Europejczycy i Afrykanie. Wzajemne odkrycia i pierwsze kontakty

Pragnę zbadać, jak Europejczycy i Afrykanie, ludzie tak różnych kultur, zareagowali na owo nieoczekiwane spotkanie. Jakich doznawali uczuć, czego się bali, co budziło ich podziw, zdziwienie i zaciekawienie? Czym się oburzali? Dlaczego podejmowali ryzyko, by lepiej poznać stronę przeciwną? Jak ze sobą walczyli, jak i dlaczego ginęli? Kiedy nawiązali ze sobą pierwsze kontakty, jak się porozumiewali i gdzie organizowali spotkania? W jakich dziedzinach rozpoczęli współpracę? Jaki był los afrykańskiej mniejszości żyjącej w Portugalii oraz los portugalskich zbiegów żyjących w Afryce? Jakie było miejsce i znaczenie kobiet w przebiegu owych kontaktów? Co Europejczycy sądzili o Afrykanach, a co Afrykanie o Europejczykach? Jak długo obustronne opinie wynikały z doświadczeń wzajemnego poznawania się i jakim przemianom ulegały? Po jakim czasie i pod wpływem jakich okoliczności zaczęły się one przekształcać w stereotypy?

Od autora

Wstęp / 7

Rozdział 1. Początki / 27
Strach i odwaga / 27
Śmierć i postawy wobec śmierci / 43
Jak się porozumiewali? / 68
Zdumienie, zdziwienie, ciekawość i osobliwości / 91

Rozdział 2. Spotkania / 115
Ucztowanie / 115
Organizacja i przebieg pierwszych spotkań / 128
Miejsca handlu / 160
Podróże wolnych Afrykanów i poselstwa władców afrykańskich do Portugalii / 176

Rozdział 3. mniejszość wśród większości / 203
Niewolnicy afrykańscy w Portugalii – kulturowo-psychologiczne aspekty ich obecności / 203
Degredados, lancados, tangomaos – zesłańcy i zbiegowie portugalscy w Afryce Zachodniej / 242
Kobiety / 260

Rozdział 4. jedni o drugich. powstawanie obrazu „innego” / 283
Europejczycy o Afrykanach / 283
Afrykanie o Europejczykach / 317

Ilustracje i mapy / 335
Spis ilustracji i map / 359
Bibliografia / 363
Summary / 393
Indeks osobowy / 399

Bogdan Bernat

Michał Tymowski