Dymitr Samozwaniec

Przedmowa / 9
Nota edytorska / 13
Słowo wstępne / 15

Rozdział 1
Śmierć Fiedora ◆ Borys Godunow carem ◆ Bogdan Bielski ◆ Jego nieudany/zamach z roku 1584 ◆ Niezadowolenie z rządów Borysa ◆ Z jakich żywiołów składało się stronnictwo mu przeciwne? ◆ Pomysł podstawienia Samozwańca ◆ Poplecznicy tej sprawy w Polsce / 19

Rozdział 2
Poselstwo Lwa Sapiehy do Moskwy w roku 1600 ◆ Pierwsze wieści o Dymitrze ◆ Prześladowania Godunowa ◆ Głód ◆ Niezwykłe zjawiska ◆ Przybycie Dymitra do Kijowa ◆ Pobyt w Hoszczy / 31

Rozdział 3
Wpływ Hojskich na usposobienie Dymitra ◆ Pobyt jego na dworach książąt Wiśniowieckich ◆ Łatwowierność ówczesna ◆ Agitacje w państwie moskiewskim ◆ Chłopka Kosołap ◆ Przygotowania wojenne na Ukrainie ◆ Uniwersał Zygmunta III ◆ Zmiana w postępowaniu królewskim / 39

Rozdział 4
Projekt unii Polski z Moskwą ◆ Korzyści takiego połączenia ◆ Co Zygmunt III sądził o Dymitrze? ◆Świadectwo Inflantczyka ◆ Plany Zygmunta ◆ Opinie senatorów ◆ Uwagi Zamojskiego ◆ Przeszłość Jerzego Mniszcha ◆ Jego stosunki majątkowe ◆ Jakie pobudki skłoniły go do udziału w tej sprawie? ◆ Pobyt Samozwańca w Krakowie ◆ Audiencja u króla ◆ Tajny układ z Dymitrem ◆ Posłuchanie u nuncjusza ◆  Nawrócenie na katolicyzm / 47

Rozdział 5
Dymitr na sądach w Sanoku ◆ Opis zamku samborskiego ◆ Grono przyjaciół i popleczników Samozwańca ◆ Starania o względy Zamojskiego i Ostrogskich ◆ Zapisy na rzecz Maryny i Jerzego Mniszcha ◆ Postępowanie Borysa ◆ Marfa ◆ Misja Smirnoja Otrepiewa ◆ Zamach na życie Dymitra 71

Rozdział 6
Nadużycia rot zaciężnych Dymitra ◆ Uniwersał w tej sprawie Zygmunta III ◆ Samozwaniec wchodzi w bliższe stosunki z Lwowskim Kolegium Jezuitów ◆ Zeznania Piotra Chruszczowa ◆ Popis wojska pod Glinianami ◆ Pochód ku granicy moskiewskiej ◆ Uroczysty wjazd do Kijowa ◆ Przeprawa przez Dniepr ◆ Odezwy Dymitra ◆ Poddanie się Morawska ◆ Zajęcie Czernichowa ◆ Znaczne powiększenie armii ◆ Oblężenie Nowogrodu Siewierskiego ◆ Bitwa ◆ Bunt w wojsku ◆ Odjazd Mniszcha ◆ Samozwaniec ustępuje do Siewska ◆ Klęska pod Dobryniczami ◆ Poselstwo Tatiewa do Polski / 83

Rozdział 7
Nieprzychylne dla Dymitra opinie w Polsce ◆ Sejm z roku 1605 ◆ Mowa Jana Zamojskiego ◆ Poselstwo Postnika Ogarewa ◆ Listy Borysa do cesarza niemieckiego i do Stolicy Apostolskiej ◆ Odezwy patriarchy moskiewskiego ◆ Położenie Samozwańca po bitwie pod Dobryniczami ◆ Oblężenie Rylska ◆ Tajne działania jego stronników ◆ Prześladowanie ich i zabiegi Godunowa ◆ Nowy zamach na życie Dymitra ◆ Jego chęć do nauk i plany na przyszłość ◆ Waleczna obrona Kromów / 105

Rozdział 8
Śmierć Borysa ◆ Jakie były jej powody? ◆ Syn jego Fiedor carem ◆ Basmanow jednym z naczelnych wodzów jego armii ◆ Anarchia w wojsku pod Kromami ◆ Przybycie Zaporskiego ◆ Większa część armii poddaje się Dymitrowi ◆ Posłowie jej w Putywlu ◆ Nieufność Samozwańca ◆ Wjazd do Tuły ◆ Pierwsze jego czynności jako władcy całego państwa ◆ Zaburzenia w Moskwie ◆ Uwięzienie Godunowów ◆ Bogdan Bielski zarządcą Kremla ◆ Śmierć Fiedora i jego matki ◆ Uroczyste poselstwo zaprasza Dymitra do objęcia rządów / 123

Rozdział 9
Pobyt samozwańca w Sierpuchowie i we wsi Kołomienskoje ◆ Uroczysty wjazd do stolicy ◆ Oświadczenia Bogdana Bielskiego ◆ Co w Moskwie opowiadano o ocaleniu Dymitra? ◆ Nowi dostojnicy ◆ Ignacy patriarchą moskiewskim ◆ Spisek Szujskich ◆ Sąd na nich i ułaskawienie ◆ Przybycie Marfy ◆ Koronacja Dymitra ◆ Rozruchy w Moskwie / 141

Rozdział 10
Dymitr stara się zjednać sobie swoich poddanych ◆ Rysy charakterystyczne jego rządów i sposobu postępowania ◆ Jego ulubione zajęcia ◆ Skłonność do rozrzutności ◆ Tolerancja ◆ Przygotowania wojenne ◆ Stosunki dyplomatyczne z Polską ◆ Poselstwa Aleksandra Gosiewskiego ◆ Paweł V stara się go pozyskać ◆ Misja Pratissolego / 159

Rozdział 11
Stosunek Samozwańca do jego popleczników w Polsce ◆ Serdeczna przyjaźń z rodziną Mniszchów ◆ Dymitr przysyła posła swojego z prośbą o rękę Maryny ◆ Ślub i uroczystości weselne ◆ Rokowania prowadzone przez Własiewa ◆ Niezadowolenie z rządów Zygmunta w Polsce ◆ Malkontenci wchodzą w tajne stosunki z Dymitrem ◆ Misja Stanisława Słońskiego ◆ Rada senatu w Warszawie / 177

Rozdział 12
Ułaskawienie Szujskich ◆ Dymitr ułatwia im ich zabiegi ◆ Jego wyzywające postępowanie wobec Szwecji i Tatarów ◆ Misa Bezobrazowa ◆ Zamach na życie cara ◆ Egzekucja siedmiu strzelców ◆ Powiększenie straży przybocznej / 193

Rozdział 13
Ambitne plany Dymitra ◆ Jego stosunki ze Stolicą Apostolską ◆ Misja ks. Andrzeja Ławickiego ◆ Poselstwo Aleksandra Rangoniego ◆ Zręczność dyplomatyczna Samozwańca ◆ Wskazówki świadczące o właściwym jego usposobieniu / 203

Rozdział 14
Korespondencja Mniszcha z Dymitrem ◆ Jakie powody skłaniały Marynę i ojca jej do zwlekania z wyjazdem? ◆ Liczne grono gości weselnych ◆ Podroż do Moskwy ◆ „Artykuły” mające zapewnić ład i bezpieczeństwo ◆ Powitanie na granicy ◆ Uroczyste przyjęcie w Smoleńsku ◆ Przybycie wojewody do Moskwy i pierwsza audiencja u cara ◆ Uroczysty wjazd Maryny ◆ Posłuchanie posłów polskich ◆ Spór o tytuł cesarski ◆ Prywatne przyjęcie krewnych i przyjaciół Maryny przez Dymitra / 213

Rozdział 15
Maryna przenosi się do pałacu carskiego ◆ Koronacja jej i zaślubiny z Dymitrem ◆ Uczty weselne ◆ Spór z posłami polskimi o miejsce u stołu ◆ Rokowania ich z dumnymi bojarami ◆ „Prywatna dobra myśl” ◆ Rozmowa Samozwańca z ks. Sawickim ◆ Dymitr wchodzi w ścisłe porozumienie z przywódcami malkontentów polskich ◆ Błędy przezeń popełnione ◆ Agitacje jego nieprzyjaciół ◆ Przygotowania do wybuchu ◆ Ostrzeżenia ◆ Wybuch buntu ◆ Śmierć Dymitra ◆ Znęcanie się nad nim ◆ Rzeź Polaków / 245

Rozdział 16
Mylne sądy o Dymitrze współczesnych i potomnych ◆ Charakterystyka Samozwańca / 283

Dodatki
List Dymitra do papieża Klemensa VIII / 295
Ilustracje / 299

Paweł Stachnik

Aleksander Hirschberg