(ur. 1936), etyk, politolog i antropolog kultury. Emerytowany profesor Uniwersytetu Warszawskiego, obecnie wykłada w Wyższej Szkole Psychologii Społecznej. Jako antropolog specjalizuje się w badaniach kultur Azji Centralnej, a jako politolog, w przeszłości związany z Ośrodkiem Studiów Wschodnich, zajmuje się badaniem stosunków państw tego regionu z Rosją i Chinami. Autor m.in. książek i artykułów: „Walczący islam” w Azji Centralnej (wyd. 1 – Wrocław 2006), Stosunki Chin z republikami byłej radzieckiej Azji Centralnej (2004), Wojna z terroryzmem – problemy sporne (2005), Wzajemność jako kategoria moralna (2008), Tolerancja a odmienni kulturowo (2009).
"Walczący islam" w Azji Centralnej. Problem społecznej genezy zjawiska
Stanisław Zapaśnik, znany specjalista w dziedzinie Azji Centralnej, analizuje w swej książce problemy niezwykle ważne w odniesieniu zarówno do tego regionu, jak i do islamu jako religii i cywilizacji. Wykazuje, że przenoszenie powstałych w kulturze zachodniej pojęć, takich jak religia czy fundamentalizm,nazjawiska istniejące poza jej kręgiem jest przyczyną powtarzających się nieporozumień w sprawach przemian religijności muzułmanów w Azji.
Autor prezentowanej książki, pisząc o islamie centralnoazjatyckim i nowych w nim zjawiskach, opiera się nie tylko na znajomości obszernej literatury specjalistycznej. Podstawą jego wiedzy są badania terenowe i nawiązane w ich trakcie kontakty osobiste. To właśnie one pozwalają sformułować ciekawe opinie i wnioski, często zaskakujące czytelnika.
Wstęp / 9
Rozdział 1. Islam w Azji centralnej. Próba charakterystyki / 25
Czy dwa islamy? / 27
Tak zwany islam oficjalny a islam ludowy / 37
Jednostka, tożsamość grupowa a islam / 48
Rozdział 2. Islam w niepodległych państwach. Narodziny opozycji islamskiej / 69
Okres pierwszy (1991–1992) / 73
Okres drugi (1993–1998) / 89
Rozdział 3. Nowa opozycja islamska / 105
Islamski ruch Uzbekistanu / 109
Hizb ut-Tahrir / 120
Rozdział 4. Problemy społecznej genezy / 165
Fundamentalizm jako ideologia / 167
Więcej o przyczynach / 175
Zakończenie. Czy wojujący islam jest zagrożeniem dla Azji centralnej? / 193
Aneks. The practices of the rulers in uzbekistan / 203
Bibliografia / 209
Summary. ‘fighting islam’ in central Asia / 219
Indeks osobowy / 223