Pneumatologia qumrańska

Książka przybliża Czytelnikowi informacje dotyczące hebrajskiego terminu ruah w Manuskryptach znad Morza Martwego. Oznacza on m.in. Ducha Bożego, wiatr, tchnienie, oddech, ale i ludzką egzystencję, całe spektrum życia duchowego, emocjonalnego. Dokonana w książce analiza umożliwia przyjrzenie się temu, jak między powstaniem Starego i Nowego Testamentu, w czasie obejmującym okres od III w. p.n.e. do I w. n.e., na styku kultur semickiej i helleńskiej kształtowały się poglądy dotyczące szeroko rozumianej pneumatologii, w tym dochodzenia do koncepcji osobowego Ducha Świętego. Dzięki lekturze Czytelnik ma możliwość lepiej poznać mniej znane konteksty tworzenia się antropologii i aksjologii judeochrześcijańskiej. 

Wykaz skrótów / 9
Wstęp / 11

I. Pneumatologia – definicja i obszar zainteresowań / 17
I.1. Definicja pneumatologii / 17
I.2. Trzy obszary zainteresowań pneumatologii / 20
I.3. Specyfika pneumatologii qumrańskiej jako przedmiotu badań / 22

II. Zwoje znad Morza Martwego / 25
II.1. Dwa znaczenia nazwy: Zwoje znad Morza Martwego / 25
II.2. Ogólna klasyfikacja qumrańskich manuskryptów / 26
II.3. Qumrańskie manuskrypty biblijne / 29
II.4. Qumrańskie manuskrypty niebiblijne / 35

III. Duch w Biblii Hebrajskiej / 39
III.1. Wieloznaczność terminu „duch” / 39
III.2. Występowanie x;Wr w Biblii Hebrajskiej / 40
III.3. Zakres znaczeniowy x;Wr w Biblii Hebrajskiej (pole semantyczne) / 41
III.4. Systematyka szczegółowa / 43
III.4.1. x;Wr jako oddech / 43
III.4.2. x;Wr jako wyraz ulotności / 47
III.4.3. x;Wr jako wiatr (literalnie) / 49
III.4.4. x;Wr jako oznaczenie strony świata / 51
III.4.5. x;Wr jako pryncypium życia / 51
III.4.6. x;Wr jako wyraz myślenia, temperamentu, emocji / 55
III.4.7. x;Wr jako Duch Boży / 57
III.4.8. x;Wr jako odrębny byt duchowy / 60
III.4.9. x;Wr jako określona cecha lub umiejętność / 64

IV. Pneumatologia w niebiblijnych manuskryptach qumrańskich / 67
IV.1. xwr w tekstach niebiblijnych / 67
IV.2. Pneumatologia w wybranych kompozycjach / 73
IV.2.1. Reguła Zrzeszenia / 73
IV.2.2. Reguła Błogosławieństw / 84
IV.2.3. Dokument Damasceński / 84
IV.2.4. Reguła Wojny / 91
IV.2.5. Hymny (Hodajot) / 95
IV.2.6. Pieśni Ofiary Szabatowej / 109
IV.2.7. Pouczenia / 115
IV.2.8. Inne teksty, tropy / 117

Zakończenie / 119
Aneks / 123
Bibliografia / 193
Qumran Pneumology. Summary / 199
Indeks nazwisk / 201

Krzysztof Pilarz