Ekstaza w świecie umiaru. O systemie estetycznym Władysława Chodasiewicza

Praca jest pierwszą w polskim literaturoznawstwie monografią prozy krytyczno- i historycznoliterackiej Władysława Chodasiewicza, rosyjskiego poety, krytyka i historyka literatury rosyjskiej , przedstawiciela epoki Srebrnego Wieku i „pierwszej fali” emigracji rosyjskiej.

Autorka podjęła w niej próbę rekonstrukcji poglądów estetycznych Chodasiewicza, uporządkowania i systematycznego omówienia wieloletnich refleksji twórcy nad „prawami poetyckiej biologii”, prześledzenia jej powinowactw z rosyjską estetyką XIX i XX wieku, ustalenia jej głównych pojęć, koncepcji i postulatów. 

Zasady cytowania i wykaz stosowanych skrótów / 7

Wstęp / 9

Rozdział I. „Na pograniczu”. Sylwetka twórcza Władysława Chodasiewicza
1. Pogranicze jako kategoria kulturowa / 37
2. Chodasiewicz – człowiek i twórca pogranicza / 42
3. Kategoria pogranicza jako genologiczny i stylistyczny wyróżnik twórczości Chodasiewicza / 53
4. Motyw pogranicza w poezji Chodasiewicza / 60
5. Podsumowanie / 64

Rozdział II. W kręgu idei Srebrnego Wieku. Estetyka Chodasiewicza a symbolizm rosyjski
1. Chodasiewicz na literackiej scenie Rosji / 65
2. Chodasiewicz jako badacz rosyjskiego symbolizmu: o periodyzacji prądu / 69
3. Dekadentyzm a symbolizm. Krytyk wobec zawiłości terminologicznych i cech konstytutywnych obu prądów / 72
4. „Życiotworzenie” / 80
5. Teurgia / 91
6. Dualizm bytu / 98
7. Podsumowanie / 100

Rozdział III. Wobec dziedzictwa „złotego wieku”
1. Chodasiewicz jako historyk literatury rosyjskiej / 103
2. Estetyka Chodasiewicza a Aleksander Puszkin / 107
3. Chodasiewicz a romantyzm rosyjski / 113
4. Chodasiewicz a Adam Mickiewicz / 120
5. Forma i treść utworu literackiego / 128
6. Neoklasycyzm Chodasiewicza / 141
7. Chodasiewicz a akmeizm / 149
8. Podsumowanie / 156

Rozdział IV. U progu „żelaznego wieku”. Estetyka Chodasiewicza na emigracji
1. Emigracja Chodasiewicza / 159
2. „Pod rządami Sowietów”. Literatura rosyjskiej metropolii według Chodasiewicza / 164
3. Model literatury „prawdziwie emigracyjnej” (Literatura na wygnaniu) / 178
4. Literatura rosyjskiej emigracji „pierwszej fali” w ujęciu Chodasiewicza / 194
5. „Zaćmienie”. Wątki katastroficzne w krytyce literackiej Chodasiewicza/ 210
6. Podsumowanie / 232

Uwagi końcowe / 235         
Bibliografia / 243
Indeks osobowy / 271
Экстаз в мире мер. Об эстетической системе владислава ходасевича (Резюме) / 281
Ekstase in der welt der mäßigung. Über das ästhetische system von Wladislaw Chodassewitch (Zusammenfassung) / 285

Jolanta Brzykcy