„Jaśnie Oświeconej Pani najniższym sługą”. Listy generalnego plenipotenta Stanisława Karwowskiego do kasztelanowej krakowskiej Izabeli Branickiej z lat 1771–1788

Wśród wielu pisanych źródeł historycznych doby staropolskiej na pewno do ciekawszych należą te o charakterze epistolograficznym. Ich treść, bardzo często nacechowana dużym subiektywizmem, niesie zazwyczaj wiele informacji, których nie da się odnaleźć w innych źródłach. Do takich interesujących zbiorów należą listy Stanisława Karwowskiego, generalnego plenipotenta Izabeli Branickiej, siostry Stanisława Augusta Poniatowskiego i żony kasztelana krakowskiego Jana Klemensa Branickiego, pisane przez niego w latach 1771–1788. Wydawać by się mogło, że nie znajduje się w nich nic poza zwięzłymi informacjami na temat spraw prawno-majątkowych i gospodarczo-finansowych kasztelanowej krakowskiej. Nic bardziej mylnego. Autor listów barwnym językiem i nierzadko ze swadą, jakiej nie powstydziłby się sam Jan Chryzostom Pasek, rysuje w nich tętniący życiem obraz środowiska białostockiego dworu i latyfundium Izabeli Branickiej, staropolskiej palestry i mechanizmów jej działania, podlaskiej szlachty, w końcu codzienności magnackiego oficjalisty reprezentującego prawno-majątkowe, i nie tylko, interesy królewskiej siostry.

CZĘŚĆ I. WPROWADZENIE
O edycji staropolskich listów / 9
Stanisław Karwowski – sylwetka magnackiego oficjalisty / 15
Listy Stanisława Karwowskiego do Izabeli Branickiej – analiza formalna i wartość źródłowa / 37
O zasadach edycji, indeksach i aneksach / 49

CZĘŚĆ II. LISTY STANISŁAWA KARWOWSKIEGO DO IZABELI BRANICKIEJ
Wykaz skrótów / 57
Wykaz listów / 61
Listy / 73

Bibliografia / 447
Spis ilustracji / 463
Spis tabel / 463
Aneks 1. Słownik terminów staropolskich i trudniejszych wyrazów / 465
Aneks 2. Zestawienie wyrazów, w których zastosowano uwspółcześnioną formę zapisu / 471
Indeks osobowy / 477
Indeks geograficzny / 491

Ewa Zielińska

Krzysztof Syta