Przemiany w strukturze konsumpcji w państwach europejskich w świetle koncepcji zrównoważonego rozwoju

Przemiany w strukturze konsumpcji w państwach europejskich w świetle koncepcji zrównoważonego rozwoju to studium o charakterze teoretyczno-empirycznym. W publikacji podjęto tematykę ważnych i aktualnych problemów ekonomicznych, jakimi są konsumpcja i zrównoważony rozwój, koncentrując się na relacji między przemianami zachodzącymi w strukturze wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych i zmianami w zakresie zrównoważonego rozwoju wybranych państw w Europie. Ważnym elementem książki jest wskazanie na istotność interakcji pomiędzy sąsiadującymi ze sobą państwami (na płaszczyźnie geograficznej oraz ekonomicznej) w badaniu wspomnianej relacji, a także na konieczność włączenia powiązań przestrzennych do analizy zmian w strukturze konsumpcji i ich wpływu na zrównoważony rozwój, co jest możliwe dzięki wykorzystaniu narzędzi współczesnej statystyki i ekonometrii przestrzennej.

Publikacja może zainteresować pracowników naukowych, analityków zajmujących się badaniem zależności pomiędzy procesami gospodarczymi oraz ich prognozowaniem, a także studentów kierunków ekonomicznych i geograficznych (przede wszystkim specjalności geografia społeczno-ekonomiczna).

Wstęp / 5

1. Konsumpcja jako akt zaspokajania potrzeb / 9
1.1. Konsumpcja – definicje i określenia / 9
1.2. Klasyfikacja konsumpcji i jej determinanty / 11
1.3. Zależność pomiędzy wielkością dochodów a poziomem i strukturą konsumpcji – przegląd koncepcji ekonomicznych / 12
1.4. Modelowanie krzywych Engla – przegląd podejść / 17
1.5. Wykorzystanie krzywych Engla w badaniach popytu konsumpcyjnego / 21
1.6. Kierunki zmian w strukturze konsumpcji – dotychczasowe ustalenia badaczy / 22
1.7. Zależności przestrzenne w analizie popytu konsumpcyjnego / 27

2. Zrównoważona konsumpcja jako jeden z kluczowych obszarów zrównoważonego rozwoju – rozważania teoretyczne i odniesienia empiryczne / 29
2.1. Zrównoważony rozwój – wyzwanie współczesnych gospodarek / 29
2.2. Pojęcie zrównoważonej konsumpcji / 33
2.3. Pomiar w zakresie osiągania celów zrównoważonego rozwoju i zrównoważonej konsumpcji – przegląd metod / 38
2.4. Analiza zmian w zakresie zrównoważonego rozwoju w Europie / 42

3. Wybrane metody analizy zmian w strukturze konsumpcji oraz ich wpływu na rozwój zrównoważony / 55
3.1. Konsumpcja jako przestrzenno-czasowy proces stochastyczny – wprowadzenie teoretyczne / 55
3.2. Asymptotyczne modele konsumpcji jako narzędzie służące do ustalenia wzorca struktury spożycia / 70
3.3. Klasyczne oraz przestrzenne modele β-konwergencji dla danych panelowych / 73
3.3.1. Modele β-konwergencji dla całego obszaru / 73
3.3.2. Przełącznikowe modele regresji – β-konwergencja klubowa / 77
3.4. Przestrzenno-czasowe modele wrażliwości zrównoważonego rozwoju na zmiany w strukturze konsumpcji / 78

4. Empiryczna analiza homogenizacji w strukturze konsumpcji – wydatki na żywność oraz usługi / 81
4.1. Ustalenie przestrzenno-czasowych zależności w zakresie struktury konsumpcji w Europie / 83
4.2. Wstępna analiza empiryczna w zakresie konwergencji – ustalenie wzorca w strukturze konsumpcji / 92
4.3. Ujednolicanie struktury konsumpcji w zakresie żywności i usług – analiza według podejścia opartego na modelach β-konwergencji / 100
4.3.1. Analiza konwergencji absolutnej w zakresie ujednolicania struktury konsumpcji – wydatki na żywność i usługi / 100
4.3.2. Analiza konwergencji warunkowej w zakresie ujednolicania struktury konsumpcji – wydatki na żywność i usługi / 105
4.3.3. Przestrzenne modele β-konwergencji w analizie ujednolicania struktury konsumpcji – wydatki na żywność oraz usługi / 111
4.4. Ujednolicanie struktury konsumpcji w zakresie żywności i usług – konwergencja odległości od wzorca w ujęciu σ-konwergencji / 122

5. Serwicyzacja konsumpcji a zrównoważony rozwój gospodarek – analiza empiryczna / 127
5.1. Ustalenie przestrzenno-czasowych zależności w zakresie zrównoważonego rozwoju w Europie / 127
5.2. Empiryczna analiza wpływu procesu serwicyzacji konsumpcji na poziom zrównoważonego rozwoju – podejście przestrzenno-czasowe / 142
5.2.1. Empiryczna analiza zmian poziomu rozwoju środowiskowego w zależności od zmian w strukturze konsumpcji / 142
5.2.2. Empiryczna analiza zmian poziomu rozwoju gospodarczego w zależności od zmian w strukturze konsumpcji / 152
5.2.3. Empiryczna analiza zmian poziomu rozwoju społecznego w zależności od zmian w strukturze konsumpcji / 159
5.2.4. Empiryczna analiza zmian poziomu zrównoważonego rozwoju w zależności od zmian w strukturze konsumpcji / 166

Zakończenie i wnioski / 175
Bibliografia / 189

Mateusz Jankiewicz