Kobieta i praca w koncepcji wychowawczej Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej (1831-1923)

Pod względem redakcyjnym praca - uwzględniając jej właściwą konstrukcję, logikę i klarowność wywodu, a także warstwę językową - została  dobrze przygotowana. Autor w sposób przejrzysty analizuje i ujmuje w pewne określone całości problemy zawarte w tytule. Zapoznaje czytelnika z postacią polskiej arystokratki, której działalność wychowawcza wobec ubogich kobiet ze wsi przyczyniła się do ich awansu osobowościowego i społecznego. Koncepcję wychowawczą Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej ukazuje na tle będących w owym czasie w obiegu teorii wychowawczych i ich zastosowania w praktyce. Jest to element pozytywny, który przesądza o wartości poznawczej książki i o jej przydatności do inspirowania dalszych badań w poruszanej tu dziedzinie. Trzeba zaznaczyć, że jest to novum, ponieważ myśl pedagogiczna, rozproszona w całokształcie twórczości Jadwigi Zamoyskiej, w ocenianej pracy doczekała się systematyzacji i została zdefiniowana według współczesnych kryteriów badawczych.

Z recenzji wydawniczej ks. prof. dr. hab. Edwarda Walewandera

Opracowanie dr hab. Czesława Kustry zostało oparte na obszernej podstawie źródłowej, której zgromadzenie wymagało bardzo żmudnych prac heurystycznych. Wykorzystane zostały dostępne materiały źródłowe, opartej na szerokiej i interdyscyplinarnej wiedzy poza źródłowej, na co wskazuje bardzo cenna bibliografia. Całość skonstruowana jest zgodnie z wymogami naukowymi, przejrzysta na bazie bogatych zasobów źródłowych. Prezentując tę formę historii, pragnę wskazać na jej szczególną wartość przydatną w edukacji typu „ocalić od zapomnienia”, a także jako inspirująca do refleksji, i dalszych badań. W całej pracy zaznacza się troska o formę oraz styl pisarstwa naukowego. Dzięki rozległej wiedzy i kunsztowi analizy, Autor rozprawy potrafi znakomicie systematyzować działalność edukacyjno-praktyczną J. Zamoyskiej, dbając o rzetelność treści, oryginalność a także poprawność przekazu.

Z recenzji wydawniczej prof. zw. dr hab. Eugenii Malewskiej

Wstęp / 7

Rozdział I. Kontekst historyczno-społeczny działalności wychowawczej Jadwigi Zamoyskiej / 15
1.1. Społeczeństwo polskie na przełomie XIX i XX wieku / 15
1.2. Wybrane idee wychowawcze na ziemiach polskich przełomu XIX i XX wieku / 40
1.3. Działalność wychowawcza Jadwigi Zamoyskiej / 62
1.3.1. Sylwetka / 62
1.3.2. Działalność Zakładu Kórnickiego / 69

Rozdział II. Podstawy koncepcji wychowawczej Jadwigi Zamoyskiej / 89
2.1. Wychowanie chrześcijańskie / 91
2.1.1. Cele wychowania chrześcijańskiego / 94
2.1.2. Poznanie Boga / 96
2.1.3. Miłowanie Boga / 108
2.1.4. Służenie Bogu / 112
2.2. Zasady wychowania chrześcijańskiego / 116
2.2.1. Zasady oparte na wierze / 118
2.2.2. Zasady oparte na nadziei / 132
2.2.3. Zasady oparte na miłości / 136
2.3. Przeszkody w wychowaniu chrześcijańskim / 161
2.4. Środki pomocnicze w wychowaniu chrześcijańskim / 176
 
Rozdział III. Kobieta w koncepcji wychowawczej Jadwigi Zamoyskiej / 181
3.1. Edukacja kobiet / 182
3.2. Kobieta w małżeństwie i rodzinie / 192
3.3. Kobieta w społeczeństwie / 211
3.4. Kobieta pracująca / 225
3.5. Godność kobiety / 235
 
Rozdział IV. Praca w koncepcji wychowawczej Jadwigi Zamoyskiej / 247
4.1. Spojrzenie na pracę w rozwoju historycznym / 247
4.2. Praca w wychowaniu / 260
4.3. Praca w wybranych systemach / 267
4.4. Praca jako środek w osiąganiu doskonałości / 291
4.5. Rodzaje pracy / 304
 
Rozdział V. Metodyka wychowania kobiet w Szkole Domowej Pracy / 323
5.1. Pojęcie metody / 325
5.2. Rodzaje metod / 329
5.2.1. Metody wpływu osobistego / 329
5.2.2. Metody wpływu sytuacyjnego / 333
5.2.3. Metody oddziaływań grupowych / 342
5.2.4. Metody kierowania samowychowaniem / 348
 
Zakończenie / 353
Bibliografia / 359

Załączniki
1. List Ojca św. Piusa X do Jadwigi Zamoyskiej / 376
2. O pracy / 381
3. O miłości ojczyzny (fragmenty) / 465
4. Zapiski rekolekcyjne (fragmenty) / 469
 
A Woman and Work in the Educational Approach of Jadwiga Zamoyska of the Działyński Family (1831–1923). Summary / 473
Indeks osobowy / 475

Czesław Kustra