prywatyzacja jako postulat: argumenty i proponowane rozwiązania / 135
4. A rgumenty przeciw prywatyzacji małżeństwa / 145

VI. Prywatyzacja małżeństwa a spory o jego istotę / 151
1. Małżeństwo jako instytucja naturalna versus małżeństwo jako konstrukcja prawna / 152
2. Małżeństwo jako „całościowa unia” versus małżeństwo jako więź emocjonalna / 160

VII. Zakończenie / 167

Bibliografia / 173
Akty prawne / 182
Orzeczenia sądowe / 183
Summary / 185

Łukasz Mirocha