Patryk Tomaszewski

Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie w latach 1919–1939. Studium z dziejów organizacji i postaw ideowych studentów

Wysyłamy w ciągu 5 dni roboczych
ISBN:
978-83-231-4025-2
Publication year:
2018
Pages number:
616
Typ okładki:
miękka
Format:
158 x 228 mm
Publisher:
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

49,00 zł

miękka

Patryk Tomaszewski

Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie w latach 1919–1939. Studium z dziejów organizacji i postaw ideowych studentów

W Wilnie w okresie dwudziestolecia międzywojennego działało wiele organizacji naukowych i kulturalnych, bujnie kwitło życie polityczne, jednak to właśnie uniwersytet i zgromadzeni wokół niego ludzie wpływali w bardzo dużym stopniu na intelektualne oblicze miasta. Ksiądz prof. Walerian Meysztowicz w książce Gawędy o czasach i ludziach wspominał: „Ale nie prasa i nie żywotność dyskusji politycznych stanowiły o znaczeniu Wilna. Odrodził się u stóp Zamkowej Góry, w dolinie Wilii i Wilejki, między Górą Trzykrzyską a wzgórzami Ponar, stary uniwersytet. »Miłe miasto widzę w snach – w ciasnej gdzieś ulicy – stoi stary drogi gmach – mury mej wszechnicy«. Właściwym centrum Wilna był Uniwersytet Stefana Batorego. Ton miastu nadawała młodzież”.

W niniejszej książce autor odtworzył działalność społeczną, polityczną, kulturalną, sportową i naukową studentów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Ukazał wszystkie zorganizowane sfery aktywności młodzieży akademickiej w okresie od 1919 do 1939 roku. Na kartach monografii pojawiają się takie organizacje studenckie, jak: Bratnia Pomoc, Akademicki Klub Włóczęgów Wileńskich, Młodzież Wszechpolska, Legion Młodych, Myśl Mocarstwowa, korporacje akademickie, a także ważne postaci życia studenckiego, m.in. Czesław Miłosz, Antoni Gołubiew, Stanisław Stomma, Jerzy Putrament, Kazimierz Hałaburda i Wacław Korabiewicz.

Wstęp / 13

Rozdział 1. Geneza wileńskich organizacji studenckich oraz charakterystyka środowiska studenckiego w Drugiej Rzeczypospolitej / 35
1.1. Regulacje prawne szkolnictwa wyższego w czasach II RP / 35
1.2. Charakterystyka środowiska studenckiego w II RP / 42
1.3. Ogólnopolski Związek Bratnich Pomocy Polskiej Młodzieży Akademickiej / 47
1.4. Ogólnopolska reprezentacja młodzieży akademickiej / 49
1.5. Ogólnopolski Związek Akademickich Kół Naukowych / 52
1.6. Związek Polskich Korporacji Akademickich i pomniejsze „centrale” korporacyjne / 58
1.7. Ogólnopolski Związek Kół Prowincjonalnych / 67
1.8. Centrala Polskich Akademickich Związków Sportowych / 69
1.9. Geneza wileńskich organizacji studenckich / 72
1.10. Powstanie Uniwersytetu Stefana Batorego w 1919 roku / 77
1.11. Wileńskie środowisko akademickie w II RP / 79

Rozdział 2. Organizacje ogólnouniwersyteckie i agendy zrzeszeń międzyuczelnianych na Uniwersytecie Stefana Batorego / 89
2.1. Rada Młodzieży Akademickiej, Ogólnoakademicki Sąd Koleżeński i Wileński Komitet Akademicki / 90
2.2. Zrzeszenie Kół Naukowych USB / 96
2.3. Wileńskie Koło Międzykorporacyjne / 98
2.4. Zrzeszenie Akademickich Kół Prowincjonalnych / 100
2.5. Stowarzyszenie Bratnia Pomoc Polskiej Młodzieży Akademickiej USB w Wilnie / 102
2.6. Agendy działające przy Stowarzyszeniu Bratnia Pomoc Polskiej Młodzieży Akademickiej USB w Wilnie / 114

Rozdział 3. Organizacje regionalne działające na Uniwersytecie Stefana Batorego / 127
3.1. Koło Kownian Słuchaczy USB / 128
3.2. Koło Polesian Akademików USB / 129
3.3. Koło Mińszczan oraz Związek Akademików Województwa Nowogródzkiego i byłej Ziemi Mińskiej – środowisko wileńskie / 130
3.4. Akademickie Koło Inflantczyków USB / 133
3.5. Akademickie Koło Łodzian w Wilnie / 136
3.6. Koło Akademików Dziśnian USB / 137
3.7. Akademickie Koło Białostoczan USB / 139
3.8. Akademickie Koło Zagłębian i Ślązaków USB / 140
3.9. Związek Polskiej Młodzieży Akademickiej w Nowej Wilejce / 142
3.10. Pozostałe koła prowincjonalne / 143

Rozdział 4. Studenckie koła naukowe na terenie Uniwersytetu Stefana Batorego / 151
4.1. Koło Medyków USB / 153
4.2. Akademickie Towarzystwo Farmaceutyczne „Lechia” / 155
4.3. Koło Matematyczno-Fizyczne Słuchaczy USB / 157
4.4. Koło Chemików Studentów USB / 160
4.5. Koło Prawników Studentów USB / 161
4.6. Akademicki Związek Korporacyjny „Collegium Leonardi da Vinci” / 165
4.7. Koło Filozoficzne Studentów USB / 167
4.8. Koło Rolników Studentów USB / 170
4.9. Koło Teologów Studentów USB / 172
4.10. Koło Historyków Słuchaczy USB / 174
4.11. Koło Etnologów Studentów USB / 185
4.12. Cech św. Łukasza w Wilnie. Stowarzyszenie Młodzieży Akademickiej Wydziału Sztuk Pięknych USB oraz Bractwo Artystyczne / 188
4.13. Koło Studentów Wydziału Sztuk Pięknych USB / 191
4.14. Koło Humanistów USB, Koło Polonistów Słuchaczy USB oraz Sekcja Twórczości Oryginalnej Koła Polonistów USB / 193
4.15. Wileńskie Akademickie Koło Esperantystów / 199
4.16. Pozostałe koła naukowe / 200

Rozdział 5. Organizacje katolickie działające na Uniwersytecie Stefana Batorego / 205
5.1. Sodalicja Mariańska Akademiczek i Sodalicja Mariańska Akademików USB / 206
5.2. Akademickie Koło Misyjne / 210
5.3. Stowarzyszenie Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Juventus Christiana” / 212
5.4. Porozumienie Akademickich Katolickich Stowarzyszeń / 215
5.5. Stowarzyszenie Katolickiej Młodzieży „Akademicki Czyn Społeczny” / 217

Rozdział 6. Polskie korporacje akademickie i konfederacja „Gladia” działające na Uniwersytecie Stefana Batorego / 221
6.1. Konwent „Polonia” / 228
6.2. Konwent „Batoria” / 238
6.3. Polska Akademicka Korporacja „Polesia” / 245
6.4. Polska Akademicka Korporacja „Vilnensia” / 248
6.5. Polska Akademicka Korporacja „Cresovia” / 250
6.6. Akademicka Korporacja „Śniadecja” / 253
6.7. Akademicka Korporacja „Leonidania” / 255
6.8. Akademicka Korporacja „Concordia Vilnensis” / 256
6.9. Akademicka Korporacja „Conradia” / 258
6.10. Polska Akademicka Korporacja „Filomatia Vilnensis” / 260
6.11. Polska Akademicka Korporacja „Piłsudia” / 262
6.12. Korporacja Studentek Uniwersytetu Stefana Batorego „Wilja” / 265
6.13. Polska Akademicka Konfederacja „Gladia” / 266

Rozdział 7. Akademickie stowarzyszenia kulturalno-oświatowe, krajoznawcze, charytatywne i proobronne / 271
7.1. Koło Akademickie Polskiej Macierzy Szkolnej / 272
7.2. Akademickie Koło Walki z Alkoholizmem / 274
7.3. Akademicka Drużyna Harcerska USB im. Biskupa Władysława Bandurskiego / 276
7.4. Akademickie Koło Rozwoju Ziem Wschodnich USB / 278
7.5. Związek Studentów Ziem Północno-Wschodnich RP / 281
7.6. Akademicki Klub Włóczęgów Wileńskich / 284
7.7. Akademicki Klub Łazanek Wileńskich / 291
7.8. Chór Akademicki Studentów USB w Wilnie oraz Akademickie Koło Muzyczne / 292
7.9. Legia Akademicka USB / 299
7.10. Akademicki Związek Morski USB / 301
7.11. Polski Akademicki Związek Zbliżenia Międzynarodowego „Liga” / 304
7.12. Akademicki Związek Łowiecki USB / 308
7.13. Akademicki Związek Sportowy USB / 309
7.14. Pozostałe stowarzyszenia o charakterze społecznym i oświatowo-wychowawczym / 324

Rozdział 8. Organizacje ideowo-wychowawcze działające na Uniwersytecie Stefana Batorego / 329
8.1. Koło wileńskie Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska oraz Związek Polskiej Młodzieży Akademickiej „Młodzież Narodowa” / 334
8.2. Związek Niezależnej Młodzieży Narodowej USB / 341
8.3. „Awangarda” – Akademicki Związek Młodej Polski w Wilnie / 344
8.4. Organizacja Młodzieży Monarchistycznej USB / 347
8.5. Myśl Mocarstwowa – Akademicka Młodzież Państwowa / 349
8.6. Stowarzyszenie Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie” / 356
8.7. Polska Akademicka Młodzież Ludowa USB (Związek Akademickiej Młodzieży Ludowej), Polska Młodzież Ludowa Studentów USB, Związek Młodzieży Chłopskiej Studentów USB / 364
8.8. Organizacja Młodzieży Narodowej oraz Związek Polskiej Młodzieży Demokratycznej / 370
8.9. Akademicki Legion Młodych – Związek Pracy dla Państwa USB / 374
8.10. Związek Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej, Klub Intelektualistów oraz Związek Lewicy Akademickiej „Front” / 378
8.11. Związek Naprawy Życia Akademickiego / 386
8.12. Akademicki Oddział Związku Strzeleckiego USB / 388

Rozdział 9. Organizacje mniejszości narodowych działające na Uniwersytecie Stefana Batorego / 393
9.1. Białoruski Związek Akademicki / 394
9.2. Białoruska Korporacja Akademicka „Scorinia” / 401
9.3. Akademickie Koło Przyjaciół Białorusoznawstwa USB / 409
9.4. Związek Akademików Litwinów / 411
9.5. Związek Studentów Rosjan USB / 415
9.6. Konwent „Ruthenia Vilnensis” / 418
9.7. Koło Studentów Ukraińców USB / 421
9.8. Korporacja Studentów Ukraińców „Kruty” / 423
9.9. Studenckie organizacje żydowskie / 425
9.9.1. Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy Studentów Żydów oraz Kasa Chorych Wzajemnej Pomocy Studentów Żydów / 428
9.9.2. Żydowski Akademicki Klub Gimnastyczno-Sportowy „ŻAKS” / 430
9.9.3. Koła naukowe studentów Żydów USB / 433
9.9.4. Stowarzyszenia ideowo-wychowawcze i korporacje / 440

Rozdział 10. Aktywność kulturalna, gospodarcza, społeczno-polityczna, religijna i towarzyska studentów Uniwersytetu Stefana Batorego / 455
10.1. Aktywność dziennikarska i publicystyczna studentów USB / 456
10.2. Aktywność gospodarcza studentów USB / 483
10.3. Działalność kulturalna studentów USB / 485
10.4. Aktywność społeczno-polityczna i zajścia antysemickie z udziałem studentów USB / 493
10.5. Spory polityczne podczas wyborów do Bratniej Pomocy / 521
10.6. Akcje protestacyjne / 529
10.7. Pojedynki i sprawy obyczajowe studentów USB / 532
10.8. Obchody uroczystości religijnych, uniwersyteckich i wydarzeń państwowych / 535

Zakończenie / 539
Bibliografia / 549
Wykaz skrótów / 573
Indeks osobowy / 577
Wykaz rycin / 609
Wykaz tabel / 611
Stephan Bathory University in Vilnius in 1919–1939. A study on the history of students’ organizations and on ideological attitudes thereof (summary) / 613
Университет Стефана Батория в Вильно в 1919–1939 годах. Студия деятельности организации и идеологических установок студентов (резюме) / 615

No reviews

At the moment there is no reviews for this book. You can write your own!!!

Write review

Write your own review

Captcha

Newsletter

If you are interested in receiving news from Wydawnictwo Naukowe UMK, please subscribe to our newsletter.

Dodano do koszyka:

Lorem ipsum