Książka omawia europejskie źródła wiedzy o literaturze, upowszechnianej w Polsce średniowiecznej w toku nauki na poziomie trivium, a w szczególności – treści doktrynalne traktatów teoretycznych układanych przez rodzimych uczonych, głównie w XV stuleciu. W centrum zainteresowania znalazły się dwie dyscypliny: ars grammatica oraz ars rhetorica. W obrębie gramatyki uwzględniono dwa jej nurty: językoznawczy oraz literaturoznawczy (według formuły Kwintyliana: recte loquendi scientia – poetarum enarratio). Badając drugi z nich, nie natrafiono wprawdzie na układane w Polsce traktaty o poezji, ale potwierdzono doniosłą rolę edukacyjną kopiowanych i wykładanych niemal do końca XV w. europejskich „poetrii” z XII i XIII w., a zwłaszcza wierszowanych: Poetria nova Godfryda z Vinsauf oraz Laborintus Eberharda z Bremen. Omawiając sztukę retoryczną, autorka nie ogranicza się do dzieł tytułowanych ars rhetorica, ale opisuje również średniowieczne odgałęzienia głównego nurtu teorii, jakimi były: ars dictaminis, ars memorativa oraz ars praedicandi. Na szczególną uwagę zasługują artes dictaminis polskiego pochodzenia, będące zasadniczo podręcznikami sztuki układania listów i dokumentów, ale uważane (według tradycji europejskiej) za wykłady zasad tworzenia utworów pisanych prozą bądź wierszem (metrycznym lub rytmicznym). W drugiej części książki autorka podejmuje próbę rekonstrukcji średniowiecznych wykładni kluczowych terminów i pojęć, organicznie związanych z omówionymi wcześniej kierunkami teorii literackiej. Przedstawia również tezę metodologiczną, według której bez zrozumienia średniowiecznych konotacji pojęć teoretycznych nie można należycie odczytać i objaśnić ówczesnej twórczości poetyckiej bądź prozatorskiej.
Historyk literatury, emerytowany profesor zwyczajny w Instytucie Badań Literackich PAN, członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności, członek zwyczajny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, członek Polskiego Pen Clubu i Komitetu Mediewistów Polskich. Laureatka nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych w 1995 roku za syntezę Średniowiecze. Autorka licznych publikacji naukowych, w tym monografii, np. Między poezją a wymową (1970), Staropolska teoria genologiczna (1974), Średniowiecze (1995 – nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej), Ego Gertruda (2001), Leksykon. Literatura polskiego średniowiecza (2011 – nagroda Feniks Specjalny 2012); zbiorów studiów: Poetyka i poezja (1982), Mediaevalia i inne (1998); współautorka antologii: Źródła wiedzy teoretycznoliterackiej w dawnej Polsce (1999); redaktor naukowy kompendium: Słownik literatury staropolskiej (1990, 1998) oraz wielu tomów zbiorowych, jak np. Literatura i kultura późnego średniowiecza w Polsce (1993), Wyobraźnia średniowieczna (1996) czy Mediewistyka literacka w Polsce (2003). Liczne artykuły i studia publikowała w języku polskim, angielskim, włoskim, francuskim i niemieckim w kraju i za granicą, głównie we Włoszech.
