Sześć wieków opieki zdrowotnej w Bydgoszczy. Od miłosiernych uczynków do instytucji zdrowia publicznego

Historia miasta Bydgoszczy, od nadania praw miejskich, obejmuje ponad sześćset pięćdziesiąt lat. W czasach staropolskich miasto było dość ważnym ośrodkiem handlowym na Kujawach. W latach zaboru pruskiego uzyskało status stolicy regionu administracyjnego i warunki do intensywniejszego rozwoju. W gruncie rzeczy jednak przez stulecia Bydgoszcz była miastem prowincjonalnym. Być może to było przyczyną, że dzieje jej nie wzbudzały większego zainteresowania historyków. Dopiero w drugiej połowie XX wieku podjęto bardziej zaawansowane badania. Uwieńczeniem ich było wydanie obszernej syntezy historycznej pod re­dakcją prof. Mariana Biskupa. Uważna lektura tych opracowań prowadzi jednak do wniosku, że w historiografii dotyczącej Bydgoszczy dominuje tematyka ustrojowa, polityczna, militarna i gospodarcza. Rozwój i osiąg­nięcia miasta w tych dziedzinach zepchnęły na margines zainteresowanie badaczy problematyką biologicznej egzystencji człowieka w dziejach spo­łecznego wymiaru zdrowia i choroby, a także kształtowania podstaw opieki zdrowotnej i polityki socjalnej. A przecież istnieje silna współzależność pomiędzy różnymi zakresami rzeczywistości historycznej, takimi jak: pań­stwo, gospodarka, religia, nauka, kultura, społeczeństwo i jego zachowania zdrowotne, systemy opieki zdrowotnej i inne. W rekonstrukcji procesu dziejowego nie sposób pominąć biologicznego wymiaru historii.

wykaz skrótów / 7
wstęp /9
Część I. Czasy staropolskie /19
1. Miasto i mieszkańcy /21
Stan sanitarny miasta /30
Warunki życia mieszkańców /35
2. Instytucje opieki zdrowotnej / 45
3. Personel medyczny /64
4. Choroby i chorzy /85
Terapia /99
Podsumowanie /109

Część II. Czasy zaboru pruskiego /113
1. Miasto i mieszkańcy /115
2. Instytucje opieki zdrowotnej /131
Szpitale /145
Apteki /175
Doraźna pomoc medyczna /178
Zakłady terapii naturalnej i fizykalnej /179
Zakłady leczniczo-wychowawcze /186
3. personel medyczny /191
Lekarze /194
Lekarze dentyści /225
Aptekarze /228
Położne/239
Pielęgniarki /285
4. Choroby i chorzy /261
Podsumowanie /301
Zakończenie /315

Walentyna Krystyna Korpalska