Wstęp /13
1. Metoda traseologiczna /16
1.1. Zarys historii badań /16
1.2. Założenia metody /18
1.3. Ślepe testy /20
1.4. Eksperymenty archeologiczne /21
1.5. Stosowana aparatura /23
1.6. Zasady identyfi kacji i dokumentacji śladów zużycia narzędzi krzemiennych /24
1.7. Terminologia traseologiczna /25
1.7.1. Krawędź pracująca /25
1.7.2. Retusz użytkowy /26
1.7.3. Wyświecenie /28
1.7.4. Ślady liniowe /34
2. Narzędzia funkcjonalne. Zestawienie ogólne i charakterystyka podstawowych typów /36
2.1. Pojęcie narzędzia krzemiennego /36
2.1.1. Narzędzie krzemienne w ujęciu tradycyjnym /36
2.1.2. Narzędzie krzemienne w ujęciu traseologicznym - narzędzie funkcjonalne /37
2.2. Podstawowe typy narzędzi funkcjonalnych /38
2.2.1. Lista typów narzędzi funkcjonalnych /40
2.2.2. Narzędzia do obróbki skóry i cięcia mięsa /41
2.2.2.1. Skrobacze do obróbki skóry /42
2.2.2.2. Przekłuwacze /46
2.2.2.3. Noże do obróbki skóry /47
2.2.2.4. Noże do cięcia mięsa /49
2.2.3. Narzędzia do obróbki drewna /53
2.2.3.1. Skrobacze/54
2.2.3.2. Mikroskrobacze /55
2.2.3.3. Strugacze /58
2.2.3.4. Piłki /60
2.2.3.5. Wiertniki /63
2.2.3.6. Rylce /64
2.2.3.7. Dłuta /65
2.2.4. Narzędzia do obróbki kości/poroża /67
2.2.4.1. Skrobacze/69
2.2.4.2. Strugacze /72
2.2.4.3. Piłki /73
2.2.4.4. Wiertniki /75
2.2.4.5. Rylce /76
2.2.5. Zbrojniki broni miotanej /78
2.2.5.1. Groty /79
2.2.5.2. Zbrojniki boczne strzał i harpunów /83
2.2.6. Narzędzia do ścinania i obróbki roślin krzemionkowych /84
2.2.6.1. Wkładki sierpowe /86
2.2.6.2. Noże do ścinania trawy /89
2.2.6.3. Narzędzia do rozszczepiania włókien roślinnych /90
2.2.7. Narzędzia do obróbki muszli /97
2.2.7.1. Skrobacze/97
2.2.7.2. Piłki /97
2.2.8. Narzędzia do obróbki miękkiego kamienia i ceramiki /98
2.2.8.1. Skrobacze/98
2.2.8.2. Piłki /99
2.2.9. Narzędzia do obróbki krzemienia /99
2.2.9.1. Tłuczki /100
2.2.9.2. Retuszery /100
2.2.10. Narzędzia używane i prawdopodobnie używane /100
3. Źródła archeologiczne /101
3.1. Paleolit schyłkowy /104
3.1.1. Brzoza, gm. Wielka Nieszawa, stanowiska 15 i 34 /104
3.1.2. Stare Marzy, gm. Dragacz, stanowisko 5 /105
3.2. Mezolit /111
3.2.1. Sąsieczno, gm. Obrowo, stanowisko 4 /112
3.2.2. Toruń, gm. Toruń, stanowiska 247 i 249 /116
3.2.3. Lubicz, gm. Lubicz, stanowiska 12, 13, 18 /118
4. Narzędzia funkcjonalne i sposoby ich używania /121
4.1. Paleolit schyłkowy /122
4.1.1. Narzędzia do obróbki skóry i cięcia mięsa /123
4.1.2. Narzędzia do obróbki drewna /128
4.1.3. Narzędzia do obróbki kości/poroża /132
4.1.4. Zbrojniki broni miotanej /135
4.1.5. Narzędzia do ścinania i obróbki roślin krzemionkowych /136
4.2. Mezolit /136
4.2.1. Narzędzia do obróbki skóry i cięcia mięsa /138
4.2.2. Narzędzia do obróbki drewna /145
4.2.3. Narzędzia do obróbki kości/poroża /152
4.2.4. Zbrojniki broni miotanej /155
4.2.5. Narzędzia do ścinania i obróbki roślin krzemionkowych /158
4.3. Neolit /160
4.3.1. Narzędzia do obróbki skóry i cięcia mięsa /161
4.3.2. Narzędzia do obróbki drewna /168
4.3.3. Narzędzia do obróbki kości/poroża /174
4.3.4. Narzędzia do ścinania i obróbki roślin krzemionkowych /177
4.3.5. Zbrojniki broni miotanej /179
4.3.6. Inne narzędzia funkcjonalne /180
5. Narzędzia krzemienne w epoce kamienia w świetle wyników analiz traseologicznych /181
5.1. Półsurowiec czy odpad produkcyjny, czyli z czego wykonywano narzędzia /181
5.1.1. Paleolit schyłkowy - Brzoza, gm. Wielka Nieszawa, stanowisko 34 /182
5.1.2. Mezolit - Sąsieczno, gm. Obrowo, stanowisko 4, krzemienica 2 /186
5.1.3. Neolit (kultura ceramiki wstęgowej rytej) - Wielkie Radowiska, gm. Dębowa Łąka, stanowisko 24, obiekt 2 /192
5.1.4. Neolit (kultura pucharów lejkowatych) - Lembarg, gm. Jabłonowo Pomorskie, stanowiska 94, 95, 96 /195
5.2. Struktura funkcjonalna zbiorów krzemiennych i sposoby używania narzędzi w epoce kamienia /203
5.2.1. Skrobacze do obróbki skóry /206
5.2.2. Skrobacze do obróbki drewna /207
5.2.3. Skrobacze do obróbki kości/poroża /208
5.2.4. Przekłuwacze /211
5.2.5. Noże do cięcia mięsa /211
5.2.6. Rylce do obróbki drewna /212
5.2.7. Rylce do obróbki kości/poroża /212
5.2.8. Zbrojniki broni miotanej /215
5.2.9. Podsumowanie /215
5.3. Formy morfologiczne i sposoby ich używania /217
5.3.1. Drapacze /222
5.3.2. Skrobacze /223
5.3.3. Rylce /224
5.3.4. Półtylczaki /225
5.3.5. Tylczaki /226
5.3.6. Przekłuwacze i wiertniki /227
5.3.7. Liściaki /227
5.3.8. Zbrojniki geometryczne /228
5.3.9. Wiórowce /228
5.3.10. Groty bifacjalne /229
5.3.11. Łuszcznie /229
5.3.12. Wióry i odłupki retuszowane /230
5.3.13. Narzędzia funkcjonalne z półsurowca nieretuszowanego /231
5.4. Między formą a funkcją - czy możliwe jest stworzenie typologii morfologiczno-funkcjonalnej? /231
5.5. Narzędzia funkcjonalne a charakter stanowiska/krzemienicy/obiektu /234
5.5.1. Paleolit schyłkowy /235
5.5.1.1. Brzoza, gm. Wielka Nieszawa, stanowisko 15 /235
5.5.1.2. Brzoza, gm. Wielka Nieszawa, stanowisko 34 /235
5.5.1.3. Stare Marzy, gm. Dragacz, stan. 5, rzemienica I /236
5.5.1.4. Stare Marzy, gm. Dragacz, stan. 5, krzemienica II /236
5.5.1.5. Stare Marzy, gm. Dragacz, stanowisko 5, krzemienica IX /236
5.5.1.6. Wnioski /237
5.5.2. Mezolit /238
5.5.2.1. Sąsieczno, gm. Obrowo, stanowisko 4, krzemienica 1 /238
5.5.2.2. Sąsieczno, gm. Obrowo, stanowisko 4, krzemienica 2 /238
5.5.2.3. Wnioski /239
5.5.3. Neolit /240
5.5.3.1. Wielkie Radowiska, gm. Dębowa Łąka, stanowisko 22, obiekt 2 /240
5.5.3.2. Wielkie Radowiska, gm. Dębowa Łąka, stanowisko 24, obiekt 2 /241
5.5.3.3. Wnioski /241
5.5.4. Podsumowanie /242
5.6. Po analizie traseologicznej..., czyli co wnoszą analizy funkcjonalne do koncepcji na temat życia człowieka w epoce kamienia /243
5.6.1. Paleolit schyłkowy /243
5.6.2. Mezolit /246
5.6.3. Neolit (kultura ceramiki wstęgowej rytej i kultura pucharów lejkowatych) /251
5.7. Środowiskowe uwarunkowania życia w epoce kamienia /255
Zakończenie /258
Bibliografia /260
Tabele /281
Tablice /517
Summary "Flint tools from the Stone Age in the Chełmno Land. Traseological study" /557