Dzieje Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919–1939)

Tom 1: Dzieje Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919-1939), ss. 608.

W książce zespół dziewięciu autorów, historyków nauki, przedstawia dzieje Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Stefana Batorego (USB). Uniwersytet w Wilnie – wskrzeszony dekretem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego po 87 latach od chwili jego zamknięcia przez cara Mikołaja I po powstaniu listopadowym – oficjalnie został otwarty 11 października 1919 roku i stał się istotnym ośrodkiem życia intelektualnego na Północno-Wschodnich Kresach II Rzeczypospolitej. W dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych kontynuował tradycje z czasów, gdy w XVIII wieku Marcin Poczobut prowadził pionierskie obserwacje Merkurego, zaś w pierwszych latach zaborów Jędrzej Śniadecki stworzył podstawy polskiej terminologii chemicznej. Korzenie aż pięciu Wydziałów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, to znaczy: 1) Wydziału Matematyki i Informatyki, 2)Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej, 3) Chemii, 4) Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych oraz 5) Nauk o Ziemi, tkwią w Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym USB. W ramach tego Wydziału od 1922 roku istniało Studium Rolnicze, które później przekształciło się w Wydział Rolniczy USB, do którego nawiązuje Instytut Medycyny Weterynaryjnej, od niedawna istniejący w strukturze UMK. Prezentowana książka zawiera pięć rozdziałów, z których pierwszy przedstawia okoliczności powstania Wydziału, jego strukturę i kadrę, następne cztery są zaś poświęcone historii i działalności katedr matematycznych, katedry astronomii i meteorologii oraz katedr fizycznych i chemicznych USB.

Tom 2: Dzieje Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919-1939), ss. 498.

W tomie drugim książki znajdują się cztery rozdziały przedstawiające historię zakładów podejmujących badania i dydaktykę w zakresie nauk o Ziemi, botaniki, zoologii oraz anatomii porównawczej i biologii ogólnej. W poszczególnych rozdziałach obu tomów zostały przedstawione losy pracowników Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego zarówno w okresie 1919–1939, jak i w latach drugiej wojny światowej, a także w latach powojennych. Każdy z rozdziałów został dopełniony aneksami zawierającymi źródła, bibliografię i krótkie biogramy.

Tom 1: Dzieje Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919-1939), ss. 608.

Przedmowa Rektora UMK / 9
Wstęp / 13
Wykaz skrótów / 17
Anna Supruniuk i Józef Szudy
Powstanie i rozwój Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego USB w Wilnie….. 21
Roman Duda
Matematyka na USB w Wilnie / 183
Andrzej Strobel
Astronomia i meteorologia na USB w Wilnie / 271
Józef Szudy
Fizyka na USB w Wilnie / 345
Halina Lichocka
Chemia na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie / 501

Tom 2: Dzieje Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919-1939), ss. 498.

Wykaz skrótów / 9
Zbigniew Wojcik
Nauki o Ziemi (geologia, geografia i dyscypliny pokrewne) na USB w Wilnie/ 13
Alicja Zemanek i Piotr Kohler
Botanika na USB w Wilnie / 121
Joanna Bylicka
Zoologia na USB w Wilnie / 291
Anna Supruniuk i Jozef Szudy
Anatomia porównawcza i biologia ogólna na USB w Wilnie / 385
Część A: Zakład Anatomii Porównawczej USB / 385
Część B: Zakład Biologii Ogólnej na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym USB / 402
Ilustracje / 423
Indeks osób / 469

Anna Supruniuk

Józef Szudy