Szymon Grygiel

W obowiązku. Historia codzienności polskich służących domowych od końca XIX wieku do 1939 roku: rekonesans badawczy

Wysyłamy w ciągu 30 dni roboczych
(druk na żądanie)
ISBN:
978-83-231-5076-3
Rok wydania:
2023
Liczba stron:
320
Nr wydania:
pierwsze
Typ okładki:
miękka
Format:
158 x 228 mm
Seria:
Pas de deux. Studia z antropologii historii
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
eISBN:
978-83-231-5077-0
DOI:
https://doi.org/10.12775/978-83-231-5077-0

44,00 zł

miękka

Szymon Grygiel

W obowiązku. Historia codzienności polskich służących domowych od końca XIX wieku do 1939 roku: rekonesans badawczy

Kategoria produktu:

Przed stu laty wspólną częścią losu wielu młodych kobiet pochodzących z ubogich rodzin – głównie wiejskich – było podejmowanie pracy w charakterze służby domowej. Nadmiar rąk do pracy na wsi skłaniał je do opuszczenia rodzinnych domów i pójścia – jak wówczas mawiano – do „obowiązku”. Książka ukazuje wielostronny obraz codzienności polskich służących domowych. Na podstawie analizy różnego typu źródeł – akt sądowych, druków ulotnych, pamiętników, prasy, poradników oraz literatury pięknej – rozważono w niej cztery główne wiązki problemów badawczych: relacje pomiędzy służbą domową a pracodawcami, czas pracy i czas wolny od obowiązków, warunki życia i pracy służących, a także ich perspektywy i trajektorie życiowe. Ze względu na niewielką liczbę źródeł, które wprost dotyczą tej grupy społeczno-zawodowej, informacji na jej temat autor niejednokrotnie poszukuje na marginesach głównego toku rozważań zawartych w tekstach źródłowych, nie wahając się zgłębiać spraw z pozoru błahych. Ponadto stara się zachować równowagę pomiędzy dążeniem do uchwycenia życia służących niejako od wewnątrz (by nie powiedzieć – „od kuchni”), czyli z perspektywy ich przypuszczalnych dążeń, obaw i nadziei, a ukazaniem jego rozmaitych zewnętrznych uwarunkowań.

Przedmowa / 7
Wstęp / 11
Badania nad historią dziewiętnasto- i dwudziestowiecznej służby domowej w Polsce / 15
Kategorie „codzienność” oraz „życie codzienne” w badaniach historycznych / 20
Charakterystyka bazy źródłowej / 24
Problemy i metody badawcze / 29

Rozdział 1. Wprowadzenie do badań nad historią służby domowej / 33
1.1. Grupa milcząca? / 33
1.2. Służba domowa jako przedmiot badań na przełomie XIX i XX wieku oraz w okresie międzywojennym / 37
1.3. Sposoby definiowania służby domowej a przemiany pozycji społecznej tej grupy zawodowej / 41
1.4. Liczebność służby domowej na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku oraz w Polsce międzywojennej / 47

Rozdział 2. Relacje / 53
2.1. Zatrudnianie służby domowej / 54
2.1.1. Pośrednictwo pracy i inne formy zatrudniania służących / 54
2.1.2. Motywy i okoliczności wstępowania do zawodu / 63
2.1.3. Książeczki służbowe i prawne regulacje zatrudniania służących / 68
2.2. Zwracanie się do służących / 72
2.3. Dystans i hierarchia / 79
2.3.1. Służące a wychowywanie dzieci pracodawców / 89
2.4. Bliskość i równorzędność / 92
2.5. Konflikty / 96
2.5.1. Przemoc i okrucieństwo: analiza przypadku z 1948 roku / 100

Rozdział 3. Czas / 111
3.1. Czas pracy i czas wolny – problemy definicyjne / 111
3.2. Czas pracy i czas wolny służby domowej: prawo, praktyka, postulaty / 113
3.3. Sposoby spędzania czasu poza pracą oraz czasu wolnego przez służbę domową / 121
3.3.1. Rozmowy, plotki, wizyty gości / 123
3.3.2. Życie religijne: kult św. Zyty wśród służących / 132
3.3.3. Edukacja / 143
3.3.4. Czytelnictwo / 146
3.3.5. Kino / 153

Rozdział 4. Warunki życia i pracy / 163
4.1. Psia dola? / 163
4.2. Uciążliwości związane z pracą / 166
4.3. Przestrzeń mieszkalna / 177
4.4. Zdrowie i higiena / 195
4.5. Wyżywienie / 210

Rozdział 5. Perspektywy i trajektorie życiowe / 217
5.1. Dążenie do zmiany zawodu oraz wyjścia za mąż / 217
5.2. Przestępcze reakcje na nieślubną ciążę oraz perspektywę nieślubnego macierzyństwa / 232
5.2.1. Nieślubne urodzenia wśród służby domowej / 234
5.2.2. Porzucanie dzieci / 238
5.2.3. Dzieciobójstwo / 247
5.2.4. Spędzanie płodu / 253
5.3. Zagrożenie prostytucją / 258
5.4. Służące domowe w obliczu starości i śmierci / 265

Zakończenie / 277
Bibliografia / 283
Indeks osób / 311

Brak recenzji

Na razie nie ma recenzji dla książki. Możesz napisać własną!!!

Napisz recenzję

Napisz własną recenzję

Captcha

Newsletter

Jeśli są Państwo zainteresowani otrzymywaniem aktualnych informacji z Wydawnictwa Naukowego UMK, prosimy o zapisanie się do listy odbiorców naszego newslettera.

Dodano do koszyka:

Lorem ipsum