Historyk i archiwista, profesor zwyczajny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zajmuje się dziejami miast i państwa krzyżackiego w Prusach, naukami pomocniczymi historii (przede wszystkim archiwistyką i dyplomatyką), a także edytorstwem źródeł historycznych. Jest autorem, współautorem lub współwydawcą 302 prac (w tym ponad 30 książek, atlasów historycznych i wydawnictw źródłowych), m.in. monografii i edycji: Cechy rzemieślnicze w Toruniu i Chełmnie. Zarys dziejów, Toruń 1983; Kancelarie toruńskich korporacji rzemieślniczych w okresie staropolskim, Warszawa–Poznań–Toruń 1987; Średniowieczne księgi wielkich miast pruskich jako źródła historyczne i zabytki kultury mieszczańskiej (Organizacja władz, zachowane archiwalia, działalność kancelarii), Warszawa–Toruń 1990; Cechy rzemieślnicze w Brodnicy. Zarys dziejów na tle porównawczym, Brodnica–Toruń 1997; Prawa i przywileje Starego i Nowego Miasta Elbląga w średniowieczu, Gdańsk 1998 (wspólnie z Z. H. Nowakiem); Struktury administracyjne i społeczne oraz formy życia w wielkich miastach Prus Krzyżackich i Królewskich w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych, Toruń 2001; Edytorstwo źródeł historycznych, Warszawa 2014 (wspólnie z K. Kopińskim), Protokoły Sejmiku Generalnego Prus Królewskich, Tom I–III (1526–1535), wyd. wspólnie z M. Biskupem, B. Dybasiem, K. Kopińskim i P. Olińskim, Toruń 2001–2010 i in.
Księgi szosu i wykazy obciążeń mieszkańców Starego Miasta Torunia z lat 1349-1435. Schlossbuecher und Lastenverzeichnisse
Ze Wstępu
Książka ta rozpoczyna, w zamyśle wydawców, cykl edycji źródłowych, na który złożą się 3-4 tomy prezentujące najważniejsze, niewydane dotąd drukiem materiały dotyczące historii średniowiecznego Torunia. Znajdą się wśród nich: tzw. ,,księgi małoletnich" (Libelli de bonis puerorum minoren norum), niepublikowane jeszcze wykazy czynszów Starego i Nowego Miasta z XIV-XV w. oraz księga rachunkowa Torunia z okresu wojny trzynastoletniej, zawierająca m.in. dwa spisy podatkowe mieszczan, z 1455 i 1462 r. Wydanie planowanego cyklu pozwoli na szerokie udostępnienie podstawowego zasobu archiwaliów, które mogą posłużyć do badań nad historią społeczną i gospodarczą Torunia w średniowieczu. Poza naukowymi, wydawnictwo to może też przynieść korzyści dydaktyczne. Zgromadzony w edycji źródłowej tak obfity materiał faktograficzny, dotyczący ponadto dziejów jednego z ważniejszych ośrodków miejskich państwa zakonnego, powinien wzbudzić zainteresowanie na zajęciach z historii średniowiecznej, historii społecznej, demografii historycznej czy nauk pomocniczych, a także posłużyć do przygotowania wielu prac dyplomowych.
Niniejszy tom obejmuje niepublikowane dotąd wykazy podatkowe z końca XIV i początku XV w. Stanowią one, obok wydanych już drukiem najstarszych ksiąg ławniczych, fragmentów postanowień rady, spisów czynszów, wykazów podatkowych i ksiąg rachunkowych, podstawowe źródło do poznania dziejów miasta w XIV-XV stuleciu.
Wstęp
Wykaz skrótów
l. Księga szosu Starego Miasta i przedmieść staromiejskich Torunia z 1394 roku
2. Zaległe wpłaty szosu w Starym Mieście Toruniu z lat 1396-1398
3. Wykaz właścicieli domów kupieckich w Starym Mieście Toruniu zobowiązanych do służby wojskowej z około 1401 roku
4. Wykazy członków cechów Starego Miasta Torunia zobowiązanych do świadczeń wojskowych z około 1401 roku
A.Kowale B. Kramarze C. Nożownicy D. Paśnicy E. Ślusarze F. StelmachowieG. Złotnicy H. [Cech nieznany] I. Piekarze J. Rzeźnicy K. Krawcy L.Kuśnierze Ł. Kaletnicy M. Rymarze N. Szewcy O. Piwowarzy
5. Wykaz właścicieli domów w Starym Mieście Toruniu zobowiązanych do szarwarków miejskich z 1428 roku
6. Wykaz mieszkańców Starego Miasta Torunia obciążonych szarwarkami miejskimi z 1435 roku
Indeks osobowy
Indeks nazw geograficznych i topograficznych
Inhaltverzeichnis
Einfuehrung
Abkuerzungsverzeichnis
1. Schossbuch der Altstadt und altstadtischen Vorstadte Thorns von 1394
2. Ausstehende Schosszahlungen in der Altstadt Thorn aus den Jahren 1396-1398
3.Verzeichnis der Besitzer von Kaufmannshausern in der Altstadt Thorn,die zu Militarleistungen verpflichtet waren, um das Jahr 1401
4.Verzeichnisse von Zunftmitgliedern der Altstadt Thorn, die zuMilitarleistungen verpflichtet waren, um das Jahr 1401 A. Schmiede B.Kramer C. Messerschmiede D. Guertler E. Schlosser F. Stellmacher G.Goldschmiede H. [Unbekannte Zunft] I. Backer J. Fleischer K. SchneiderL. Kuerschner Ł. Taschner M. Riemer N. Schuster O. Bierbrauer
5. Verzeichnis von Hausinhabern in der Altstadt Thorn, die zu stadtischen Scharwerken verpflichtet waren, von 1428
6. Verzeichnis der Einwohner der Altstadt Thorn, die zu stadtischen Scharwerken verpflichtet waren, von 1435
Personenverzeichnis
Ortsverzeichnis
Antoni Czacharowski
- Malbork. Atlas historyczny miast polskich, t. 1: Prusy Królewskie i Warmia, z. 5
- Księgi szosu i wykazy obciążeń mieszkańców Starego Miasta Torunia z lat 1349-1435. Schlossbuecher und Lastenverzeichnisse
- Chełmno. Atlas historyczny miast polskich, t. 1: Prusy Królewskie i Warmia, z. 3
Janusz Tandecki
- Kancelarie władców na ziemiach polskich w średniowieczu i czasach nowożytnych na tle porównawczym
- Protokoły Sejmiku Generalnego Prus Królewskich. T. II. (lipiec 1528 - październik 1530) / Protokolle des Landtags von Königlich
- Metryka uczniów Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego 1600-1817, cz. 1: 1600-1717
- Prusy-Polska-Europa. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych
- Prusy-Polska-Europa. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych
- Ordines Militares. Yearbook for the Study of the Military Orders, vol. 13 (2000). Die Rolle der Stadtgemeinden und burgerlichen Genossenschaft im Hanseraum in der Entwicklung und Vermittlung des gesellschaftlic
- Księgi szosu i wykazy obciążeń mieszkańców Starego Miasta Torunia z lat 1349-1435. Schlossbuecher und Lastenverzeichnisse
- Księgi małoletnich z lat 1376-1429 / Muendelbuecher aus den Jahren 1376-1429
- Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1456-1479)
- Księga kamlarii miasta Torunia 1453-1495. Kämmereibuch der Stadt Thorn von 1453 bis 1495
- Quellenvielfalt und Editorische Methoden
- Metryka uczniów Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego 1600-1817, cz. 2: 1718-1817
- Editionswissenschaftliche Kolloquien 2005/2007. Methodik - Amtsbücher - Digitale Edition - Projekte
- Glosarium wyrazów i zwrotów ze średniowiecznych źródeł pruskich
- Editionswissenschaftliches Kolloquium 2011: Quellen Kirchlicher Provenienz Neue Editionsvorhaben und Aktuellle EDV-Projekte
- Dyplomatyka staropolska - stan obecny i perspektywy
- Selbstzeugnisse im polnischen und deutschen Schrifttum im Spätmittelalter und in der Frühen Neuzeit (15.-18. Jahrhundert). Band 1
- Archiwa w Polsce w latach 1944-1989. Zarys dziejów
- Editionswissenschaftliches Kolloquium 2017: Quelleneditionem zur Geschichte des Deutschen Ordens und anderer geistlicher Institutionen
- Editiones sine fine. Tom 2
Krzysztof Mikulski
PROF. DR HAB. KRZYSZTOF MIKULSKI (born 22 June 1960 in Lidzbark Warmiński) is a history graduate (specialised in archival studies) of the Nicolaus Copernicus University in Toruń (1982). Two years after his graduation, he began didactic work at his alma mater as an assistant, and later as a senior assistant and assistant professor. In 2004, he became an associate professor. A year later, he received a professorial nomination from the president of the Republic of Poland. In 1992, he defended his doctoral dissertation titled Osadnictwo wiejskie województwa pomorskiego od połowy XVI do końca XVII w., written under the guidance of prof. dr hab. Stefan Cackowski. His post-doctoral dissertation titled Przestrzeń i społeczeństwo Torunia od końca XIV do początku XVIII wieku, which appeared in print in 1999, became a basis for his obtainment of post-doctoral degree a year later. The scientific interests of prof. Mikulski are related to the history of the State of the Teutonic Order from the 13th to 15th century and the Polish territories over the existence of the Polish-Lithuanian Commonwealth, with a particular focus on Royal Prussia. He directed much of his attention to the research on economic and social history, the history of rural settlement and the history of cities in both of these states. Apart from the above, he is also interested in heraldry of local governments, the history of political systems, historical demography and genealogy of nobility and burghers. Some of his more important works, apart from his doctoral and post-doctoral dissertations, are indexes of land officials of Royal Prussia, Kuyavia and Livonia, city officials of Elbląg and Toruń, and books such as: Pułapka niemożności. Społeczeństwo nowożytnego miasta wobec procesów modernizacyjnych (na przykładzie Torunia w XVII i XVIII wieku) (Toruń 2004) i Tarcze herbowe z kościoła mariackiego w Toruniu (Warsaw 2015). He is also a co-author (together with Jacek Wijaczka) of an academic textbook Historia powszechna. Wiek XVI–XVIII (Warsaw 2012). In years 1998–2000, he served as a deputy director of the Institute of History and Archival Sciences at the Nicolaus Copernicus University. From 2003 to 2006, he was the director of this Institute and the chairman of the Council of the Field of History and from 2019 he has been holding these positions again. He was also a member of the Polish Accreditation Committee in years 2009–2011, and currently he is a member of the Historical Sciences Committee of the Polish Academy of Sciences, Polish Heraldry Society, Scientific Society in Toruń and the Toruń Lovers Society (he has been its chairman since 2008). In years 2003–2012, he served as the chairman of the Polish Historical Society, in years 2012–2015 as its vice-chairman and since 2015 as its chairman again. In years 2011–2019, he was a member of the Central Committee for Degrees and Titles, and in years 2012–2015, he was the chairman of the Committee of Historical Sciences of the Polish Academy of Sciences (PAN).
PROF. DR HAB. KRZYSZTOF MIKULSKI (ur. 22 VI 1960 r. w Lidzbarku Warmińskim). Absolwent historii (specjalność archiwistyczna) na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (1982). Dwa lata po magisterium rozpoczął pracę dydaktyczną na macierzystej uczelni jako asystent, następnie starszy asystent i adiunkt, w roku 2004 został profesorem nadzwyczajnym. Rok później otrzymał nominację profesorską z rąk prezydenta RP. Pracę doktorską pt. Osadnictwo wiejskie województwa pomorskiego od połowy XVI do końca XVII w., przygotowaną pod kierunkiem prof. dr. hab. Stefana Cackowskiego, obronił w 1992 r. Rozprawa habilitacyjna pt. Przestrzeń i społeczeństwo Torunia od końca XIV do początku XVIII wieku, która ukazała się drukiem w 1999 r., stała się podstawą do uzyskania stopnia doktora habilitowanego w roku następnym. Zainteresowania naukowe prof. K. Mikulskiego wiążą się z dziejami państwa krzyżackiego od XIII do XV w. oraz ziemiami polskimi w okresie istnienia I Rzeczypospolitej, ze szczególnym uwzględnieniem Prus Królewskich. Wiele uwagi poświęcił on zwłaszcza badaniom historii gospodarczej i społecznej oraz historii osadnictwa wiejskiego i dziejom miast obydwu państw. Oprócz tego interesuje się heraldyką samorządową, historią ustroju, demografią historyczną oraz genealogią szlachecką i mieszczańską. Do jego ważniejszych prac, oprócz rozpraw doktorskiej i habilitacyjnej, należą spisy urzędników ziemskich Prus Królewskich, Kujaw i Inflant, urzędników miejskich Elbląga i Torunia oraz książki: Pułapka niemożności. Społeczeństwo nowożytnego miasta wobec procesów modernizacyjnych (na przykładzie Torunia w XVII i XVIII wieku) (Toruń 2004) i Tarcze herbowe z kościoła mariackiego w Toruniu (Warszawa 2015). Jest też współautorem (wraz z Jackiem Wijaczką) podręcznika akademickiego Historia powszechna. Wiek XVI–XVIII (Warszawa 2012). W latach 1998–2000 pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Historii i Archiwistyki UMK, a od 2003 do 2006 był i od 2019 r. jest dyrektorem tegoż Instytutu i przewodniczącym Rady Dyscypliny Historia. Był też członkiem Państwowej Komisji Akredytacyjnej w latach 2009–2011, a obecnie jest członkiem Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk, Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, Towarzystwa Naukowego w Toruniu oraz Towarzystwa Miłośników Torunia (jest jego prezesem od 2008 r.). W latach 2003–2012 pełnił funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Historycznego, w latach 2012–2015 był jego wiceprezesem, a od 2015 r. jest ponownie prezesem. W latach 2011–2019 był członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów, a w latach 2012–2015 przewodniczącym Komitetu Nauk Historycznych przy PAN.
- Toruński Słownik Biograficzny, t. 3
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 8/2006
- Urzędnicy miejscy Torunia. Spisy. Część II: 1454-1650
- Księgi szosu i wykazy obciążeń mieszkańców Starego Miasta Torunia z lat 1349-1435. Schlossbuecher und Lastenverzeichnisse
- Księgi małoletnich z lat 1376-1429 / Muendelbuecher aus den Jahren 1376-1429
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 1/2001
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 2/2002
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 3/2003
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 4/2003
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 5/2004
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 6/2005
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 7/2005
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 9/2007
- Księga kamlarii miasta Torunia 1453-1495. Kämmereibuch der Stadt Thorn von 1453 bis 1495
- Toruński Słownik Biograficzny, t. 5
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 10/2008
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 11/2008
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 12/2009
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 13/2009
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 14/2010
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 15/2010: Społeczna historia medycyny w dobie oświecenia. Numer specjalny
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 24(1)/2013
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 17(2)/2011. Numer specjalny
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 18(3)/2011
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 16(1)/2011
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 19(4)/2011
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 23(4)/2012
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 22(3)/2012
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 21(2)2012
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 20(1)/2012
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 25(2)/2013
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 26(3)/2013
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 27(4)/2013
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 28(1)/2014
- Toruński Słownik Biograficzny, t. 7
- Toruński Słownik Biograficzny, t. 6
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 29(2)/2014
- Mikołaj Kopernik. Środowisko społeczne, pochodzenie i młodość
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 30(3)/2014
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 31(4)/2014
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 32(1)/2015
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 33(2)/2015
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 34(3)/2015
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 35(4)/2015
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 36(1)/2016
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 37(2)/2016
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 38(3)/2016
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 39(4)/2016
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 40(1)/2017
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 41(2)/2017
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 42(3)/2017
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 43(4)/2017
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 44(1)/2018
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 45(2)/2018
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 46(3)/2018
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 47(4)/2018
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 48(1)/2019
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 49(2)/2019
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 50(3)/2019
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 51(4)/2019
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 52(1)/2020
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 53(2)/2020
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 54(3)/2020
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 55(S)/2020
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 57(1)/2021
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 56(4)/2020
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 58(2)/2021
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 59(3)/2021
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 60(4)/2021
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 61(1)/2022
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 62(2)/2022
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 63(3)/2022
- Nicolaus Copernicus. Social milieu, background, and youth
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 64(4)/2022
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 65(1)/2023
- Nicolaus Copernicus. Sozialmilieu, Herkunft und Jugend
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 66(2)/2023
- Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym. 67(3)/2023
