Ilościowa analiza chemiczna. Metody wagowe i miareczkowe. Skrypt dla studentów I roku chemii

Skrypt, który oddajemy do rąk studentów I roku kierunku chemii dla uzyskania dyplomu licencjata, obejmuje zagadnienia klasycznej chemii analitycznej. Opisane zostały metody oznaczeń wagowych i objętościowych (miareczkowe). Celem skryptu jest umożliwienie poznania i zrozumienia przez studentów praw chemicznych wykorzystywanych w ilościowym ustalaniu składu chemicznego substancji oraz nabycie umiejętności ich zastosowania w rozwiązywaniu problemów analitycznych. Oprócz podstawowych oznaczeń wynikających z programu studiów dodatkowo wprowadzono procedury analizy ilościowej niektórych produktów żywnościowych. Ma to na celu powiązanie wiedzy teoretycznej studentów z zakresu chemii analitycznej, z praktyką laboratoryjną w przemyśle. W tym aspekcie skrypt ten może być pomocny także dla chemików analityków, pracujących w laboratoriach kontroli jakości. Tytuł skryptu zobowiązuje nas do przygotowania dalszych części, które będą poświęcone metodom analizy instrumentalnej.

Spis treści
1. PODSTAWOWE ZAGADNIENIA CHEMII ANALITYCZNEJ: 1.1. Metody analizy ilościowej * 1.2. Pobieranie próbek do analizy * 1.3. Metody przygotowania próbek * 1.3.1. Metody mineralizacji suchej (spopielanie) * 1.3.2. Mineralizacja mokra * 1.4. Kryteria wyboru metody * Literatura
2. SPRZĘT LABORATORYJNY: 2.1. Standardowy sprzęt laboratoryjny * 2. l. l. Sprawdzanie pojemności i kalibrowanie naczyń miarowych * 2.1.2. Odmierzanie cieczy za pomocą pipety * 2.1.3. Rozcieńczanie roztworów w kolbie * 2.1.4. Użytkowanie biurety * 2. l .5. Wyznaczanie współmierności kolby z pipetą * 2.1.6. Mycie naczyń * 2.2. Wagi i ważenie * 2.2. l. Przygotowanie odważek (próbek analitycznych) * 2.2.2. Zasady prawidłowego ważenia * 2.2.3. Naczynia do odważania * Literatura * 3. l. Wstęp teoretyczny * 3.1.1. Osady w analizie chemicznej * 3. l .2. Rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności * 3.1.3. Czynniki wpływające na rozpuszczalność * 3.1.4. Otrzymywanie czystych osadów * 3.1.5. Techniki pracy w analizie wagowej * 3.2. Przykłady oznaczeń wagowych * Literatura
4. PODSTAWY TEORETYCZNE ANALIZY OBJĘTOŚCIOWEJ: 4. l. Dysocjacja elektrolityczna * 4.1.1. Stała dysocjacji i stopień dysocjacji * 4.1.2. Teorie kwasów i zasad * 4.1.3. Reakcje protolityczne * 4.1.3.1. Hydroliza soli słabego kwasu i mocnej zasady * 4.1.3.2. Hydroliza soli mocnego kwasu i słabej zasady * 4.1.3.3. Hydroliza soli słabego kwasu i słabej zasady * 4.2. Roztwory buforowe * 4.3. Procesy redukcyjno-oksydacyjne * 4.3.1. Stała równowagi reakcji redoks * 4.3.2. Wpływ pH na przebieg reakcji redoks * 4.3.3. Wpływ reakcji kompleksowania na potencjał redoks * 4.4. Związki kompleksowe * 4.4. l. Kompleksy chelatowe * 4.4.2. Stałe trwałości kompleksów * 4.4.3. Czynniki wpływające na trwałość kompleksu * 4.4.4. Zastosowanie reakcji kompleksowania w analityce * Literatura
5. ALKACYMETRIA: 5.1. Wskaźniki pH * 5.2. Krzywe miareczkowania * 5.2. l. Miareczkowanie mocnego kwasu (zasady) mocną zasadą (kwasem) * 5.2.2. Miareczkowanie słabego kwasu mocną zasadą * 5.2.3. Miareczkowanie słabej zasady mocnym kwasem * 5.2.4. Miareczkowanie słabego kwasu słabą zasadą * 5.2.5. Miareczkowanie wieloprotonowych kwasów i zasad * 5.3. Substancje podstawowe i roztwory mianowane * 5.3.1. Mianowany roztwór kwasu solnego * 5.3.2. Mianowany roztwór wodorotlenku sodu * 5.4. Przykłady oznaczeń acydymetrycznych * 5.5. Przykłady oznaczeń alkalimetrycznych * Literatura
6. REDOKSYMETRIA: 6. l. Krzywe miareczkowania * 6.2. Wskaźniki redoks * 6.3. Manganometria * 6.3. l. Przygotowanie i nastawianie miana roztworu * 6.3.2. Przykłady oznaczeń manganometrycznych * 6.4. Jodometria * 6.4.1. Przygotowanie i mianowanie roztworu * 6.4.2. Przykłady oznaczeń jodometrycznych * 6.5. Bromianometria * 6.5.1. Przygotowanie i mianowanie roztworu * 6.5.2. Przykłady oznaczeń bromianometrycznych * 6.6. Inne metody redoksymetryczne * Literatura
7. ANALIZA STRĄCENIOWA: 7.1. Krzywa miareczkowania strąceniowego * 7.2. Metody wyznaczania punktu równoważnikowego * 7.3. Argentometria * 7.3. l. Przygotowanie i nastawianie miana roztworu * 7.3.2. Przykłady oznaczeń argentometrycznych * Literatura
8. KOMPLEKSOMETRIA: 8. l. Krzywe miareczkowania * 8.2. Wskaźniki wykorzystywane w kompleksometrii * 8.3. Sposoby miareczkowania roztworem EDTA * 8.4. Przygotowanie i mianowanie 0,05 M roztworu EDTA * 8.5. Przykłady oznaczeń kompleksometrycznych * Literatura

Edward Szłyk