Zarys struktury i fizjologii drzew leśnych
„Zarys struktury i fizjologii drzew leśnych” to podręcznik akademicki adresowany głównie do studentów leśnictwa i innych kierunków przyrodniczych. Składa się z dwu części dotyczących struktury (anatomia i morfologia) oraz fizjologii (metabolizm, wzrost i rozwój, fizjologia stresu i ekofizjologia) drzew leśnych. Zawiera podstawową wiedzę o budowie i mechanizmach funkcjonowania roślin drzewiastych. Napisany jest zwięźle i przystępnie, stanowiąc właściwe wprowadzenie do problematyki biologii drzew leśnych.
Podręcznik napisali pracownicy Katedry Fizjologii Roślin i Biotechnologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Wyższej Szkoły Zarządzania Środowiskiem w Tucholi.
Nominacja do Nagrody w Konkursie Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych do Nagrody za Najlepszy Podręcznik i Skrypt Akademicki w roku 2013
Przedmowa/ 9
Część pierwsza: Struktura drzew/ 11
Wstęp/ 13
Rozdział 1 Cytologia i histologia/ 17
1.1. Komórka roślinna/ 17
1.1.1. Ściana komórkowa (matriks zewnątrzkomórkowa)/ 18
1.1.2. Protoplast/ 22
1.1.3. Jądro komórkowe/ 37
1.1.4. Podziały i wzrost komórki/ 41
1.2. Tkanki roślinne/ 44
1.2.1. Tkanki merystematyczne/ 45
1.2.2. Tkanki stałe/ 51
Rozdział 2 Morfologia i anatomia drzew/ 65
2.1. Korzeń/ 65
2.1.1. Morfologia korzeni/ 65
2.1.2 Budowa anatomiczna korzenia/ 71
2.2. Pień/ 76
2.2.1. Morfologia pnia/ 76
2.2.2. Budowa anatomiczna pnia/ 79
2.3. Korona/ 92
2.3.1. Pąki i pędy/ 93
2.3.2. Liście/ 99
2.3.3. Kwiat/ 111
2.3.4. Owoce i nasiona/ 117
Rozdział 3 Rozmnażanie drzew/ 121
3.1. Rozmnażanie bezpłciowe/ 121
3.2. Rozmnażanie płciowe/ 122
3.3. Cykle rozwojowe/ 131
Część druga: Fizjologia drzew/ 133
Rozdział 4 Podstawy procesów życiowych/ 135
4.1. Podstawy molekularne i metaboliczne/ 135
4.2. Regulatory wzrostu i rozwoju roślin/ 153
4.3. Regulacja procesów fizjologicznych przez czynniki środowiskowe/ 168
4.4. Przekazywanie informacji/ 180
4.5. Rytmy biologiczne roślin/ 184
Rozdział 5 Wzrost i rozwój/ 189
5.1. Mechanizmy wzrostu i rozwoju/ 190
5.2. Kiełkowanie nasion i rozwój wegetatywny drzew/ 200
5.2.1. Kiełkowanie nasion/ 200
5.2.2. Rozwój wegetatywny/ 202
5.2.3. Rozmnażanie wegetatywne/ 215
5.3. Rozwój generatywny drzew/ 217
5.3.1. Mechanizmy kwitnienia/ 220
5.3.2. Rozwój organów generatywnych/ 234
5.3.3. Rozmnażanie generatywne/ 243
5.4. Zjawiska spoczynku/ 245
5.5. Starzenie się drzew/ 248
5.6. Ruchy roślin/ 254
Rozdział 6 Metabolizm drzew/ 261
6.1. Gospodarka wodna/ 261
6.1.1. Woda w komórce roślinnej/ 263
6.1.2. Woda w organizmie roślinnym/ 270
6.1.3. Gospodarka wodna drzew leśnych/ 280
6.2. Gospodarka mineralna/ 295
6.2.1. Pierwiastki niezbędne dla roślin/ 295
6.2.2. Pierwiastki mineralne w glebie/ 297
6.2.3. Pobieranie składników mineralnych do apoplastu korzenia/ 298
6.2.4. Pobieranie jonów do symplastu/ 299
6.2.5. Transport składników mineralnych w roślinie/ 304
6.2.6. Rola i znaczenie pierwiastków mineralnych/ 307
6.2.7. Odżywianie mineralne drzew leśnych/ 310
6.3. Fotosynteza/ 319
6.3.1. Ogólna charakterystyka fotosyntezy/ 319
6.3.2. Faza świetlna fotosyntezy/ 325
6.3.3. Faza ciemna fotosyntezy/ 332
6.3.4. Transport produktów fotosyntezy/ 341
6.3.5. Fotosynteza u drzew leśnych/ 344
6.3.6. Znaczenie fotosyntezy/ 352
6.3.7. Obieg węgla w przyrodzie/ 352
6.4. Oddychanie/ 354
6.4.1. Ogólna charakterystyka oddychania roślin/ 354
6.4.2. Przebieg oddychania tlenowego/ 357
6.4.3. Inne procesy dysymilacyjne/ 362
6.4.4. Energetyka oddychania/ 368
6.4.5. Oddychanie drzew leśnych/ 369
6.4.6. Znaczenie procesów oddechowych/ 375
Rozdział 7 Ekofizjologia zbiorowisk leśnych/ 377
7.1. Podstawy ekologiczne/ 377
7.2. Wpływ środowiska na życie roślin drzewiastych/ 382
Rozdział 8 Fizjologia stresu/ 399
8.1. Odporność roślin na stresy/ 400
8.2. Stresy abiotyczne/ 406
8.3. Stresy biotyczne/ 414
Rozdział 9 Współzależność struktury, funkcji i pokroju drzew 419
9.1. Współzależność struktury i funkcji/ 419
9.2. Mechanizmy kształtowania się pokroju drzew/ 421
9.3. Przyrodnicze znaczenie lasów/ 425
Literatura/ 427
Spis tabel i rysunków/ 429
Spis nazw gatunków roślin drzewiastych/ 439
Jan Kopcewicz
Czterokrotnie pełnił funkcję rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
- Ziemia. Planeta życia
- Zarys struktury i fizjologii drzew leśnych
- Na ciemnej stronie czasu
- Kosmos i życie
Adriana Szmidt-Jaworska
dr hab., pracownik naukowo-dydaktyczny Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, autorka licznych publikacji na temat roli hormonów, genów, substancji sygnałowych i fotoreceptorów w procesach wzrostu i rozwoju organizmów roślinnych.
Krystyna Kannenberg
nauczyciel akademicki o wieloletnim doświadczeniu dydaktycznym w zakresie fizjologii, biotechnologii oraz anatomii i morfologii roślin.