profesor chemii (2003r.) kierownik Katedry Chemii Analitycznej i Spektroskopii Stosowanej na Wydziale Chemii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (2001r.). Zainteresowania naukowe obejmują chemię analityczną, chemię i analizę żywności (oleje roślinne, mięso, przetwory mięsne, soki i suplementy diety) oraz chemię związków koordynacyjnych o właściwościach antyrakowych lub mających zastosowanie w wytwarzaniu nanometrycznych warstw metalicznych i metaloorganicznych wykazujących fluorescencję lub właściwości katalityczne. W dorobku naukowym posiada ponad 200 publikacji naukowych i patentów na nowe związki chemiczne, jest redaktorem 3 monografii o postępie w badaniach nad olejem rzepakowym i 3 skryptów dydaktycznych z zakresu chemii analitycznej i analizy instrumentalnej. Promotor 9 doktorów chemii i ponad 100 prac magisterskich. W czasie pełnienia funkcji kierownika Katedry 3 jego pracowników naukowo-dydaktycznych uzyskało stopień doktora habilitowanego. Plany naukowe obejmują dalszy rozwój metod analizy żywności oraz wytwarzania warstw nanometrycznych metaloorganicznych i nieorganicznych.
Ilościowa analiza chemiczna. Metody wagowe i miareczkowe
Skrypt przeznaczony jest dla studentów stacjonarnych i zaocznych studiów chemicznych uniwersyteckich, politechnicznych, rolniczych oraz przyrodniczych. Podane w skrypcie przykłady ilościowych oznaczeń, wraz z podstawową teorią mogą być również przydatne dla pracowników laboratoriów przemysłowych stosujących analizy miareczkowe i wagowe. Zainteresowani znajdą także najważniejsze informacje dotyczące analizy statystycznej uzyskanych wyników oraz sposobu ich przedstawiania.
Wstęp / 9
1. Podstawowe zagadnienia chemii analitycznej / 11
1.1. Metody analizy ilościowej / 11
1.2. Pobieranie prób do analizy / 12
1.3. Metody przygotowania prób / 14
1.3.1. Metody mineralizacji suchej (spopielanie)/ 18
1.3.2. Mineralizacja mokra / 20
1.4. Kryteria wyboru metody analitycznej / 21
Podstawowe pojęcia chemiczne / 23
Literatura / 24
2. Sprzęt laboratoryjny / 25
2.1. Standardowy sprzęt laboratoryjny / 25
2.1.1. Sprawdzanie pojemności i kalibrowanie naczyń miarowych / 34
2.1.2. Odmierzanie cieczy za pomocą pipety / 35
2.1.3. Rozcieńczanie roztworów w kolbie / 36
2.1.4. Użytkowanie biurety / 36
2.1.5. Wyznaczanie współmierności kolby z pipetą / 37
2.1.6. Mycie naczyń / 38
2.2. Wagi i ważenie / 39
2.2.1. Przygotowanie odważek (prób analitycznych) / 42
2.2.2. Zasady prawidłowego ważenia / 42
2.2.3. Naczynia do odważania / 44
Literatura / 46
3. Analiza wagowa / 47
3.1. Wstęp teoretyczny / 47
3.1.1. Osady w analizie chemicznej / 48
3.1.2. Rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności / 51
3.1.3. Czynniki wpływające na rozpuszczalność / 57
3.1.4. Otrzymywanie czystych osadów / 61
3.1.5. Techniki pracy w analizie wagowej / 63
3.2. Przykłady oznaczeń wagowych / 71
Literatura / 79
Literatura uzupełniająca / 79
Podstawowe pojęcia / 80
4. Podstawy analizy objętościowej / 82
4.1. Dysocjacja elektrolityczna / 82
4.1.1. Stała dysocjacji / 85
4.1.2. Teorie kwasów i zasad / 89
4.1.3. Reakcje protolityczne w analizie kwasów i zasad / 93
4.2. Roztwory buforowe / 102
4.3. Reakcje utleniania i redukcji / 106
4.3.1. Stała równowagi reakcji erdoks / 112
4.3.2. Wpływ pH na przebieg reakcji redoks / 114
4.3.3. Wpływ reakcji kompleksowania na potencjał redoks / 116
4.4.Zastosowanie związków kompleksowych w miareczkowaniu / 118
4.4.1. Kompleksy chylatowe / 120
4.4.2. Stałe trwałości kompleksów / 124
4.4.3. Czynniki wpływające na trwałość kompleksu / 126
4.4.4. Zastosowanie reakcji kompleksowania w analizie chemicznej / 127
Literatura / 128
Podstawowe pojęcia / 129
5. Alkacymetria / 131
5.1. Wskaźniki miareczkowania alkacymetrycznego / 132
5.2. Krzywe miareczkowania / 138
5.2.1. Miareczkowanie mocnego kwasu (zasady) mocną zasadą (kwasem) / 139
5.2.2. Miareczkowanie słabego kwasu mocną zasadą / 140
5.2.4. Miareczkowanie słabego kwasu słabą zasadą / 149
5.2.5. Miareczkowanie wieloprotonowych kwasów i zasad / 150
5.3. Substancje podstawowe i roztwory mianowane / 153
5.3.1. Mianowany roztwór kwasu solnego / 155
5.3.2. Mianowany roztwór wodorotlenku sodu / 158
5.4. Przykłady oznaczeń acydymetrycznych / 160
5.5. Przykłady oznaczeń alkalimetrycznych / 165
Literatura / 167
6. Metody oksydacyjno-redukcyjne / 168
6.1. Krzywe miareczkowania / 168
6.2. Wskaźniki redoks / 171
6.3. Manganometria / 174
6.3.1. Przygotowanie i nastawianie miana roztworu 0,02 M KMnO4 / 175
6.3.2. Przykłady oznaczeń manganometrycznych / 177
6.4. Jodometria / 181
6.4.1. Przygotowanie i mianowanie roztworu
0,1 M Na2S2O3 / 183
6.4.2. Przykłady oznaczeń jodometrycznych / 185
6.5. Bromianometria / 186
6.5.1. Przygotowanie i mianowanie 0,01 M roztworu KBrO3 / 187
6.5.2. Przykłady oznaczeń bromianometrycznych / 188
6.6. Inne metody redoksymetryczne / 189
Literatura / 192
7. Analiza strąceniowa / 193
7.1. Krzywa miareczkowania strąceniowego / 193
7.2. Metody wyznaczania punktu równoważnikowego / 195
7.3. Argentometria / 197
7.3.1. Ustalanie miana roztworu AgNO3 / 198
7.3.2. Przykłady oznaczeń argentometrycznych / 199
Literatura / 202
8. Kompleksometria / 203
8.1. Krzywe miareczkowania / 206
8.2. Wskaźniki kompleksometryczne / 208
8.3. Sposoby miareczkowania roztworem EDTA / 212
8.5. Przykłady oznaczeń kompleksometrycznych za pomocą EDTA / 214
Literatura / 219
Podstawowe pojęcia / 219
9. Ocena wyników analizy / 221
9.1. Błędy w analizie ilościowej / 222
9.2. Błędy doświadczalne / 224
9.3. Ocena statystyczna wyników / 234
9.4. Przedstawianie wyników analizy / 239
9.5. Odrzucanie wyników pomiaru / 240
9.6. Przykładowa statystyczna analiza wyników / 241
9.7. Materiały certyfikowane w chemii analitycznej / 243
Literatura / 246
10. Przepisy BHP / 248
Edward Szłyk
- Pracownia analizy instrumentalnej. Ćwiczenia laboratoryjne, cz. 1
- Ilościowa analiza chemiczna. Metody wagowe i miareczkowe
- Ćwiczenia laboratoryjne z analizy żywności
- Na pograniczu chemii, biologii i fizyki – rozwój nauk. Tom 1
- Na pograniczu chemii, biologii i fizyki – rozwój nauk. Tom 2
- Na pograniczu chemii, biologii i fizyki – rozwój nauk. Tom 3
- Na pograniczu chemii, biologii i fizyki – rozwój nauk. Tom 4
Marzanna Kurzawa
Pracownik w Katedrze Chemii Analitycznej i Spektroskopii Stosowanej na Wydziale Chemii UMK w Toruniu. W 1991 ukończyła studia z zakresu chemii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1996 uzyskała stopień doktora nauk chemicznych. Jej zainteresowania naukowe dotyczą analizy związków naturalnych wykorzystywanych w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i farmaceutycznym.
- Ćwiczenia laboratoryjne z analizy żywności
- Ilościowa analiza chemiczna. Metody wagowe i miareczkowe
Aleksandra Szydłowska-Czerniak
absolwentka Wydziału Chemii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu – 1994 r., doktor nauk chemicznych w zakresie chemii – 2000 r., doktor habilitowany nauk chemicznych w zakresie chemii, specjalność chemia analityczna, chemia żywności – 2011 r. Pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry Chemii Analitycznej i Spektroskopii Stosowanej na Wydziale Chemii UMK w Toruniu. Zainteresowania naukowe koncentrują się wokół tematyki chemii i technologii tłuszczów jadalnych, przede wszystkim aspektów analitycznych i chemometrycznych w celu zapewnienia najwyższej jakości produktów spożywczych. Autorka kilkudziesięciu publikacji naukowych o zasięgu międzynarodowym i krajowym.
Aneta Jastrzębska
absolwentka Wydziału Chemii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, od 2000 r. doktor chemii z zakresu nauk chemicznych. Pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry Chemii Analitycznej i Spektroskopii Stosowanej na Wydziale Chemii UMK w Toruniu. Główny obszar zainteresowań naukowych związany jest z chemią analityczną, chemią żywności oraz nowoczesnymi metodami instrumentalnymi wykorzystywanymi do analizy żywności.