„Jednemu się zmiele, drugiemu się skrupi”. Młynarze i młyny w pamięci zbiorowej mieszkańców pogranicza mazowiecko-dobrzyńskiego

„Jednemu się zmiele, drugiemu się skrupi”. Młynarze i młyny w pamięci zbiorowej mieszkańców pogranicza mazowiecko-dobrzyńskiego to książka o miejscach, przedmiotach i ludziach. Nie jest ona pracą, która odtwarza z historyczną drobiazgowością świat dawnego młynarstwa i młynarzy na pograniczu mazowiecko-dobrzyńskim. To raczej subiektywna wędrówka bezdrożami pamięci i zapominania. Powstała z zasłuchania w szept opowiadanych wspomnień pełnych emocji i wzruszeń, wspomnień o świecie sprzed lat – wyidealizowanym i wzbudzającym emocje. To etnologiczna podróż, w której przewodnikami są mieszkańcy wsi, a mapą miejsca – często już puste i zapomniane, oraz obiekty – wiatraki i młyny wodne, które inspirowały do rozmów o tym, co nieuniknione.

Przedmowa. Pamięć (zbiorowa) jako rozmowa z przeszłością (Robert Piotrowski, Violetta Wróblewska) / 7
Wprowadzenie / 13

Rozdział pierwszy. Obiekt – granica – symbol w kontekście badań o młynach i młynarzach / 19

Rozdział drugi. Pamięć o pracy i statusie młynarzy / 36

Rozdział trzeci. Młyn – nostalgia i pamięć / 74

Rozdział czwarty. Narracje wierzeniowe w kontekście antropologiczno-folklorystycznym / 105

Zakończenie / 132
Aneks. Opowieść o jednym wiatraku / 137
Bibliografia / 153
Fotografie / 163

Robert Piotrowski