Cenzura jest jednym z najbardziej złożonych i najciekawszych zjawisk będących przedmiotem stałego zainteresowania uczonych różnych dyscyplin. Efektem owego zainteresowania jest niniejszy wybór studiów prezentujących różne przejawy ingerencji w zakresie wolności słowa na ziemiach polskich od XIX w. do początku lat 90. wieku XX, tj. okresu transformacji ustrojowej w Polsce. W wydawnictwie zastosowano układ chronologiczny, z niewielkimi odstępstwami od tej reguły na rzecz układu przedmiotowego.
Różnorodność zagadnień poruszanych na łamach przygotowanego zbioru studiów daje obraz - choć w ocenie niektórych badaczy może tylko jedno z jego odbić - skali złożoności zjawiska, jakim jest ograniczanie wolności słowa. W żaden sposób tematu jednak nie wyczerpuje. Redaktorzy mają jednak nadzieję, że niniejsze wydawnictwo przyczyni się do szerszej refleksji nad trudnymi zagadnieniami związanymi z ciągle „aktualnym badawczo" tematem cenzury i stanie się impulsem do dalszych ustaleń w tym zakresie. Potrzeba zagospodarowania nowych obszarów badawczych - dotkniętych różnymi przejawami ingerencji cenzorskich - jest bowiem łatwo zauważalna, także przez autorów prezentowanych tekstów.
