Czym zajmuje się fizyka? Odpowiadając, że zjawiskami „fizycznymi", popełniamy błąd logiczny zwany tautologią, czyli wyjaśnianiem pojęcia przez to samo pojęcie jak w stwierdzeniu, że w skład masła wchodzi masło (82%, sprawdź!) i woda. Za zjawiska fizyczne tradycyjnie uważało się te, które nie prowadzą do żadnej zmiany oddziałujących substancji. Innymi słowy, zjawiska fizyczne to zjawiska powtarzalne i zazwyczaj odwracalne. I tak na przykład, dwie zderzające się piłeczki, stygnięcie herbaty w szklance, zaćmienie Słońca to zjawiska fizyczne. Piłeczki (o ile elastyczne) nie zmieniają ani kształtu, ani koloru po zderzeniu, zimną herbatę można ponownie podgrzać, a zaćmienie Słońca obejrzeć ponownie za kilka lat.
Nie jest tak w przypadku tzw. zjawisk chemicznych, zmieniających własności reagujących substancji. I tak, wymieszanie metalicznych kropelek rtęci z żółtym proszkiem siarki prowadzące do powstania czerwonego siarczku rtęci to zjawisko chemiczne. Stopienie siarki lub rosnący słupek rtęci w termometrze lekarskim (kiedyś tylko takie istniały) - to natomiast zjawiska fizyczne. Dzisiaj, rozgraniczenia na zjawiska fizyczne, astronomiczne, chemiczne, czy nawet biologiczne musimy uznać za nieco sztuczne.
Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego (handel zagraniczny) i Politechniki Gdańskiej (fizyka techniczna), od 2006 roku kierownik Zakładu Dydaktyki Fizyki UMK. Prowadzi badania naukowe w zakresie fizyki atomowej i fizyki ciała stałego. W latach 1985–2006 przebywał na uczelniach we Włoszech, USA, Australii i Niemczech, gdzie prowadził wykłady i laboratoria na wydziałach nauk ścisłych, inżynierii oraz podyplomowych studiach nauczycielskich. W latach 1996–2005 kierownik Zakładu Spektroskopii w Akademii Pedagogicznej w Słupsku. We współpracy z prof. K. Ernstem (†) twórca pierwszych wystaw interaktywnych z fizyki w Polsce (1998). Członek Rady Naukowej Centrum „Hevelianum” w Gdańsku, przewodniczący Komisji Polskiego Towarzystwa Fizycznego ds. Komputeryzacji Szkolnych Laboratoriów Przyrodniczych. Autor kilku książek i ponad 250 innych publikacji z zakresu fizyki, pedagogiki, filozofii oraz dydaktyki. Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej, medalem „Zasłużony dla Miasta Gdańska” oraz Medalem im. Krzysztofa Ernsta za popularyzację nauki.
Zobacz publikacje autora
- Toruński poręcznik do fizyki. Gimnazjum I klasa: Mechanika
- Idee i realizacje dydaktyki interaktywnej - wystawy, muzea i centra nauki
- Sbirka zadań z fizyki. Zbiór z rozwiązaniami. Mechanika
- Toruński po-ręcznik do fizyki. IV. Fizyka współczesna i astrofizyka
- Dydaktyka fizyki współczesnej
- Dydaktyka i pedagogika kognitywistyczna. Zasady ogólne i implementacje w fizyce
