Doktor psychologii, adiunkt w Katedrze Psychologii Osobowości Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Prowadzi zajęcia dydaktyczne z zakresu teorii osobowości i diagnostyki osobowości. Jej badania były finansowane przez Komitet Badań Naukowych, a obecnie realizowane są przy wsparciu Narodowego Centrum Nauki. Koncentrują się wokół fenomenu wewnętrznych dialogów – jego typów i funkcji oraz uwarunkowań zachodzących tu procesów integracji i konfrontacji. Dotyczą również dialogowej natury ludzkiego myślenia i jej związków z twórczością oraz zniekształceń pamięci w kontekście zjawisk dialogowych. Autorka licznych artykułów i rozdziałów naukowych publikowanych zarówno w Polsce, jak i za granicą. Współautorka podręcznika Metoda Konfrontacji z Sobą – 2000 (2009) oraz współredaktorka książek: Polifonia osobowości (2005), O osobowości praktycznie wszystko (2006), a także Dialog z samym sobą (2011).
Nasze wewnętrzne dialogi. O dialogowości jako sposobie funkcjonowania człowieka
Fenomen wewnętrznych dialogów jest jednym z najsłabiej poznanych zagadnień we współczesnej psychologii. Możliwe, że przyczyn tego faktu należy upatrywać w traktowaniu wspomnianego zjawiska jako społeczne tabu. Wielu z nas podejmuje dyskusje z wyobrażonym rozmówcą. Zastanawiamy się wówczas, czy to zachowanie mieści się jeszcze w kategorii normy, czy też należy do obszaru patologii. Autorka analizuje to zagadnienie. Poszukuje także odpowiedzi na inne pytania. Jak powszechne jest omawiane zjawisko? Czym są wewnętrzne dialogi? Kto je prowadzi? W jakim celu człowiek podejmuje wyobrażeniową aktywność dialogową? Kim są nasi wyimaginowani interlokutorzy? Jak można interpretować dialogowość w świetle różnych teorii psychologicznych?
Książka adresowana jest do psychologów, którzy pragną lepiej zrozumieć funkcjonowanie człowieka w aspekcie dialogowości. Polecamy ją również wszystkim tym, którzy prowadzą wewnętrzne dialogi, oraz tym, których po prostu interesują psychologiczne wyjaśnienia intrygujących ludzkich zachowań.
Wstęp do wydania drugiego / 9
Wstęp / 11
Rozdział 1. Dialogowość w świetle teorii Huberta J. M. Hermansa/ 17
1.1. „JA” jako dialog / 17
1.2. „JA” jako wielogłosowa struktura znaczeń / 47
1.3. Podsumowanie teorii / 54
Rozdział 2. Dialogowość w kontekście różnych podejść teoretycznych / 57
2.1. Behawioryzm społeczny George’a H. Meada / 57
2.2. Teoria transmisji kulturowej Lwa S. Wygotskiego / 70
2.3. Koncepcja relacyjnego schematu Marka W. Baldwina / 84
2.4. Muzyczny/dialogowy model „JA” Gary’ego S. Gregga / 97
2.5. Podsumowanie teorii / 109
Rozdział 3. Wewnętrzne dialogi i ich rola w różnych aspektach ludzkiego funkcjonowania / 111
3.1. Wyobrażona postać jako strona wewnętrznego dialogu / 111
3.2. Rola wyobrażonych dialogów w procesie tworzenia dzieła literackiego / 128
3.3. Dialogowe „JA” a nauka / 136
Rozdział 4. Metodologiczne podstawy badań własnych / 149
4.1. Przegląd dotychczasowych badań i problematyka badań własnych / 149
4.2. Metody / 159
4.3. Sposób statystycznego opracowania wyników / 189
4.4. Charakterystyka osób badanych i sposób przeprowadzania badań / 191
Rozdział 5. Wewnętrzne dialogi: analizy empiryczne / 195
5.1. Monolog i dialog wewnętrzny a cechy osobowości ich autora / 195
5.2. Sposoby i funkcje psychologiczne kontaktu z wyobrażoną postacią / 198
5.3. Typy wewnętrznych rozmówców i ich funkcje psychologiczne / 201
5.4. Rodzaj wewnętrznego dialogu a cechy osobowości autora / 206
5.5. Rodzaj wewnętrznego dialogu a jego funkcje psychologiczne / 216
5.6. Znaczenie wewnętrznego rozmówcy a jego podobieństwo do „JA” w zakresie charakterystyk afektywnych / 230
5.7. Stopień emocjonalnego podobieństwa wyobrażonego rozmówcy do „JA” a funkcje psychologiczne dialogu / 235
5.8. Wewnętrzne dialogi: analiza jakościowa / 237
Rozdział 6. Psychologiczne funkcje wewnętrznych dialogów: dyskusja wyników / 251
Bibliografia / 275
Summary / 291
Indeks osobowy / 295