Tężnie jako czynnik kształtujący mikrobiologiczną jakość powietrza w uzdrowisku

W ostatnich latach popularnym sposobem na przyciągnięcie turystów i uatrakcyjnienie miejscowości uzdrowiskowych stało się budowanie otwartych inhalatoriów. Tężnie solankowe mogą być nie tylko atrakcją turystyczną, ale i ważnym obiektem leczniczym. Jednak brakuje doniesień literaturowych na temat ich funkcjonowania i oddziaływania tężni, szczególnie w kontekście mikrobiologii środowiskowej oraz zdrowia publicznego. Praca ta zawiera pierwszą długoterminową ocenę mikrobiologicznego zanieczyszczenia powietrza na terenie uzdrowisk nizinnych ze szczególnym uwzględnieniem otoczenia naturalnych inhalatoriów.

1. Wstęp / 9
2. Przegląd literatury / 11
2.1. Mikrobiologiczne zanieczyszczenie powietrza / 11
2.1.1. Powietrze jako środowisko występowania drobnoustrojów / 16
2.1.2. Bioaerozol miejski / 18
2.1.3. Znaczenie bioaerozoli dla zdrowia człowieka / 22
2.2. Miejscowości uzdrowiskowe / 24
2.2.1. Stan badań jakości powietrza w uzdrowiskach w Polsce / 26
2.2.2. Mikroklimat strefy okołotężniowej / 27
2.3. Charakterystyka solanek leczniczych / 29
2.3.1. Solanki lecznicze Ciechocinka / 30
2.3.2. Solanki lecznicze w Inowrocławiu / 32
2.3.3. Solanki jako środowisko życia drobnoustrojów / 32
2.4. Formowanie biofilmu jako strategia przetrwania bakterii w niekorzystnych warunkach / 35
3. Założenia i cel pracy / 39
4. Materiały i metody / 41
4.1. Charakterystyka badanych obiektów / 41
4.1.1. Uzdrowisko Ciechocinek / 41
4.1.2. Uzdrowisko Inowrocław / 43
4.1.3. Tężnie / 44
4.2. Lokalizacja i charakterystyka stanowisk badawczych / 48
4.2.1. Lokalizacja i charakterystyka stanowisk badawczych w Ciechocinku / 48
4.2.2. Lokalizacja i charakterystyka stanowisk badawczych w Inowrocławiu / 50
4.3. Pobór próbek powietrza do badań mikrobiologicznych / 52
4.4. Pomiar parametrów mikroklimatycznych / 52
4.5. Oznaczanie liczebności drobnoustrojów w powietrzu / 53
4.6. Ocena zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza / 54
4.7. Analiza jakościowa bioaerozolu / 54
4.7.1. Analiza jakościowa aerozolu bakteryjnego / 54
4.7.2. Analiza jakościowa aerozolu grzybowego / 55
4.8. Analiza solanek tężniowych / 55
4.8.1. Pobór solanek do badań / 55
4.8.2. Analiza chemiczna solanek tężniowych / 56
4.8.3. O znaczenie ogólnej liczby bakterii w solankach tężniowych / 56
4.9. O cena bioróżnorodności drobnoustrojów w solankach tężniowych / 57
4.10. Przeżywalność bakterii w solankach tężniowych / 58
4.11. Tworzenie biofilmu przez potencjalne patogeny układu oddechowego w solankach tężniowych / 59
4.11.1. Tworzenie biofilmu na powierzchni płytek titracyjnych / 59
4.11.2. O cena ilości wytworzonego biofilmu / 60
4.11.3. Tworzenie biofilmu na gałązkach tarniny / 61
4.11.4. Oznaczanie stężenia tanin uwalnianych z gałązek tarniny / 61
4.11.5. Aktywność hydrolityczna biofilmu / 62
4.12. Analiza statystyczna / 62
5. Wyniki i dyskusja / 63
5.1. Analiza ilościowa i jakościowa bakterii w powietrzu uzdrowiska Ciechocinek / 63
5.2. Analiza ilościowa i jakościowa grzybów pleśniowych w powietrzu uzdrowiska Ciechocinek / 76
5.3. Analiza porównawcza liczebności bakterii i grzybów pleśniowych występujących w powietrzu uzdrowisk Ciechocinek i Inowrocław / 85
5.4. Analiza solanek tężniowych z Ciechocinka / 90
5.5. O cena bioróżnorodności mikroorganizmów w solankach tężniowych Ciechocinka / 92
5.6. Przeżywalność potencjalnych patogenów układu oddechowego w solankach tężniowych / 97
5.7. Tworzenie biofilmu w środowisku solanek tężniowych / 107
5.7.1. Aktywność hydrolityczna biofilmu / 116
5.8. Analiza wpływu aerozolu solankowego na mikrobiologiczne zanieczyszczenia powietrza w otoczeniu otwartych inhalatoriów / 119
6. Podsumowanie i wnioski / 125
7. Literatura / 129

Aleksandra Burkowska-But