Wiara w egzystencji. Teoretyczny wymiar chrześcijańskiego ideału w pismach pseudonimowych Sorena Kierkegaarda

Przedmiotem książki jest egzystencjalna myśl duńskiego filozofa Sørena Kierkegaarda rozpatrywana jako pewien szczególny projekt antropologiczny, którego zadanie stanowi próba odpowiedzi na pytanie: co to znaczy stawać się i być chrześcijaninem? Nie ma wątpliwości, że dzieło Kierkegaarda w swym najgłębszym rdzeniu ma wymiar chrześcijańskiej antropologii egzystencjalnej, w której centrum stoi jednostka jako niepowtarzalny i wyjątkowy byt ludzki, odkrywający swoją prawdę o sobie  tylko w wierze, będącej zawsze indywidualną relacją z Bogiem.

Główny zabieg interpretacyjny zastosowany w tej książce polega na tym, by odczytać pisma pseudonimowi Kierkegaarda w taki sposób, aby uwidocznić spójną i przemyślaną antropologię zawartą w jego myśli. To, że nie tworzy on żadnego systemu wiedzy, którego celem byłby obiektywny wykład na temat filozoficznie rozumianej istoty człowieka, jest oczywiste, bezdyskusyjne i konieczne do przyjęcia dla każdego, kto chce na poważnie zajmować się jego dziełem. Nie zmienia to jednak faktu, że aby realizować swój majeutyczny cel, polegający na zachęceniu czytelnika do pogłębiania własnego życia duchowego, Kierkegaard musiał rozwinąć bardzo spójny sposób myślenia o tym, kim u swych podstaw jest człowiek. Dokonał tym samym daleko idącej konceptualizacji fenomenów ludzkiej duchowości, tworząc bardzo głęboko przemyślaną i świetnie skonstruowaną sieć kategorialną. Z jej pomocą starał się uchwycić sens stawania się i bycia chrześcijaninem w ludzkiej egzystencji  oraz tak go przedstawić, by rzeczywiście pobudzić czytelnika o refleksji nad sobą.

Wykaz skrótów / 7
Wstęp / 9

Rozdział 1. Projekt egzystencjalnej koncepcji wiary w pismach pseudonimowych / 19
Punkt wyjścia – dialog pseudonimów / 19
Metoda Kierkegaarda: dialektyka jakościowa – podwojenie – dialektyka komunikacji / 24
Dialektyczny węzeł: egzystencja + wiara = chrześcijaństwo / 32 

Rozdział 2. Kategorialna struktura wiary w pismach pseudonimowych / 59
Metody analizy i schemat interpretacyjny pism pseudonimowych 59
Duch / 73
Wolność / 135
Prawda / 228
Duch, wolność, prawda a wiara / 376

Rozdział 3. Fenomenologia chrześcijaństwa według Kierkegaarda / 393
Fenomenologia wiary – chrześcijaństwo jako określenie (możliwość) istoty człowieka w egzystencji / 393
Fenomenologia stawania się i bycia chrześcijaninem – chrześcijaństwo jako realizacja istoty człowieka w egzystencji / 405
Fenomenologia pojedynczego chrześcijanina – chrześcijaństwo jako urzeczywistnienie istoty człowieka w egzystencji / 418 

Zakończenie / 437
Bibliografia / 441
Wykaz schematów / 453
Summary / 455
Indeks osobowy / 459

Andrzej Słowikowski