Przemiany w przestrzennym zróżnicowaniu poziomu życia ludności w państwach Unii Europejskiej

Przedmiotem monografii jest ocena przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w państwach członkowskich Unii Europejskiej w ujęciu dynamicznym oraz wskazanie dysproporcji w tym zakresie, a także badanie występowania konwergencji społecznej i wpływu wzrostu gospodarczego na poziom życia ludności. Mimo że problematyka poziomu życia ludności państw jest szeroko omawiana w literaturze ekonomicznej, to jednak prezentowana monografia jest wartościową pozycją ze względu na ważność dla polityki regionalnej i aktualność omawianych zagadnień, a także kompozycję badania empirycznego, ukazującego miejsce Polski na tle pozostałych państw członkowskich i stwarzającego możliwość rozwiązania faktycznego problemu naukowego, oraz różnorodność stosowanych metod badawczych. Istotą oryginalnego podejścia w badaniu poziomu życia przyjętego w monografii jest konstrukcja jednowymiarowej zmiennej syntetycznej nie tylko w sposób standardowy (taksonomiczny miernik), ale również uwzględniający zależności przestrzenne (przestrzenny taksonomiczny miernik) i na tej bazie alternatywne porządkowanie liniowe oraz grupowanie państw

Przedmowa do czwartego tomu serii / 9
Wstęp / 11

Rozdział 1 Poziom życia ludności / 17
1.1. Poziom życia a kategorie pokrewne    / 17
1.2. Poziom życia i konwergencja społeczna w procesie integracji europejskiej / 21
1.3. Ewolucja koncepcji badawczych poziomu życia / 23
1.3.1. Mierniki uzupełniające PKB / 24
1.3.2. Mierniki zastępujące PKB    / 26
1.4. Determinanty poziomu życia    / 36

Rozdział 2 Syntetyczne mierniki poziomu życia ludności / 43
2.1. Przygotowanie zestawu zmiennych diagnostycznych / 43
2.2. Syntetyczne mierniki jako aproksymacja poziomu życia ludności / 54
2.2.1. Konstrukcja klasycznego miernika poziomu życia / 54
2.2.2. Konstrukcja przestrzennego taksonomicznego miernika poziomu życia / 55
2.2.3. Wyznaczenie wartości klasycznego miernika poziomu życia  (wariant I) / 59
2.2.4. Wyznaczenie wartości przestrzennego taksonomicznego miernika poziomu życia (wariant II) / 63

Rozdział 3 Analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia ludności / 69
3.1. Porządkowanie państw według osiągniętego poziomu życia ludności / 69
3.2. Ustalenie grup państw o podobnym poziomie życia / 75
3.2.1. Ustalenie grup państw o podobnym poziomie życia na podstawie wartości syntetycznego miernika poziomu życia / 75
3.2.2. Ustalenie grup państw o podobnym poziomie życia za pomocą metody k-średnich / 82
3.2.3. Analiza zgodności grupowań / 87

Rozdział 4 Analiza grupowych wskaźników syntetycznych / 91
4.1. Analiza wartości współczynnika Giniego / 91
4.2. Analiza grupowych zmiennych syntetycznych w państwach Unii Europejskiej / 101
4.2.1. Analiza grupowych zmiennych syntetycznych w państwach o najwyższym poziomie życia ludności    / 101
4.2.2. Analiza grupowych zmiennych syntetycznych w państwach o średnim poziomie życia ludności / 107
4.2.3. Analiza grupowych zmiennych syntetycznych w państwach o niskim poziomie życia ludności / 112
4.2.4. Analiza grupowych zmiennych syntetycznych w państwach o najniższym poziomie życia ludności    / 118

Rozdział 5 Konwergencja społeczna w Unii Europejskiej / 123
5.1. Konwergencja społeczna – definicja i metody pomiaru / 123
5.1.1. Beta konwergencja i metody jej pomiaru / 126
5.1.2. Sigma konwergencja i metody jej pomiaru / 128
5.1.3. Gamma konwergencja i metody jej pomiaru / 129
5.2. Badanie konwergencji społecznej w Unii Europejskiej w latach 1995–2012 / 131
5.2.1. Testowanie występowania β-konwergencji społecznej / 131
5.2.2. Testowanie występowania σ-konwergencji społecznej / 136
5.2.3. Testowanie występowania γ-konwergencji społecznej / 139
5.2.4. Wnioski / 141

Rozdział 6 Wpływ wzrostu gospodarczego na poziom życia ludności / 145
6.1. Poziom życia a wzrost gospodarczy – ujęcie teoretyczne / 145
6.2. Badanie wpływu wzrostu gospodarczego na poziom życia ludności / 147
6.2.1. Wpływ wzrostu gospodarczego na poziom życia ludności i jego komponenty w państwach o najwyższym poziomie życia ludności / 149
6.2.2. Wpływ wzrostu gospodarczego na poziom życia ludności i jego komponenty w państwach o średnim poziomie życia ludności / 152
6.2.3. Wpływ wzrostu gospodarczego na poziom życia ludności i jego komponenty w państwach o niskim poziomie życia ludności / 155
6.2.4. Wpływ wzrostu gospodarczego na poziom życia ludności i jego komponenty w państwach o najniższym poziomie życia ludności / 157
6.3. Wnioski / 159
Zakończenie / 165

Załącznik 1. Wartości grupowych zmiennych syntetycznych w wybranych latach    169
Bibliografia / 179
Spis tabel / 197
Spis wykresów / 201
Spis rysunków i schematów / 203

Marta Kuc