Kategoria:
Nauki humanistyczne / Archeologia
Strożyska wieś z okresu późnego średniowiecza w Dolinie Nidy
autorzy:
Rok wydania:2024
Nr wydania:Wydanie pierwsze
Liczba stron:370
ISBN:978-83-231-5211-8
eISBN:978-83-231-5212-5
Format:228 x 158
DOI:
https://doi.org/10.12775/978-83-231-5212-5
OPIS
Drogi Czytelniku, trzymasz w rękach pracę będącą szczegółowym opracowaniem zabytków archeologicznych pochodzących z średniowiecznej wsi Strożyska. Znajdziesz tutaj dokładne informacje o odnalezionych pozostałościach domostw, jam oraz miejsc związanych z produkcją (warsztatów). Uwzględniono również średniowieczne wytwory materialne, takie jak elementy stroju, narzędzi, przedmiotów codziennego użytku i – najpowszechniejsze – wyroby ceramiczne.
Sporo uwagi poświęcono tematyce produkcji naczyń, których odnaleziono kilka tysięcy fragmentów. Wszystkie z nich zostały opisane, a znaczna część opracowana graficznie. Na podstawie ich analizy udało się pozyskać garść informacji o średniowiecznej wiejskiej wytwórczości garncarskiej. Jest to o tyle istotne, że tematyka ta nie była do tej pory poruszana w kontekście województwa świętokrzyskiego.
Wykopaliska w Strożyskach, prowadzone w tak zwanym trybie ratowniczym, pokazują, jak wiele cennych świadectw o minionych czasach wciąż znajduje się pod ziemią i jak ich metodyczne badanie pozwala na poznanie naszej przeszłości.
Sporo uwagi poświęcono tematyce produkcji naczyń, których odnaleziono kilka tysięcy fragmentów. Wszystkie z nich zostały opisane, a znaczna część opracowana graficznie. Na podstawie ich analizy udało się pozyskać garść informacji o średniowiecznej wiejskiej wytwórczości garncarskiej. Jest to o tyle istotne, że tematyka ta nie była do tej pory poruszana w kontekście województwa świętokrzyskiego.
Wykopaliska w Strożyskach, prowadzone w tak zwanym trybie ratowniczym, pokazują, jak wiele cennych świadectw o minionych czasach wciąż znajduje się pod ziemią i jak ich metodyczne badanie pozwala na poznanie naszej przeszłości.
SPIS TREŚCI
Spis treści
1. Wstęp / 7
2. Stanowisko 23 w Strożyskach / 11
2.1. Położenie stanowiska 23 w Strożyskach / 11
2.2. Historia badań / 14
2.3. Historia Strożysk / 15
2.4. Metodyka i zakres przeprowadzonych badań / 16
3. Stan badań / 20
3.1. Stan badań nad osadami z okresu późnego średniowiecza na terenie historycznych województw krakowskiego i sandomierskiego / 21
3.2. Zarys sytuacji osadniczej w mezoregionach Niecki Soleckiej i południowo-wschodniej części Doliny Nidy w późnym średniowieczu / 22
4. Charakterystyka materiałów archeologicznych / 30
4.1. Wstępna charakterystyka materiałów średniowiecznych / 30
4.2. Stan zachowania materiałów / 31
4.3. Obiekty nieruchome / 33
4.3.1. Podstawy podziału formalnofunkcjonalnego obiektów / 33
4.3.2. Omówienie poszczególnych kategorii formalnofunkcjonalnych obiektów / 37
4.3.2.1. Jamy zasobowe / 37
4.3.2.2. Obiekty prostokątne / 43
4.3.2.3. Koleiny/pozostałość drogi / 50
4.3.2.4. Obiekt z piwnicą murowaną / 53
4.3.2.5. Dołki posłupowe / 56
4.3.2.6. Obiekt o lejkowatym profilu / 56
4.3.2.7. Jamy śmietniskowe / 57
4.3.2.8. Obiekty o nieokreślonej funkcji / 59
4.3.2.9. Płytkie niecki / 59
4.4. Materiały ruchome / 60
4.4.1. Zabytki ceramiczne / 60
4.4.1.1. Charakterystyka materiałów ceramicznych / 60
4.4.1.2. Typologia / 62
4.4.1.3. Garnki / 62
4.4.1.4. Pokrywki / 72
4.4.1.5. Dzbanki / 77
4.4.1.6. Misy / 79
4.4.1.7. Misy/talerze / 79
4.4.1.8. Naczynie na nóżkach / 80
4.4.1.9. Ucha / 80
4.4.1.10. Dna / 82
4.4.1.11. Odciski na dnach naczyń / 83
4.4.1.12. I grupa technologiczna / 86
4.4.1.13. II grupa technologiczna / 104
4.4.1.14. III grupa technologiczna / 106
4.4.1.15. IV grupa technologiczna / 111
4.4.1.16. V grupa technologiczna / 113
4.4.1.17. Interpretacja wyników analizy ceramiki naczyniowej / 116
4.4.2. Przedmioty metalowe / 122
4.4.2.1. Przedmioty żelazne / 122
4.4.2.1.1. Gwoździe / 122
4.4.2.1.2. Noże / 123
4.4.2.1.3. Sierp / 126
4.4.2.2. Przedmioty z metali kolorowych / 126
4.4.2.2.1. Aplikacja / 126
4.4.3. Zabytki szklane / 129
4.4.4. Forma odlewnicza / 130
5. Interpretacja wyników badań archeologicznych na stanowisku 23 w Strożyskach / 134
5.1. Datowanie śladów osadnictwa / 135
5.2. Późnośredniowieczna faza osadnicza / 140
6. Zakończenie / 147
Bibliografia / 149
KLUCZ DO TABELI TECHNOLOGICZNEJ CERAMIKI / 165
Inwentarz obiektów / 273
Tablice / 279
1. Wstęp / 7
2. Stanowisko 23 w Strożyskach / 11
2.1. Położenie stanowiska 23 w Strożyskach / 11
2.2. Historia badań / 14
2.3. Historia Strożysk / 15
2.4. Metodyka i zakres przeprowadzonych badań / 16
3. Stan badań / 20
3.1. Stan badań nad osadami z okresu późnego średniowiecza na terenie historycznych województw krakowskiego i sandomierskiego / 21
3.2. Zarys sytuacji osadniczej w mezoregionach Niecki Soleckiej i południowo-wschodniej części Doliny Nidy w późnym średniowieczu / 22
4. Charakterystyka materiałów archeologicznych / 30
4.1. Wstępna charakterystyka materiałów średniowiecznych / 30
4.2. Stan zachowania materiałów / 31
4.3. Obiekty nieruchome / 33
4.3.1. Podstawy podziału formalnofunkcjonalnego obiektów / 33
4.3.2. Omówienie poszczególnych kategorii formalnofunkcjonalnych obiektów / 37
4.3.2.1. Jamy zasobowe / 37
4.3.2.2. Obiekty prostokątne / 43
4.3.2.3. Koleiny/pozostałość drogi / 50
4.3.2.4. Obiekt z piwnicą murowaną / 53
4.3.2.5. Dołki posłupowe / 56
4.3.2.6. Obiekt o lejkowatym profilu / 56
4.3.2.7. Jamy śmietniskowe / 57
4.3.2.8. Obiekty o nieokreślonej funkcji / 59
4.3.2.9. Płytkie niecki / 59
4.4. Materiały ruchome / 60
4.4.1. Zabytki ceramiczne / 60
4.4.1.1. Charakterystyka materiałów ceramicznych / 60
4.4.1.2. Typologia / 62
4.4.1.3. Garnki / 62
4.4.1.4. Pokrywki / 72
4.4.1.5. Dzbanki / 77
4.4.1.6. Misy / 79
4.4.1.7. Misy/talerze / 79
4.4.1.8. Naczynie na nóżkach / 80
4.4.1.9. Ucha / 80
4.4.1.10. Dna / 82
4.4.1.11. Odciski na dnach naczyń / 83
4.4.1.12. I grupa technologiczna / 86
4.4.1.13. II grupa technologiczna / 104
4.4.1.14. III grupa technologiczna / 106
4.4.1.15. IV grupa technologiczna / 111
4.4.1.16. V grupa technologiczna / 113
4.4.1.17. Interpretacja wyników analizy ceramiki naczyniowej / 116
4.4.2. Przedmioty metalowe / 122
4.4.2.1. Przedmioty żelazne / 122
4.4.2.1.1. Gwoździe / 122
4.4.2.1.2. Noże / 123
4.4.2.1.3. Sierp / 126
4.4.2.2. Przedmioty z metali kolorowych / 126
4.4.2.2.1. Aplikacja / 126
4.4.3. Zabytki szklane / 129
4.4.4. Forma odlewnicza / 130
5. Interpretacja wyników badań archeologicznych na stanowisku 23 w Strożyskach / 134
5.1. Datowanie śladów osadnictwa / 135
5.2. Późnośredniowieczna faza osadnicza / 140
6. Zakończenie / 147
Bibliografia / 149
KLUCZ DO TABELI TECHNOLOGICZNEJ CERAMIKI / 165
Inwentarz obiektów / 273
Tablice / 279
Recenzje
Autorzy
Konrad Lewek
Konrad Lewek (ur. w 1990 r.) – doktorant na specjalizacji archeologia w szkole doktorskiej Academia Artium Humaniorum na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie przygotowuje rozprawę doktorską dotyczącą początków państwa Piastów. Studiował archeologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Uczestniczył w licznych ekspedycjach archeologicznych w Europie, Azji i Ameryce, obecnie jest członkiem Centrum Archeologii Podwodnej przy UMK w Toruniu. Opublikował wiele artykułów naukowych dotyczących kultury materialnej okresu średniowiecznego.
Anna Mazur
Anna Mazur (ur. w 1958 r.) – archeolog, ukończyła studia magisterskie w zakresie archeologii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie w 1985 r. Kierowała badaniami wykopaliskowymi na licznych stanowiskach od okresu neolitu po XX w. na terenie Szwajcarii i Polski, w tym na wielu cmentarzyskach. Zajmuje się okresem rzymskim oraz obrządkiem pogrzebowym: z czasów od epoki brązu, wpływów rzymskich, wczesnego średniowiecza do okresu nowożytnego. Publikowała artykuły m.in. na temat zapinek prowincjonalno-rzymskich, a także materiały z cmentarzyska wczesnośredniowiecznego w Wawrzeńczycach, gm. Igołomia-Wawrzeńczyce. Należy do Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich (SNAP), Oddział Górnośląski; Grupy roboczej do badań epoki żelaza (okresu celtyckiego) na terenie Szwajcarii (GESAF) oraz Grupy roboczej do badań okresu rzymskiego w Szwajcarii (ARS). Aktualnie od 2011 r. prowadzi firmę AVCISSA Badania archeologiczne z siedzibą w Krakowie.
Krzysztof Mazur
Krzysztof Mazur (ur. w 1958 r.) – archeolog, ukończył studia magisterskie w zakresie archeologii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie w 1988 r. Kierował badaniami wykopaliskowymi na licznych stanowiskach od okresu mezolitu po XX w. na terenie Szwajcarii i Polski. Interesuje się okresem celtyckim oraz obrządkiem pogrzebowym: z czasów od epoki brązu, poprzez okres celtycki, wpływów rzymskich, wczesne średniowiecze do okresu nowożytnego. Publikował m.in materiały z cmentarzyska wczesnośredniowiecznego w Wawrzeńczycach, gm. Igołomia-Wawrzeńczyce. Członek założyciel Stowarzyszenia Archeologów Terenowych STATER, członek Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich (SNAP), Oddział Górnośląski; Grupy roboczej do badań epoki żelaza (okresu celtyckiego) na terenie Szwajcarii (GESAF) oraz Grupy roboczej do badań okresu rzymskiego w Szwajcarii (ARS). Aktualnie od 2005 r. prowadzi firmę AVCISSA Prace archeologiczne w Krakowie.
Powiązane

Książka
Archeologia
Archeologia Jeziora Powidzkiego
Andrzej Pydyn
od 32,20 zł
NOWOŚĆ

Książka
Archeologia
The Horse (Equus caballus) in Early Medieval Poland (8th–13th/14th Century) According to Zooarchaeological Records
Daniel Makowiecki, Martyna Wiejacka
od 112,00 zł

Książka
Wydanie papierowe
Historia średniowieczna
Jedzenie i picie w średniowieczu
Ernst Schubert
58,00 zł

Książka
Historia średniowieczna
Duchowni i mieszczanie. Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich
Marcin Sumowski
od 6,92 zł
1/
Inne z tej kategorii
NOWOŚĆ

Książka
Archeologia
The Horse (Equus caballus) in Early Medieval Poland (8th–13th/14th Century) According to Zooarchaeological Records
Daniel Makowiecki, Martyna Wiejacka
od 112,00 zł
NOWOŚĆ

Książka
Nauki humanistyczne
Do szarży marsz, marsz... Studia z dziejów kawalerii, t. 10
Aleksander Smoliński
od 55,00 zł
NOWOŚĆ

Książka
Nauki humanistyczne
Sport: język, społeczeństwo, kultura. Tom II. Sport współczesna problematyka
od 28,00 zł
NOWOŚĆ

Książka
Nauki humanistyczne
Za kulisami. Toruńskie spotkania wokół dramatu. Edycja trzecia
od 30,00 zł
1/