Spis treści

Wstęp;

Historiozofia polskiego oświecenia

(Hugo Kołłątaj * Stanisław Staszic * Dzieje "jarzmienia" * Dziejowa misja Słowiańszczyzny * Ideał społeczny);

Historiozofia doby romantyzmu

(Józef Maria Hoene Wroński * Odsłonięcie tajemnicy absolutu * Antynomia polityczna * Warunki realizacji celu dziejów * Późna recepcja i kontynuacja - Jerzy Braun * August Cieszkowski * Prolegomena do historiozofii * Ojcze nasz * Filozofia narodowa * Inni);

Historiozofia doby pozytywizmu; Wiek XX

(Marian Zdziechowski * Pesymizm * Katastrofizm * Historyczne źródła katastrofy * Feliks Koneczny * Cywilizacja * Prawa dziejowe * Katastrofizm * Polskie Logos * Wincenty Lutosławski * Spirytualizm * Naród * Historia * Mesjanizm);

Literatura;

Indeks osób;

Continuity of history and history of continuity. Polish philosophy of history (Summary)

* * *

Praca ta, nie będąc historią polskiej historiozofii, przedstawia ją wszakże w dziejach. Odwołując się mianowicie do paru jej stanowisk uznanych za najważniejsze, a zarazem najbardziej reprezentatywne dla danego okresu, przedstawia więc po pierwsze, jak zmieniała się polska filozofia dziejów w ciągu ponad stulecia swego rozwoju. Po wtóre zaś, jak przez owo stulecie z okładem przewijają się w niej pewne wspólne wątki, toposy związane w szczególności z pojmowaniem własnych dziejów i roli dziejowej Polaków, Dwa z nich (Polski jako "przedmurza" i szczególnego umiłowania wolności przez Polaków) mają zresztą swe przedfilozoficzne korzenie. Wprawdzie, jako się rzekło, książka ta nie jest podręcznikową formą historii polskiej historiozofii, to ma ona jednak ambicję bycia swego rodzaju przewodnikiem po jej głównym szlaku, przewodnikiem wskazującym także drogi inne, mniej uczęszczane, co nie znaczy nieobiecujące wielkich przygód intelektualnych. liczę na to, że dla każdego badacza, który będzie chciał się zająć polską filozofią dziejów, będzie ona wprowadzeniem w jej świat.