Globalna kwestia społeczna. Wybrane zagadnienia z perspektywy nauczania społecznego Kościoła

Proponowana publikacja obejmuje kilka wątków mieszczących się w kwestii społecznej o zasięgu globalnym. Na początku zostanie przedstawiony temat samej globalizacji. W jej ramach należy najpierw zdefiniować proces jej powstawania, uchwycić jego najważniejsze przyczyny oraz szanse i zagrożenia, jakie proces ten niesie dla jednostek i społeczności. Również kwestia ekologiczna to problem, który trzeba analizować i próbować rozwiązywać w skali całego świata. Rozważanie tego tematu będzie obejmować najpierw ukazanie współczesnego kryzysu ekologicznego w jego przejawach i przyczynach, następnie przedstawienie chrześcijańskiej doktryny ekologicznej, podstawowych kryteriów moralnych chrześcijańskiej ekologii, ekologii ludzkiej i dróg wyjścia z kryzysu ekologicznego. Z zagadnieniem ekologii powiązany jest model rozwoju. Nauczanie społeczne Kościoła głosi koncepcję integralnego rozwoju ludzkiego. Problematyka ta będzie najpierw obejmować kwestię rozwoju określanego jako podstawowe powołanie ludzkie, a następnie zasadnicze zagadnienie, jakim jest dla tego tematu rozwój integralny każdego człowieka. W dalszej kolejności zostaną ukazane problemy wynikające z rozwoju jednostronnego. Rozważania zamknie kwestia właściwego ukierunkowania rozwoju. Końcowa część książki prezentuje zagadnienia związane z pokojem na świecie i wojnami. Aksjologiczne podstawy pokoju obejmują zagadnienie prymatu pokoju przed wojną oraz wartości prawdy, sprawiedliwości, miłości i wolności będące fundamentem pokoju. Jako ostatnie zostały poruszone tematy dotyczące kwestii moralnych powinności na rzecz pokoju, sprawy pacyfizmu i problem służby wojskowej. Zagadnienie wojny zostanie ukazane w następujących etapach: zdefiniowanie różnych rodzajów wojny, warunki wojny sprawiedliwej, moralna kwalifikacja działań wojennych i wreszcie problem terroryzmu.

Ze "Wstępu"

Wykaz skrótów / 15 
Wstęp / 17
 
Rozdział I
Globalizacja. Szansa czy zagrożenie? /. 21
1. Określenie procesu globalizacji / 21
2. Przyczyny globalizacji / 23
3. Globalizacja w jej podstawowych wymiarach / 25
3.1. Gospodarka / 25
3.2. Polityka / 29
3.3. Życie społeczne / 34
3.4. Kultura / 38
4. Szanse i zagrożenia dla człowieka / 41
5. Globalna solidarność / 44
Podsumowanie / 44
 
Rozdział II
Ekologiczna troska Kościoła / 51
1. Współczesny kryzys ekologiczny / 52
1.1. Przejawy kryzysu ekologicznego / 52
1.2. Przyczyny kryzysu ekologicznego / 55
1.3. Współczesne ideologie biocentryczne / 58
2. Chrześcijańska doktryna ekologiczna / 62
2.1. Chrześcijańska koncepcja świata / 62
2.2. Miejsce człowieka w świecie / 63
2.3. Podstawowe kryteria moralne chrześcijańskiej ekologii / 65
2.3.1. Transcendencja człowieka wobec przyrody / 65
2.3.2. Związek człowieka z przyrodą / 67
2.3.3. Prawa i obowiązki człowieka wobec przyrody / 68
3. Ekologia ludzka / 71
3.1. Ochrona życia ludzkiego / 72
3.2. Ochrona środowiska społecznego / 74
4. Drogi wyjścia z kryzysu ekologicznego / 77
Podsumowanie / 81
 
Rozdział III
Integralny rozwój ludzki / 85
1. Rozwój podstawowym powołaniem człowieka / 86
2. Rozwój integralny / 88
2.1. Rozwój obejmujący całego człowieka / 89
2.2. Rozwój obejmujący każdego człowieka / 92
3. Problemy rozwoju jednostronnego / 95
3.1. Rozwój cywilizacji technicznej / 95
3.2. Mentalność technicystyczna / 97
3.3. Granice rozwoju ilościowego / 99
4. Właściwe ukierunkowanie rozwoju / 102
4.1. Właściwa autonomia świata / 103
4.2. Teologiczna perspektywa rozwoju / 104
4.3. Moralny charakter rozwoju / 107
4.4. Cywilizacja miłości / 108
4.5. Mieć i być / 109
Podsumowanie / 112
 
Rozdział IV
Aksjologiczne podstawy pokoju / 115
1. Prymat pokoju / 115
2. Wartości podstawą pokoju / 118
2.1. Prawda / 118
2.2. Sprawiedliwość / 122
2.3. Miłość / 127
2.4. Wolność / 127
3. Moralne powinności na rzecz pokoju / 128
4. Służba wojskowa / 131
5. Pacyfizm / 133
Podsumowanie /134
 
Rozdział V
Moralne aspekty wojny / 139
1. Podstawowe rozróżnienia / 140
2. Warunki wojny sprawiedliwej / 141
2.1. Dobra intencja / 142
2.2. Słuszna przyczyna (causa iusta) / 146
3. Moralna kwalifikacja działań wojennych / 149
3.1. Wojna militarnie defensywna / 149
3.2. Wojna militarnie ofensywna / 152
3.3. Wojna interwencyjna / 154
3.4. Wojna prewencyjna / 155
3.5. Agresja wojenna / 156
3.6. Wojna totalna /. 157
4. Terroryzm / 158
 
Podsumowanie /160 
Zakończenie / 165 
Bibliografia / 175 
Global issue. Selected topics from the perspective of Catholic social teaching. (Summary) / 185

Wiesław Łużyński