Ewolucja języka. W stronę hipotez gesturalnych

SPIS ILUSTRACJI / 11
SPIS TEKSTÓW DODATKOWYCH / 13
WSTĘP / 15

Struktura pracy / 17

ROZDZIAŁ I. POCZĄTKI DALSZE I BLIŻSZE / 19
1.1. Religijne początki / 20
1.1.1. O boskości języka, zakazanym eksperymencie i języku adamowym / 21
1.1.2. Język jako obiekt dociekań / 24
TRADYCJA ŻYDOWSKA
1.1.3. Refleksja nad językiem w filozofii indyjskiej / 31
1.1.4. Podsumowanie / 33
1.2. Myśl glottogenetyczna: naturalistyczne koncepcje powstania języka / 35
1.2.1. Jak wydźwignąć się ze stanu natury? / 35
VICO * POCZĄTKI BADAŃ POROWNAWCZYCH * ONBODDO * MANDEVILLE * CONDILLAC * ROUSSEAU * HERDER * PARYSCY IDEOLOGOWIE * FILOLOGIA POROWNAWCZA
1.2.2. Wystąpienie Darwina: w przedsionku nauki o ewolucyjnym powstaniu języka / 74
WCZESNY DARWINIZM I PROBLEM GLOTTOGENEZY * POSTĘPY BADAŃ EMPIRYCZNYCH * ANTROPOLOGIA I PSYCHOLOGIA O POCZĄTKACH JĘZYKA
1.3. Konkluzja / 85

ROZDZIAŁ II . WOLUCJA, EWOLUCJONIZM, MYŚLENIE EWOLUCYJNE . 87
2.1. Ewolucja i dobór naturalny 89
2.1.1. Adaptacja / 95
2.1.2. „Punkt widzenia genu” i dostosowanie łączne / 95
2.2. Uniwersalny darwinizm i ewolucja kulturowa / 99
2.3. Psychologia ewolucyjna / 102
2.4. Odbiór popularny i grzechy ewolucjonizmu / 105
2.5. Ewolucja: mity, błędy i nadużycia / 110
2.5.1. Uproszczenie: ewolucja = dobór naturalny / 111
2.5.2. Błąd: panadaptacjonizm (naiwny selekcjonizm) / 111
2.5.3. Błąd: przetrwanie najsilniejszych / 113
2.5.4. Błąd: przedłużenie gatunku/dobro gatunku / 114
2.5.5. Błąd: lamarkizm / 117
2.5.6. Błąd: makromutacja i saltacjonizm / 118
2.5.7. Błąd: ewolucja jako proces celowy (teleologia) / 120
2.5.8. Błąd: ewolucja to rozwój, postęp, wspinaczka po drabinie bytów / 121
2.5.9. Błąd: rekapitulacjonizm („ontogeneza rekapituluje filogenezę”) / 124
2.5.10.Błąd: mylenie poziomów eksplanacyjnych / 125
2.6. Podsumowanie 127

ROZDZIAŁ III.  EWOLUCJA JĘZYKA. ODEJŚCIE OD GLOTTOGENETYCZNYCH SCENARIUSZY / 129
3.1. Droga do (współczesnej) ewolucji języka / 135
3.1.1. Powrót zainteresowania / 135
3.1.2. Chomsky, internalizm i biologiczne podłoże języka / 140
3.1.3. Postępy nauk empirycznych / 142
BADANIA NAD NACZELNYMI * GENETYKA * PALEOANTROPOLOGIA I ARCHEOLOGIA * NEURONAUKI
3.1.4. Ewolucjonizm / 155
3.2. Współczesna ewolucja języka / 157
3.2.1. Ewolucja języka: nowy program badawczy / 157
3.2.2. Nowe trendy badawcze w ewolucji języka / 160
3.3. Ewolucja – ale czego? Taksonomia „języka” / 163
3.3.1 Procesor składniowy, czyli wąskie rozumienie pojęcia „język” / 166
3.3.2. Szerokie rozumienie „języka” / 170
JĘZYK: NIE TYLKO SKŁADNIA * JĘZYK: NIE TYLKO MOWA * JĘZYK: NIE TYLKO WRODZONOŚĆ
3.4. Etapy /180
3.4.1. Poziom podstawowy / 181
3.4.2. Preadaptacje / 182
3.4.3. Komunikacja przedjęzykowa / 183
3.4.4. Protojęzyk / 184
3.4.5. Od protojęzyka do języka / 188
3.5. Podsumowanie / 190

ROZDZIAŁ IV. PREADAPTACJE, CZYLI WARUNKI WSTĘPNE / 191
4.1. Mowa / 191
4.2. Recepcja mowy / 198
4.3. Moózg / 201
4.4. Preadaptacje kognitywne / 207
4.4.1. Mimeza / 207
4.4.2. Teoria umysłu / 209
4.4.3. Metareprezentacja / 211
4.4.4. Pamięć / 212
4.4.5. Funkcje wykonawcze / 215
4.5. Podsumowanie / 216

ROZDZIAŁ V. KOOPERATYWNE FUNDAMENTY: NAJWAŻNIEJSZY WARUNEK JĘZYKA / 217
5.1. Teoria sygnalizacji / 219
5.2. Ewolucyjna stabilność komunikacji / 221
5.3. Jak zapewnić uczciwość komunikacji? / 225
5.4. Źródła ludzkiej kooperatywności / 228
5.5. Podsumowanie / 233

ROZDZIAŁ VI. PROBLEM ZMIANY MODALNOŚCI W HIPOTEZIE PIERWSZEŃSTWA GESTOW / 235
6.1. Hipotezy pierwszeństwa gestów w ewolucji języka / 236
6.2. Gesty – definicja / 239
6.2.1. Gesty w komunikacji międzyludzkiej / 239
6.2.2. Gesty w komunikacji innych naczelnych / 242
6.3. Argumenty na rzecz hipotez pierwszeństwa gestów / 245
6.3.1. Gesty i pochodzenie języka – krotki rys historyczny / 245
6.3.2. Argumenty Hewesa i wznowienie zainteresowania rolą gestów w ewolucji języka / 246
6.3.3. Współczesne hipotezy gestowe / 248
IKONICZNOŚĆ GESTOW * „RĘCZNOŚĆ” I LATERALIZACJA * OBSZAR BROKI I NEURONY LUSTRZANE * MIMEZA I PANTOMIMA * INNE ARGUMENTY
6.4. Problem – przejście do mowy / 256
6.4.1. Przystosowania Homo sapiens do mowy / 257
6.4.2. Języki migowe jako pełnoprawne języki / 258
6.5. Rozwiązania / 261
6.5.1. Argumenty tradycyjne / 261
6.5.2. Dwoistość informacji / 263
6.5.3. Nabywanie języka migowego i mówionego przez dzieci / 265
6.5.4. Naturalne związki ręka–usta / 266
6.5.5. Ruchy artykulacyjne jako rodzaj gestów / 268
GESTY OKOLICY TWARZY I UST
6.6. Konkluzja – w stronę hipotez multimodalnych? / 271

ZAKOŃCZENIE / 275
BIBLIOGRAFIA / 277
SŁOWNIK TERMINOW / 317
SUMMARY / 335
INDEKS OSOBOWY / 337
INDEKS RZECZOWY / 341