Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1456-1479)
Opublikowany rękopis księgi ławniczej Starego Miasta Torunia obejmuje lata 1456-1479 i jest trzecim - nie licząc edycji toruńskich ksiąg nowomiejskich i przedmiejskich - w kolejności chronologicznej woluminem z tej serii wydanym drukiem. Na publikację czeka jeszcze co najmniej jedna XV-wieczna księga toruńskiej ławy staromiejskiej.
ŁAWY I ICH SĄDY
Sądownictwo Torunia było już w przeszłości przedmiotem różnych badań, dlatego w tym miejscu zostaną przedstawione tylko najważniejsze związane z nim kwestie, które mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia i wykorzystania publikowanej księgi. Już najstarsze przywileje dla Torunia gwarantowały mieszkańcom tego ośrodka prawo do corocznego wyboru sędziego oraz znały instytucję ławników. Do kompetencji sędziego i ławy należeć miały zarówno sprawy drobne, określane jako powszednie, jak i przestępstwa ciężkie (zabójstwa, przelewy krwi itp.). Przy rozstrzyganiu tych spraw sądy miały się kierować postanowieniami prawa magdeburskiego, a instancją odwoławczą od ich wyroków miała być rada miasta Chełmna. Ławników początkowo wybierała cała gmina miejska. Od końca XIII w. prawo mianowania sędziego i obsadzania opróżnionych miejsc w ławie stało się zapewne wyłączną domeną rady. Rozwiązanie takie było niezgodne z postanowieniami prawa magdeburskiego.
Wstęp/ VII
Wykaz skrótów/ XVIII
Einleitung/ XXI
KSIĘGA ŁAWNICZA
Rok 1456 - zapiski 1-53 /l
Rok 1457 - zapiski 54-115 /12
Rok 1458 - zapiski 116-189 /24
Rok 1459 - zapiski 190-247 /41
Rok 1460 - zapiski 248-308 /57
Rok 1461 - zapiski 309-347 /69
Rok 1462 - zapiski 348-430 /79
Rok 1463 - zapiski 431-489 /102
Rok 1464 - zapiski 490-572 /117
Rok 1465 - zapiski 573-651 /143
Rok 1466 - zapiski 652-715 /169
Rok 1467 - zapiski 716-836 /189
Rok 1468 - zapiski 837-930 /221
Rok 1469 - zapiski 931-1017 /250
Rok 1470 - zapiski 1018-1092 /279
Rok 1471 - zapiski 1093-1146 /302
Rok 1472 - zapiski 1147-1198 /318
Rok 1473 - zapiski 1199-1247 /336
Rok 1474 - zapiski 1248-1298 /353
Rok 1475 - zapiski 1299-1369 /369
Rok 1476 - zapiski 1370-1434 /392
Rok 1477 - zapiski 1435-1512 /408
Rok 1478 - zapiski 1513-1584 /428
Indeks osób i miejscowości /452
Indeks rzeczowy /518
Piotr Zariczny
Janusz Tandecki
Historyk i archiwista, profesor zwyczajny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zajmuje się dziejami miast i państwa krzyżackiego w Prusach, naukami pomocniczymi historii (przede wszystkim archiwistyką i dyplomatyką), a także edytorstwem źródeł historycznych. Jest autorem, współautorem lub współwydawcą 302 prac (w tym ponad 30 książek, atlasów historycznych i wydawnictw źródłowych), m.in. monografii i edycji: Cechy rzemieślnicze w Toruniu i Chełmnie. Zarys dziejów, Toruń 1983; Kancelarie toruńskich korporacji rzemieślniczych w okresie staropolskim, Warszawa–Poznań–Toruń 1987; Średniowieczne księgi wielkich miast pruskich jako źródła historyczne i zabytki kultury mieszczańskiej (Organizacja władz, zachowane archiwalia, działalność kancelarii), Warszawa–Toruń 1990; Cechy rzemieślnicze w Brodnicy. Zarys dziejów na tle porównawczym, Brodnica–Toruń 1997; Prawa i przywileje Starego i Nowego Miasta Elbląga w średniowieczu, Gdańsk 1998 (wspólnie z Z. H. Nowakiem); Struktury administracyjne i społeczne oraz formy życia w wielkich miastach Prus Krzyżackich i Królewskich w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych, Toruń 2001; Edytorstwo źródeł historycznych, Warszawa 2014 (wspólnie z K. Kopińskim), Protokoły Sejmiku Generalnego Prus Królewskich, Tom I–III (1526–1535), wyd. wspólnie z M. Biskupem, B. Dybasiem, K. Kopińskim i P. Olińskim, Toruń 2001–2010 i in.
- Kancelarie władców na ziemiach polskich w średniowieczu i czasach nowożytnych na tle porównawczym
- Protokoły Sejmiku Generalnego Prus Królewskich. T. II. (lipiec 1528 - październik 1530) / Protokolle des Landtags von Königlich
- Metryka uczniów Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego 1600-1817, cz. 1: 1600-1717
- Prusy-Polska-Europa. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych
- Prusy-Polska-Europa. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych
- Ordines Militares. Yearbook for the Study of the Military Orders, vol. 13 (2000). Die Rolle der Stadtgemeinden und burgerlichen Genossenschaft im Hanseraum in der Entwicklung und Vermittlung des gesellschaftlic
- Księgi szosu i wykazy obciążeń mieszkańców Starego Miasta Torunia z lat 1349-1435. Schlossbuecher und Lastenverzeichnisse
- Księgi małoletnich z lat 1376-1429 / Muendelbuecher aus den Jahren 1376-1429
- Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1456-1479)
- Księga kamlarii miasta Torunia 1453-1495. Kämmereibuch der Stadt Thorn von 1453 bis 1495
- Quellenvielfalt und Editorische Methoden
- Metryka uczniów Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego 1600-1817, cz. 2: 1718-1817
- Editionswissenschaftliche Kolloquien 2005/2007. Methodik - Amtsbücher - Digitale Edition - Projekte
- Glosarium wyrazów i zwrotów ze średniowiecznych źródeł pruskich
- Editionswissenschaftliches Kolloquium 2011: Quellen Kirchlicher Provenienz Neue Editionsvorhaben und Aktuellle EDV-Projekte
- Dyplomatyka staropolska - stan obecny i perspektywy
- Selbstzeugnisse im polnischen und deutschen Schrifttum im Spätmittelalter und in der Frühen Neuzeit (15.-18. Jahrhundert). Band 1
- Archiwa w Polsce w latach 1944-1989. Zarys dziejów
- Editionswissenschaftliches Kolloquium 2017: Quelleneditionem zur Geschichte des Deutschen Ordens und anderer geistlicher Institutionen
- Editiones sine fine. Tom 2
Krzysztof Kopiński
- Schriftlichkeit. Beschreibung und Interpretation von Quellen. Festschrift zum 70. Geburtstag von Professor Janusz Tandecki. Band 3
- Dokumentacja i materiały archiwalne instytucji wymiaru sprawiedliwości – problemy, wyzwania, perspektywy
- Księgi Młodego Miasta Gdańska 1400-1455 [1458-1459]
- Editionswissenschaftliches Kolloquium 2011: Quellen Kirchlicher Provenienz Neue Editionsvorhaben und Aktuellle EDV-Projekte
- Glosarium wyrazów i zwrotów ze średniowiecznych źródeł pruskich
- Księga kamlarii miasta Torunia 1453-1495. Kämmereibuch der Stadt Thorn von 1453 bis 1495
- Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1456-1479)
- Editionswissenschaftliches Kolloquium 2017: Quelleneditionem zur Geschichte des Deutschen Ordens und anderer geistlicher Institutionen