Kategoria: Sztuka / Zabytkoznawstwo i konserwatorstwo

Sarkofagi cynowe z grobów królewskich na Wawelu oraz mauzoleów rodzin Promnitzów w Pszczynie i Hochbergów w Świebodzicach. Konserwacja i restauracja, technika, technologia...

autorzy: Agnieszka Trzos

220,00 zł Najniższa cena z 30 dni:220,00 zł

Wysyłamy w przeciągu 20 dni roboczych

szt

Rok wydania:2023 Nr wydania:pierwsze Liczba stron:306 ISBN:978-83-231-5102-9 eISBN:978-83-231-5103-6 DOI:https://doi.org/10.12775/978-83-231-5103-6

OPIS

W książce podjęto złożony i trudny temat, dotyczący problematyki konserwacji sarkofagów cynowych znajdujących się w grobach królewskich na Wawelu oraz w mauzoleach rodowych Promnitzów i Hochbergów.

Książka jest oparta na rozbudowanych badaniach, także tych zapoczątkowanych dyskursem naukowym ze specjalistami z innych dziedzin, własnych ustaleniach wynikających bezpośrednio z konserwacji blisko 40 sarkofagów (królewskich na Wawelu, książęcych z Pszczyny, Świebodzic i Oleśnicy czy biskupich z Janowa Podlaskiego i wielu innych) oraz empirycznej wiedzy konserwatorskiej. Omawia zagadnienia historyczne ratowania cennych obiektów funeralnych na podstawie kwerend przeprowadzonych w archiwach Zamku Królewskiego na Wawelu, Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, Wojewódzkich Konserwatorów Zabytków w Katowicach, Szczecinie, Gdańsku, we Wrocławiu i ich delegaturach w Słupsku, Legnicy i wielu innych. Autorka zapoznała się również osobiście ze stanem zachowania sarkofagów zgromadzonych w Szczecinie, Słupsku, Darłowie, Sierakowie, Brzegu, Legnicy, Pieskowej Skale czy Tworkowie.

Wybrane sarkofagi zostały poddane szczegółowej analizie, uwzględniającej zagadnienia ikonograficzne, historyczne w zakresie genezy, autorstwa, procesu twórczego oraz identyfikacji warsztatu konwisarskiego. Omówiono technologię i technikę ich wykonania oraz aspekt historyczny, zawierający informacje na temat zastosowania cyny w sztuce konwisarstwa na terenie Polski. W książce scharakteryzowano również przyczyny powstawania i rodzaje korozji cyny oraz zjawisko tzw. trądu cynowego. W pracy opisane i zilustrowane zostały używane przez A.T. Pracownię Konserwacji Zabytków w Tychach metody stabilizowania i prostowania trumien metalowych poprzez wykorzystanie trzech rodzajów konstrukcji wykonanych z wysokogatunkowej stali austenitycznej. Wprowadzenie wzmocnień połączonych specjalnie dobranymi śrubami, nitami lub spawami było dostosowane do indywidualnych potrzeb każdego z konserwowanych sarkofagów. Pozwoliło to na przywrócenie obiektom ich oryginalnych kształtów i wymiarów. Przedstawione tu rozporowe konstrukcje mobilne, wykonane dla sarkofagów króla Zygmunta III Wazy, jego żony Konstancji i ich syna królewicza Aleksandra Karola, zostały wysoko ocenione (majstersztyk!) przez specjalistów w dziedzinie konserwacji.

Przedstawiono także szczegółowe ustalenia dotyczące stanu wiedzy o pochówkach w dwóch kryptach rodowych Promnitzów i Hochbergów, a także omówiono zaktualizowany na skutek konserwacji sarkofagów (przeprowadzonej w latach 2015–2020) stan wiedzy o pogrzebach królów polskich i członków ich rodzin na Wawelu.

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie / 7

1. Sarkofagi cynowe – wielkogabarytowe dzieła sztuki konwisarskiej / 17
1.1. Cyna / 17
1.2. Sarkofagi / 25
1.3. Wyrób sarkofagów cynowych / 31
1.3.1. Znak mistrza / 31
1.3.2. Budowa sarkofagu / 42
1.3.3. Programy ikonograficzne / 43
1.3.4. Pierwotne rozwiązania konwisarskie / 54
1.3.5. Typy pierwotnych wzmocnień sarkofagów / 57

2. Korozja cyny / 61
2.1. Rodzaje korozji / 61
2.2. Rodzaje zniszczeń korozyjnych / 70
2.3. Trąd cynowy (zaraza, rak lub dżuma cynowa) / 77

3. Historia konserwacji sarkofagów / 81

4. Konserwacja sarkofagów cynowych / 99
1.4. U suwanie produktów utleniania cyny z obiektów wielkogabarytowych / 101
4.2. Wewnętrzne konstrukcje stabilizujące/prostowanie zdeformowanych blach / 110
4.3. Uzupełnienia ubytków/walcowanie blach cynowo-ołowiowych / 135
4.4. Archiwalna dokumentacja konserwatorska / 137

5. Obecny stan wiedzy o pochowkach w krypcie grobowej rodziny Promnitzów w Pszczynie / 147

6. Obecny stan wiedzy o pochowkach w krypcie grobowej rodziny Hochbergów w Świebodzicach / 173

7. Stan wiedzy o pochowkach w metalowych sarkofagach w kryptach grobowych na Wawelu / 197

Zakończenie / 267
Bibliografia / 271
Tabele / 285

Recenzje

Autorzy

Agnieszka Trzos

Absolwentka Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, doktor sztuki. Adiunkt w Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Interesuje się sztuką funeralną. Wraz z konserwatorem dzieł sztuki Tomaszem Trzosem, prywatnie mężem, i zespołem A.T. Pracowni Konserwacji Zabytków w Tychach prowadziła prace restauratorskie przy kilku zespołach sarkofagów w Polsce: metalowych sarkofagach królewskich z krypt grobowych na Wawelu, książęcych w Pszczynie, metalowych i drewnianych biskupów łuckich w Janowie Podlaskim. Obecnie ratuje trumny książąt z rodu Hochbergów w Świebodzicach i Wirtembergów w Oleśnicy. Jest autorką wielu publikacji na ten temat.

Powiązane

Książka Oprawa twarda

Archeologia

Katalog wyposażenia pochówków z kościoła św. Franciszka z Asyżu w Krakowie (XVII–XVIII wiek)

Anna Drążkowska, Marcin Nowak

240,00 zł

Książka

Archeologia

Krypty grobowe kościoła pw. Św. Franciszka z Asyżu w Krakowie w świetle badań interdyscyplinarnych. Tom 1: Archeologia – Historia – Kostiumologia

Odzież i insygnia grobowe biskupów przemyskich obrządku łacińskiego

Trudna historia zwłok. Tom 1: „Wrócisz do ziemi”

Przemysław Urbańczyk

od 4,92 zł

Sarkofagi cynowe z grobów królewskich na Wawelu oraz mauzoleów rodzin Promnitzów w Pszczynie i Hochbergów w Świebodzicach. Konserwacja i restauracja, technika, technologia...

Katalog wyposażenia pochówków z kościoła św. Franciszka z Asyżu w Krakowie (XVII–XVIII wiek)

Krypty grobowe kościoła pw. Św. Franciszka z Asyżu w Krakowie w świetle badań interdyscyplinarnych. Tom 1: Archeologia – Historia – Kostiumologia

Odzież i insygnia grobowe biskupów przemyskich obrządku łacińskiego

Trudna historia zwłok. Tom 1: „Wrócisz do ziemi”

Polichromie drewnianych stropów w kamienicach Torunia – XVIII w. Zagadnienie ikonografii, typografii, technologii i techniki malarskiej. Część II

Codices et Fragmenta. Średniowieczny kodeks rękopiśmienny w aspekcie historycznego trwania

Wybrane zagadnienia z konserwacji sztuki współczesnej

Polichromie drewnianych stropów w kamienicach Torunia – XVIII w. Zagadnienia ikonografii, typologii, technologii i techniki malarskiej. Część I

Conservation: Science and Art Series. Volume 3

Konserwacja: Nauka i Sztuka Seria Wydawnicza. Tom 3: Technologia i badania konserwatorskie dzieł sztuki

O konserwacji rzemiosł rozmaitych z kolekcji rodziny Wagnerów

Zabytki – biologia – konserwacja

Das Evangelische Kirchenbauwesen in Westpreussen. Die Beziehungen zwischen dem Staat und der Evangelisch-Unierten Kirche

Muzeologia cyfrowa. Muzeum i narzędzia cyfrowe humanistyki

Ingerencja jako interakcja. Konserwacja dzieł sztuki współczesnej żyjących artystów – implikacje praktyczne i etyczne

Conservation: Science and Art Series. Volume 2: Works of Art: Conservation and Research

Konserwacja: Nauka i Sztuka Seria Wydawnicza. Tom 2: Dzieła sztuki: konserwacja i badania

Konserwacja: Nauka i Sztuka Seria Wydawnicza. Tom 1: Zabytek – odkrywanie tajemnic. Problematyka badań i konserwacji

Dziedzictwo rzemiosła artystycznego – tradycyjne techniki oraz nowoczesna konserwacja i restauracja. Tom 1

Nazwać, żeby ocalić. Klasycy myśli konserwatorskiej wobec reliktów przeszłości

Zachować ekspresję, czyli o konserwacji rzemiosła afrykańskiego

Szkłem malowane. Problematyka konserwatorska emalierstwa

Twórczość malarska Szymona Czechowicza i jej znaczenie dla kultury Rzeczypospolitej Obojga Narodów

Pelpliński graduał L13. Dzieło – badania – konserwacja

Die Baugeschichte der Friedenskirche Jauer im Spiegel des bautechnischen Befundes sowie der schriftlichen und bildlichen Quellen. Ein Beitrag zur Entwicklung einer arteigenen Methode der bauhistorischen Erforschung von Fachwerkbauten

Europejskie zbiory iluzjonistycznych scenerii teatralnych – dziedzictwo docenione? Perspektywa konserwacji zapobiegawczej

Czarno-biały obraz świata. Problemy ochrony i konserwacji dawnych fotografii. Black and white image of the world. Issues in the conservation of photographs

Muzyka i teatr. W kręgu kultury zakonnej Warszawy XVII–XIX wieku

Marian Kościałkowski (1914–1977). Tom 1 i 2. Katalog prac ze zbiorów Muzeum Uniwersyteckiego w Toruniu

Od projektu do konserwacji. Sztuka konserwacji zabytkowych kodeksów – woluminy, księgozbiory, biblioteki. Katalog wystawy habilitacyjnej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Sztuk Pięknych, Galeria „Forum” 25 kwietnia–4 maja 2017

Lasers in the Conservation of Artworks XI. Proceedings of the International Conference LACONA XI, Kraków, Poland, 20–23 September 2016

Uzupełnienia ubytków warstwy malarskiej obrazów. Zmiany optyczne a stabilność stosowanych materiałów

Konserwacja i rekonstrukcja XIX-wiecznych fotografii pochodzących ze zbioru Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Kórnickiej. Katalog wystawy

Sztuka, rzemiosło, przemysł XIX i XX wiek. Zagadnienia konserwatorskie

Kolekcja fikcji: o mistyfikacji w sztuce

Cech mosiężników warszawskich w czasach Oświecenia

Rysunek dziecka w wieku od 3 do 12 lat a język wizualny nowych mediów

Strukturalne wzmacnianie materiałów porowatych z uwzględnieniem obrazów

Wapno dyspergowane - spoiwo zapraw i farb

Obiekty rzeźbiarskie

Dezynfekcja chemiczna zabytków na podłożu papierowym - skuteczność i zagrożenia

Inspiracje. Oprawa historyzująca i artystyczna. Pracownia technik i technologii opraw ASP w Warszawie. Pracownia introligatorstwa artystycznego UMK w Toruniu

Pielęgnacja świątyni i innych zabytków. Książka nie tylko dla księży (wersja z kolorowymi ilustracjami)

Pielęgnacja świątyni i innych zabytków. Książka nie tylko dla księży

Współczesne metody badań obrazów sztalugowych. Podręcznik konserwatora - restauratora

Parchment and leather heritage. Conservation - Restoration

Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej XVI wieku

Zabytki kamienne i metalowe, ich niszczenie i konserwacja profilaktyczna

Zbiory biblioteczne, muzealne i archiwalne - badania i konserwacja. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Zakład Konserwacji Papieru i Skóry UMK, Toruń, 2-4 października 2008 roku

Kamienne tworzywo sztuki

Zabytkowa stolarka we wnętrzach sakralnych i jej problematyka konserwatorska

Zastosowanie technik nieniszczących w badaniach konserwatorskich malowideł ściennych

Technologia i technika malarska wybranych nowożytnych epitafiów z Bazyliki Mariackiej w Gdańsku

Konserwacja zabytków - studia i praktyka. Tom VII/ Art conservation-restoration - Studies and practice. Vol. VII

Drobnoustroje i owady niszczące zabytki i ich zwalczanie

Preventive Conservation of Stone Objects

Przydatne linki